خاندان پیامبر اکرم^(ص)، به توصیه آن حضرت و سفارش قرآن کریم همواره از جایگاه ممتاز و احترام ویژه‌ای نزد مسلمانان به‌ویژه دانشمندان برخوردار بوده‌اند. دانشمندان اندلس هم غالباً به این خاندان به دیده احترام نگریسته و با چنین دیدگاهی اخبار آنان را منعکس کرده‌اند. البته شرایط سیاسی، فرهنگی، زمانی و مکانی باعث شده تا تفاوت‌هایی میان دیدگاه آنان با دانشمندان شرق جهان اسلام دیده شود و گاه تفاوت‌ها و حتی تناقض و اختلاف میان خود آنان نیز مشاهده می‌شود.

اندلس که در پایان قرن اول هجری در اختیار مسلمانان قرار گرفت، شرایط سیاسی و مذهبی ویژه‌ای داشت. از طرفی اندلس هم از نظر مکانی و هم زمانی در موقعیتی بسیار دورتر از سرزمین‌های اصلی و پایگاه اولیه اسلام قرار داشت و در زمانی با اسلام آشنا شد که مسلمانانِ نخستین از میان رفته و ارتباط بدنه جامعه با مبلغان اسلام اصیل یعنی خاندان پیامبر^(ع) به ویژه امامان شیعه^(ع) بسیار محدود شده بود. مهم‌تر آن‌که در زمان تبادل افکار و اندیشه‌ها میان شرق و غرب جامعه اسلامی و در زمان تدوین آثار اسلامی در اندلس، دوران حضور ائمه^(ع) به پایان رسیده و حاکمیت سنی مذهب سرزمین‌های اسلامی، شیعیان را در تبلیغ و نشر اندیشه‌های خود با محدودیت مواجه کرده بود.

از سوی دیگر شرایط سیاسی و مذهبی اندلس نیز وضعیت را به‌گونه‌ای رقم زده بود که جایی برای نشر عقاید شیعی باقی نمی‌گذارد. این منطقه در عصر امویان فتح شد و علی‌رغم سقوط خلافت امویان در شام، حکومت آنان در اندلس همچنان ادامه یافت. سلطه بنی امیه در همان نیمه اول قرن دوم بر اندلس و نیز گسترش مذهب مالکی و تقابل آن دو با جریان طرفدار اهل بیت^(ع) باعث شد که اندیشه‌های شیعی فرصت و مجال ظهور و بروز پیدا نکردند و هرگونه تفکر و حرکتی که احتمال نزدیکی به جریان تشیع و طرفداری از خاندان پیامبر^(ص) در آن دیده می‌شد، به‌شدت سرکوب می‌گردید. از این رو در آثار دانشمندان آن منطقه – به‌ویژه در دوران آغازین حضور مسلمانان – نیز کم‌تر به اخبار مربوط به خاندان رسول خدا توجه می‌شد. البته اندیشه‌های شیعی به شیوه‌های مختلف به اندلس راه یافت و حضور خود را در لایه‌های پنهان جامعه حفظ کرد و در زمانی که فشارهای سیاسی و مذهبی از آن برداشته شد خود را نشان داد. این مهم از اشعار دربار حمودیان و نیز آثار دوران متأخر به خوبی نمایان است. آثاری که در فضای سیاسی، اجتماعی و مذهبی آن زمان اخبار و دیدگاه‌های آنان درباره اهل بیت^(ع) را منعکس کرده‌اند.

این پژوهش ضمن بررسی آثار مهم دانشمندان اندلس به‌ویژه متون تاریخی و ادبی آنان، نوع نگاه آنان به اهل بیت^(ع) را تبیین کرده و با کاویدن متون آن‌ها دیدگاهشان را در این باره بررسی می‌کند؛ طبیعی است که براساس این رویکرد منابعی مورد توجه قرار دارند که در بردارنده اخباری از خاندان پیامبر^(ص) باشند. این اثر در مرحله اصلاحات نهایی قرار دارد.