مباحثات

رسانه فکری تحلیلی حوزه و روحانیت

مسأله اصلی جامعه اسلامی ایران برای حرکت روبه‌جلو چیست؟ واقعیت این است که جامعه ایرانی امروز به‌حدی غرق مشکلات اقتصادی و معیشتی شده که به‌سختی می‌توان مساله یا مسائل اصلی آن را شناخت و بیان کرد! جامعه نیاز به یک شوک اساسی دارد تا با غلبه بر مشکلات و کاستی‌های اقتصادی، مسأله اصلی خودش را فراموش نکند و  با جدیت و قدرت به‌سمت آینده حرکت کند. این مسأله چیزی  نیست جز نخستین بند از اصل سوم قانون اساسی: «ایجاد محیط مساعد برای‏ رشد فضایل‏ اخلاقی‏ بر اساس‏ ایمان‏ و تقوی‏ و مبارزه‏ با کلیه‏ مظاهر فساد و تباهی‏». قانون اساسی میثاق آینده‌سازی و آینده‌نگری ماست که هر روز بیش‌‌تر فراموش می‌شود!

باید بدانیم که زندگی‌های امروزه، فاصله‌ی زیادی با زندگی‌های متعالی و آرمانی دارند! آرمان‌ها در زندگی‌ها کم‌کم دارد رنگ می‌بازد و خیالات و  آرزوهای دست‌نیافتنی جایگزین آن‌ها می‌شود. برای خیلی از افراد، آینده‌ی شکوهمند مطرح نیست؛ بلکه زندگی اشرافی و تجملاتی، آرزو  و  خواسته‌ای بی‌پایان و دست‌نایافتنی است که بر سر آن این همه اتفاق تلخ روی می‌دهد: اختلاس‌، رانت‌، دزدی،  چپاول بیت‌المال، اختلافات خانوادگی، طلاق، اسراف و عدم قناعت، چشم‌و‌هم‌چشمی، تجمل‌گرایی و… . آری؛ زندگی‌ها کم‌کم دارند تهی و خیالی می‌شوند!

درواقع امروز ما گرفتار یک جنگ فرهنگی داخلی و خارجی هستیم. عصر ما، عصر جنگ‌هاست؛ جنگ‌های نظامی،  سیاسی، فرهنگی  و اقتصادی. ما باید  برای هر نوع جنگی آماده باشیم.  ما خواهان جنگ نیستیم و نخواهیم بود؛ اما هیچ‌وقت هم از آن خلاصی نداریم! جنگ حق و باطل همیشگی است و تا زمان ظهور امام زمان(عج) ادامه دارد؛ پس خودمان را برای هر جنگی آماده کنیم.

امروز جبهه باطل به اشکال مختلف خود را در دنیا نشان می‌دهد؛ متحدتر، منسجم‌تر  و پرنیروتر از هر زمان. هنگامی که برهنگان فرهنگی می‌آیند و حجاب یک ورزشکار باایمان و متدین را دست‌مایه هتک و اهانت قرار می‌دهند؛ فردا نیز به‌راحتی، تمام ارزش‌های دینی مانند نماز، روزه، حج و زکات را  تخطئه و تحقیر خواهند نمود و جولان شیطانی در فضای مجازی را تبدیل به یکه‌تازی در عرصه‌های واقعی خواهند کرد. این یک نوع  وقاحت فرهنگی  است که به‌جهت بی‌توجهی یا کم‌توجهی ما به آرمان اصیل انقلاب (ایجاد محیط مساعد برای‏ رشد فضایل‏ اخلاقی‏ بر اساس‏ ایمان‏ و تقوی‏ و مبارزه‏ با کلیه‏ مظاهر فساد و تباهی‏ ) نضج گرفته و رشد یافته است.

حوزه‌های علمیه باید با آینده‌نگری دینی به شکل‌های مختلف، تصاویر زیبای این چشم‌انداز مطلوب را در  منظر مردم، مسئولان و نخبگان  قرار دهند و در هر فرصت و مجالی، مسأله اصلی جامعه اسلامی ایران را احیا و پررنگ کنند. اگر امروز هم نتوانیم بر مشکلات و چالش‌های فرهنگی جامعه به‌طور کامل غلبه یابیم، در آینده نزدیک یقیناً خواهیم توانست. امروز باید آینده‌پژوهی در حوزه‌های علمیه با جدیت پی‌گیری شود و از ظرفیت‌ها و ابزار آن در جهت اصلاح و تعالی جامعه کمک گرفته شود. متأسفانه بیش‌تر مشکلات ما ناشی از این است که اصولاً بیش‌ازاندازه به‌فکر حال حاضر هستیم و تا می‌آییم کاری انجام دهیم، بلافاصله وقت مفید آن کار تمام می‌شود و فرصت‌ها از دست می‌رود؛ یا این‌که مسائل و رویدادهای جدید و نویی  رخ می‌دهد و ما را غافلگیر می‌کند.

پس مهم‌ترین کار ما، آینده‌پژوهی گروهی است؛ یعنی پژوهش‌گران و برنامه‌ریزان باید مطالعات مربوط به آینده را جدی بگیرند؛ البته از طریق روش‌ها و تکنیک‌های آینده‌پژوهی؛ یعنی به‌صورت اصولی و نظام‌مند و به کمک ابزار و تکنیک‌های موجود، به پژوهش درباره اینده بپردازیم. حوزه‌های علمیه نیز با تکیه بر آموزه‌های آینده‌ساز قرآن و توصیه‌های ژرف روایات و نیز آرمان‌شهر زیبای مهدویت، می‌توانند مدیریت فرهنگی آینده را در دست بگیرند.

رده‌های مرتبط

پاسخ دهید