مباحثات

رسانه فکری تحلیلی حوزه و روحانیت

روز ۱۸ بهمن۱۳۹۶ همایش «اسلام در اروپا؛ چشم‌اندازها و چالش‌ها» در مدرسه‌ی عالی امام خمینی، به همت جامعةالمصطفی العالمیة و مؤسسة الحکمة و با استقبال قابل توجه محققین، پژوهشگران، متألهین و اساتیدی از ایران و اروپا از جمله از کشورهای کانادا، کرواسی، چک، انگلستان، ایتالیا، هلند و به زبان انگلیسی برگزار گردید. بررسی و بحث موضوعاتی همچون حقوق اقلیت‌ها، خدمات مسلمانان به اروپا، مسأله‌ی مهاجران، اسلام‌هراسی، استشراق و اسلام‌شناسی اروپائیان، حضور مساجد و مراکز دینی مسلمانان در اروپا، گسترش اسلام در بین اروپائیان، هم‌زیستی مسلمانان و اروپایی‌ها و حرکت‌های افراطی مسلمانان در اروپا از دلایل اهمیت این همایش به‌شمار می‌رود.

به دبیرخانه­‌ی این همایش، پانزده چکیده‌­ی مقاله‌ی خارجی رسیده بود که در نهایت دوازده مورد از این مقالات پذیرفته شده بود و نویسندگان آن به همایش دعوت شدند. از جمله‌­ی اساتید شرکت‌کننده‌­ی اروپایی مطرح در این همایش می­‌توان به جوزف ایلول استاد دانشگاه رم، دکتر اندرو نیومن استاد اسلام‌شناسی دانشگاه ادینبورگ از انگلستان، رابرت گلیو استاد اسلام‌شناسی دانشگاه اکستر، پیتر پلیکان جاروسلاو و فرانک از جمهوری چک و ودران ابوچینا از کرواسی اشاره کرد که مقالات آن‌ها در این همایش مورد بحث و بررسی قرار گرفت.

این همایش چهار محور اصلی داشت که محققین و سخن­رانان جلسه، مباحث­شان را ذیل این چهار محور مطرح کرده و به گفت‌وگو نشستند: توانایی‌­های اروپا در تعامل با اسلام و مسلمانان، توانایی‌­های اسلام در قبال تعامل با اروپا؛ چالش­‌ها و امکان­‌های روابط اسلام و اروپا و در نهایت تاریخ تعامل اسلام و اروپا.

حجت‌­الاسلام والمسلمین دکتر محسن ملک‌افضلی رئیس مؤسسة الحکمة ضمن عرض خیرمقدم به شرکت‌کنندگان در همایش در ابتدای جلسه و ابراز امیدواری برای نیل به اهداف همایش، با اشاره به افزایش اسلام‌هراسی در اروپا، دلایل این امر را در تبلیغات رسانه‌ای صهیونیستی علیه اسلام و فعالیت احزاب و شخصیت‌های سیاسی بیگانه، اقدام خشونت‌آمیز گروه‌های تکفیری هم­چون داعش و طالبان، گرایش بسیاری از جوانان به اسلام در غرب، تهدید گسترش اسلام سیاسی و سابقه‌­ی روابط مسلمانان و مسیحیان دانست و گفت اسلام‌هراسان و مسلمانان خشونت‌­طلب، نه خود پیام اسلام را دریافت کرده‌­اند و نه به دیگران اجازه می‌دهند این پیام را دریافت نمایند.

سپس استاد هادوی تهرانی  ذیل موضوع همایش، ضمن اشاره به افراط­گرایی در اسلام، درباره‌ی مسأله‌­ی اسلام در اروپا، پیدا کردن راه حلی برای اسلام‌هراسی را مهم‌ترین اصل نامید و گفت: معضل افراط‌گرایی فقط منحصر به افراط‌گرایی اسلامی و دینی است و افراط‌گرایی‌­های یهودی و مسیحی نیز از جمله‌­ی افراط‌گری­‌های دینی است. وی گفت: افراط‌گرایی یهودی، در صهیونیسم تبلور یافته که به‌واسطه­‌ی آن‌ یهودیان زیادی مورد انتقاد قرار گرفته‌­اند؛ هم­چنان که افراط‌گرایی هندوئیسم در کشور هند و افراط‌گرایی بودایی در کشور برمه نیز از همین دسته‌­اند. آیت‌­ﷲ هادوی تهرانی با بیان این‌که افراطی‌گری غیردینی نیز یکی از وجوه افراط است، افزود: سکولاریسم از جمله‌­ی همین افراط­‌هاست. این استاد حوزه­‌ی علمیه تدبر و تفکر را مسیر برون‌رفت از اسلام‌هراسی امروزین دانست و گفت تفکر در اسلام، لزوماً به معنای اندیشیدن نیست؛ بلکه نظامی منسجم برای قیاس ادیان با یکدیگر و نیل به درک متقابل و زندگی مسالمت‌آمیز قلمداد می‌­شود. ایشان ضمن برشمردن برخی از شباهت‌های روش‌شناسانه‌­ی شیعه و مسیحی‌­های کاتولیک گفت: شیعیان، همچون کاتولیک‌ها، ضمن باور به کتب مقدس الهی، به استفاده­‌ی همزمان از دو عنصر مهم عقلانیت و سنت پای­بند هستند و اشتراک دیگر آن‌ها در این است که هم­چنان که کلیسای ارتدوکس کاتولیک‌­ها را مسیحی راستین نمی­‌داند، وهابیون هم شیعیان را مسلمان نمی‌­دانند.

دکتر رابرت گلیو، رئیس مرکز اسلام‌شناسی دانشگاه اگستر انگلستان و استاد مطالعات اسلامی و شیعه‌شناسی به خطر گسترش افراط‌گرایی در میان مسلمانان بریتانیا اشاره کرد و گفت: دولت­مردان انگلیسی هر شخصی را که مخالف با ارزش‌­های بریتانیایی بدانند، افراط‌گرا قلمداد می‌کنند. او با بیان این‌که تعریف افراط‌گرایی از دیدگاه قانون انگلیسی ناکافی و نامناسب است، گفت: قوانین این‌چنینی، اختیار عمل و قدرت زیادی به افرادی می‌دهد که هدفی جز سرکوب آزادی بیان به بهانه‌های مختلف ندارند.

در ادامه آقای دکتر رابرت گلیو، رئیس مرکز اسلام‌شناسی دانشگاه اگستر انگلستان و استاد مطالعات اسلامی و شیعه‌شناسی به خطر گسترش افراط‌گرایی در میان مسلمانان بریتانیا اشاره کرد و گفت: دولت­مردان انگلیسی هر شخصی را که مخالف با ارزش‌­های بریتانیایی بدانند، افراط‌گرا قلمداد می‌­کنند؛ در حالی که چنین تعریفی، اصلاً تعریف کاملی نیست و برخورد دادگاه­‌های انگلستان با طرفداران گروه‌­های تروریستی باید به‌گونه‌­ای باشد که از دیگرگروه‌­ها و افراد به این بهانه‌ سلب آزادی بیان نشود. او با بیان این‌که تعریف افراط‌گرایی از دیدگاه قانون انگلیسی ناکافی و نامناسب است، گفت: قوانین این‌چنینی، اختیار عمل و قدرت زیادی به افرادی می‌دهد که هدفی جز سرکوب آزادی بیان به بهانه‌های مختلف ندارند.ایشان با بیان این‌که راه حل مسائل موجود در جهان، راه حلی صلح‌طلبانه مبتنی بر همزیستی طرفینی است، گفت: این خیال برخی از غربیان که نسل‌کشی در میانمار و اخراج مسلمانان پناهنده‌­ی اخیر از کشورهای غربی، راهی برای افزایش اسلام‌هراسی است؛ درحالی که هم­زیستی مسالمت‌آمیز و گفتمان متقابل، راه حل عاقلانه‌­ای است که می‌­تواند ضمن ارائه‌­ی تصویری صحیح از هم­دیگر، درک متقابل را نیز روزافزون ­کند.

در ادامه دکتر ورونیکا سوبوتکوا  استاد دانشکده مطالعات خاورمیانه از دانشگاه بوهمیای غربی کشور جمهوری چک به ارائه‌­ی مطالب خود پرداخت. وی که در پنل اسلام‌هراسی این همایش قرار داشت، با بیان این مطلب که کشور چک مردمی اهل مطالعه و علاقه‌­مند به کتاب دارد و بیش از ۹۰ درصد آن‌ها به کتاب و مطالب آن اعتماد دارند، گفت: من مطالب خود را تحت عنوان «اسلام و مسلمانان در کتاب» ارائه خواهم داد و طی آن می‌­خواهم موضوع اسلام‌هراسی در جمهوری چک را مورد کنکاش قرار دهم. این استاد دانشگاه اهل کشور جمهوری چک با بیان این جمله که تمامی کتاب‌­های ترجمه‌شده به زبان چک در مورد اسلام، از زبان عربی ترجمه شده است، گفت در پنج سال اخیر، چهل و پنج کتاب دانشگاهی در موضوع اسلام‌هراسی در این کشور منتشر شده است که غالباً شامل موضوعاتی چون مشرکین، نوع و شیوه­‌ی زنان محجبه­‌ی مسلمان و اختلافات دینی و  مذهبی در غرب آسیا هستند و نوع نگاه و تفکر مردم و جامعه‌­ی جمهوری چک در مورد اسلام را تحت تأثیر قرار داده‌اند.

پنل­ه‌ای بعد از ظهر این همایش با سخنرانی آقای دکتر پیتر پلیکان به پایان رسید. این استاد دانشگاه اهل چک موضوع «تبعیض نژادی و برابری سیاسی در جمهوری چک» را موضوع سخنرانی خود قرار داد و پدیده‌­ی اسلام‌هراسی را پدیده‌­ای دانست که گسترش آن نخستین‌بار در فضای مجازی کشور جمهوری چک از رسانه‌­ها و سایت‌­های کوچکی آغاز شد که  در نهایت این تبلیغات غیرواقعی علیه مسلمانان و پیروان اسلام اندک‌اندک از فضای مجازی به فضای واقعی میل پیدا کرد و در میان مردم چک ابعاد واقعی پیدا کرد.هم­چنین دکتر جوزف کراوس استاد دانشکده‌­ی علوم سیاسی دانشگاه ماساریک کشور چک یکی دیگر از سخنرانان این همایش بود که در پنل اسلام‌هراسی همایش قرار داشت و با بیان این‌که مشکل عمده‌­ی مسلمین کشور چک، نداشتن سازماندهی در فعالیت‌­های مذهبی و فرهنگی و دینی است، راجع ­به پدیده­‌ی اسلام‌هراسی در کشور جمهوری چک و ابعاد رو به گسترش آن به ارائه‌­ی مطالبش پرداخت. او با اشاره به جمعیت قابل توجه مسلمانان بومی این کشور، گفت: مشکل عمد‌ه‌­ی مسلمین کشور چک، نداشتن سازماندهی در فعالیت‌های مذهبی است. این استاد دانشگاه، تعداد مسلمان بومی این کشور اروپایی را سی‌هزار نفر عنوان کرد و گفت با توجه به جمعیت بیست‌هزار نفری مهاجران مسلمان مقیم در کشور جمهوری چک، باید راجع به ابعاد اسلام‌هراسی در بین صاحبان نظر در عرصه­‌ی سیاست در دولت چک، بیش‌تر پرداخته شود؛ چرا که راست‌گرایان افراطی در این کشور از  نفوذ بالایی در عرصه‌­ی سیاسی این کشور بهره‌­مند هستند و از گسترش پدیده­‌ی اسلام‌هراسی استقبال می‌­کنند.

این استاد دانشگاه در ادامه به بحث و بررسی درباره‌­ی رسانه­‌های فعال در ترویج اسلام‌هراسی و نقش آنان در تغییر ذهنیت جامعه کشور چک و این‌که چطور این تبلیغات، خشونت و رفتارهای نژادپرستانه در میان مردم این کشور پرداخت و نقطه نظرات خود را دراین‌باره بیان کرد.

رده‌های مرتبط

دیدگاه‌ها

  1. عبدالحسین طالعی 

    با تشکر از این اطلاع رسانی لطفا متن کامل گزارش این جلسه را منتشر کنید.

به عبدالحسین طالعی پاسخ دهید انصراف