آشنایی با پژوهشگر

حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر مهدی علیزاده؛ رئیس مرکز اخلاق و تربیت اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛ دانش‌آموختۀ حوزه علمیۀ قم و دکترای رشته اخلاق اسلامی؛ استادیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.

آثار و تألیفات

کتاب‌ها:

1. تفسیر کلامی ـ عرفانی آیه نور، ۱۳۸۶ (کتاب برگزیدۀ المپیاد بین‌المللی قرآن کریم، ۱۳۸۹)؛
2. مکاتب اخلاق اسلامی؛ جستاری در‌منابع، تاریخچه و متون (متن درسی دوره کارشناسی ارشد فلسفه اخلاق)، دانشگاه بین‌المللی مجازی المصطفی، انتشار نسخه دیجیتال، ۱۳۸۵؛
3. در انتظار ققنوس(کتاب رتبه اول دهه هفتاد در حوزه فرهنگ مهدویت)؛
4. نشانه‌های یار(کتاب برگزیده جشنواره دوسالانه کتاب مهدویت، ۱۳۹۱)؛
5. کتابشناخت اخلاق اسلامی، (از اعضای نویسندگان) (متن درسی دوره دکترا، رشته تخصصی اخلاق اسلامی)؛
6. اخلاق کاربردی،(از اعضای نویسندگان) (برگزیده کتاب سال جمهوری اسلامی ایران و متن درسی دوره دکترای تخصصی اخلاق)؛
7. اخلاق اسلامی؛مبانی و مفاهیم (از اعضای نویسندگان) (متن درسی دوره کارشناسی دانشگاه‌­های سراسری کشور).

مقالات:

1. «معیارهای مواجهه با علوم انسانی نوین»،کتاب راهنمای رشد اخلاقی، ۱۳۸۹؛
2. «الگوهای صورت‌بندی در نظریه‌های رشد اخلاقی»،کتاب راهنمای رشد اخلاقی، ۱۳۸۹؛
3. «راهکارهای ارتقای اخلاقی جامعه معاصر ایران با تأکید بر راستی‌گستری» (به سفارش شورای فرهنگ عمومی وزارت ارشاد)، ۱۳۸۸؛
4. «چیستی توسعه اخلاق در حکومت اسلامی و شاخص‌های سنجش آن»، مجلهحکومت اسلامی، پاییز ۱۳۸۷؛
5. «موعود جهانی»،دانشنامه امام علی، ج۳، ۱۳۸۱؛
6. «اخلاق چیست؟ تحلیلی فرااخلاقی از مفهوم حیث اخلاقی»،‌ مجله علمی ـ پژوهشی اخلاق‌پژوهی،‌۱۳۹۱؛
7. «نظام پرسش­‌های سیاست متعالیه و پیش‌فرض‌های آن»، کتابسیاست متعالیه از منظر حکمت متعالیه، ۱۳۹۰؛
8. «همیشه من یا گاهی او (بحثی در خودگرایی روان‌شناختی)»، مجله علمی پژوهشیپژوهش‌های اخلاقی، زمستان۱۳۹۰؛
9. «ضعف اخلاقی»، کتابروان‌شناسی اخلاق، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، سال۱۳۹۱؛
10. «جبر و آزادی اراده و نقش آن در اخلاق»، کتابروان‌شناسی اخلاق، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، سال۱۳۹۱؛
11. «درآمدی تحلیلی بر مناسبات فقه و اخلاق»، کتابمناسبات فقه و اخلاق در گفت‌وگوی دانشوران، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ۱۳۹۱؛
12. «نقد و بررسی اصول اخلاق زیست‌فن‌آوری در پارادایم اخلاق توحیدی»، مجله علمی پژوهشیاخلاق زیستی، ‌پاییز ۱۳۹۰؛
13. «قرآن و دانش اخلاق»،  کتابقرآن و علوم، سازمان بسیج علمی اساتید دانشگاه‌ها، ۱۳۹۱؛
14. «سند توسعه علم اخلاق اسلامی»، کار گروهی (انتشار محدود).

تبیین ضعف اخلاقی با تأکید بر آموزه‌‏های اخلاقی قرآن کریم (پژوهش در دست اقدام)

یکی از بزرگ‌ترین دل‌مشغولی‌های اولیای الهی دین و به تبع ایشان روحانیت شیعه، آسیب‌های اخلاقی فرد و جامعه اسلامی است. نرخ شیوع و فراوانی پدیده «ضعف اخلاقی» در میان عموم مردم که عمدتاً نه به‌لحاظ رفتاری بزهکارند و نه به‌لحاظ نظری طرفدار «شرارت اخلاقی»، تأمل‌برانگیز است و آن‌گاه که با فراوانی و تنوع مصادیق شیوع ضعف اخلاقی در میان گروه‌های مرجع از دانشمندان تا روحانیان و از زمامداران تا هنروران و از مداحان تا بازاریان متشرع مواجه می‌شویم که هریک در سطحی اسوه‌های رفتاری و الگوهای نقش به شمار می‌روند، تأمل و درنگ ما رنگ بهت و حیرت به خود می‌گیرد؛ به‌راستی چگونه سیلاب شهوت طغیان می‌کند و دژ عفافِ پارسامرد سالخورده‌ای را درهم می‌شکند و دامنش را تر می‌کند؟ چگونه می‌شود که دانشوری فرهیخته که در دانش معنوی از درس توحید تا سیر و سلوک را با دانشی فراوان برای دانش‌پژوهان بازمی‌گوید، برخلاف نوشته‌ها و سخنرانی‌های خود، با همکار یا همسر یا شریک خود به‌نحوی زننده و انزجارآور و به‌دور از هر ملاک حداقلی اخلاقی رفتار می‌کند؟ چگونه قاضی و پلیس، خود بزهکار می‌شوند؟ چرا مردمان با وجود اذعان به درستی عمل اخلاقی یا نادرستی و بدی فلان‌عمل غیراخلاقی، از عمل طبق قضاوت و تشخیص خود سر باز می‌زنند؟ در صحیفه ذهن و ضمیر ایشان چه می‌گذرد؟ عواطف و هیجانات ایشان تحت تأثیر چه نیروها و عواملی شکل می‌گیرند یا تغییر می‌کنند؟ نظام اراده آدمی از کدامین قوانین پیروی می‌کند؟ و… .

شناخت دقیق و تحلیل کمابیش جامع از چرایی و چگونگی پدیده ضعف اخلاقی حتماً می‌تواند در فرآیند مهندسی فرهنگی و سالم‌سازی اخلاقی اعضای امت و جامعه اسلامی کمک شایان توجهی ارایه کند.

حدود نیمی از این پروژه انجام شده و به فضل الهی در سال ۹۶ به پایان خواهد رسید.