همواره تعدادی از علمای شیعه نگاهی انتقادی به علوم عقلی همچون فلسفه داشته‌اند و این انتقادات را در غالب کرسی تدریس و به‌صورت عالمانه بیان نموده‌اند؛ آن‌گونه که بعضی اندیشمندان معاصر با طرح عنوان «مکتب تفکیک» تلاش کرده‌اند این انتقادات را سامان دهند. اما در این میان متأسفانه افراد و جریان‌هایی نیز در حوزه‌های علمیه وجود داشته و دارند که مخالفت آن‌ها با علوم عقلی نه به شکل علمی، بلکه به‌صورت عوامانه و با رنگ و لعاب تکفیر است. ادامه …
عقل ارتباطی که با رویکرد انتقادی می تواند با دیگران وارد گفت وگو شود، حتماً حوزه عمومی را یکطرفه تحریف نخواهد ساخت. امام موسی صدر توانست در دوره‌ی فعالیتش، یکی از آرمانی ترین الگوهای گفت وگو با شرق و غرب و نیز میان مسلمانان را ایجاد کند. او برای وضعیت بحران زده جهان اسلام، تکنیک‌هایی عملی به ما می‌آموزد. جا دارد منش و اندیشه‌ی وی – که در دوران کنونی فراموش شده – احیا گردد تا برخی مشکلات حیطه انسانی مسلمانان را کاهش دهد ادامه …
یکی از کاستی‌های مباحث این است که درباره‌ی برخی گزاره‌های دانش حدیث و رجال که امروزه مورد نقادی بیش‌تر قرار گرفته و دیدگاه‌های جدیدی در مورد آن‌ها مطرح شده است، در همان فضای سنتی و رایج گذشته، بحث و نقد شده است؛ مثلاً درباره‌ی بحث غلو، توجهی به برخی گفتارها درباره‌ی غلو سیاسی یا تکامل معرفتی تشیع – فارغ از صحت یا عدم صحت این گزاره‌ها – نشده است . ادامه …
از نظر تحلیل ماهیت دولت در نظر امام(ره) می‌توان گفت که ولایت سیاسی، دائرمدار مصلحت عامه است. بنابراین ولایت سیاسی مقید به دو امر است: یکی اختیارات عرفی عقلایی و دیگر احراز و تأمین مصلحت عامه. در بیان امام خمینی(ره) این دو امر، دوحقیقت متفاوت نیستند؛ بلکه دو جنبه از یک حقیقت‌اند؛ زیرا اختیارات دولت برای احراز مصلحت عامه است و این احراز مصلحت با دولت و اختیارات آن تأمین می‌گردد. ادامه …
الآن عملاً جنگ تئوریک خلافت و امامت در ایران شروع شده است. خلافتی‌ها (مثل آقای هاشمی) می‌گویند احکام اولیه بماند و شورای فقها فتوا بدهد؛ اما امامتی‌ها (مثل آقای مصباح) می‌گویند ولایت فقیه می‌تواند در احکام اولیه هم دست ببرد؛ ولایت مطلقه به همین معناست. عرفان امامتی که رویکرد غالب در حوزه‌ی مشهد است، از اخباری‌گری زمان صفویه شروع می‌شود و به مکتب تفکیک و انجمن حجتیه می‌رسد. ادامه …
ایجاد «نظم اجتماعی» و «وحدت رویه در عملکرد اشخاص حقیقی و حقوقی» دو هدف مهم در وضع قانون است. ناظر به این دو کارویژه چه فتوایی می‌تواند معیار قانون‌گذاری قرار گیرد؟ به دلیل اختلاف فتوا در میان فقها و نیز بنابر سیره عقلا – حداقل در امور اجتماعی – رأی «شورای فقها» برای سامان جامعه اسلامی اقرب به واقع است تا رأی «یک فقیه»؛ حتی اگر آن فقیه اعلم باشد. ادامه …
اگر شورای نگهبان بخواهد در مورد مطابقت و عدم مطابقت قوانین با شرع اظهار نظر کند، از دو حیث باید مورد توجه باشد: یکی وظیفه خود شورای نگهبان از حیث این‌که احد المکلفین است و بر او افتا جایز نیست. دیگر این‌که اظهارنظرش تنها ناظر به حل مشکل خودش نباشد؛ بلکه ناظر به حل مشکل آن‌هایی که قانون می‌خواهد در حقشان اجرا شود هم باشد. ادامه …
سید مرتضی ویژگی‌ها و امتیازات مهم و منحصر‌به‌فردی دارد؛ از جمله شرافت خاندان، ریاست عامه‌ی شیعیان، جامعیت علمی، مقبولیت میان شیعه و سنی، آزادی کلام و ابتکار در تألیفات و مباحث علمی. سید بحرالعلوم درباره‌ی او می‌گوید: «… ذوالمجدین و صاحب الفخرین و ریاستین؛ و المروج لدین جده سید الثقلین فی المئة الرابعه… سید العلما الأمة و أفضل الناس جمع من العلوم ما لا یجمع أحد». آن‌وقت شخصیتی به‌این عظمت هنگام وفات فرمود: «اگر من به لحاظ تقوی فقیر هستم… ادامه …
آیت‌الله صافی گلپایگانی بر این باور است که بانکداری با مسأله‌ی ربا عجین است و جوامع اسلامی باید از آن دوری کنند. آیت‌الله مکارم شیرازی ضمن نپذیرفتن این رأی، مواردی را بر ضرورت بانک‌ها برمی‌شمرد. آیت‌الله گرامی معتقد است اسلام با مالکیت خصوصی به‌معنای سرمایه‌داریِ وسیعِ روز مخالف است. آیت‌الله موسوی بجنوردی در زمینه‌ی بانکداری بر این باور است که ربا امروز موضوعیتی ندارد؛ چون پول زمانی دارای ارزش ذاتی بود؛ اما امروز چنین ارزشی ندارد. ادامه …
در طول قرن‌ها تاریخ فرهنگ اسلام، شیعیان پیشتاز و یکه‌تاز در حفظ حدیث پیامبر(ص) و عترت (ع) بودند؛ درحالی‌که خلفا به اسم اسلام از نوشتن و یادداشت کردن به‌شدت منع می‌کردند؛ بلکه آن را می‌سوزاندند و از بین می‌بردند و محدثان را تهدید و حبس می کردند. ولی امیرالمؤمنین(ع) و خاندان گرامیش طبق امر رسول اکرم(ص) و با کمال قوت با این بدعت معارضان حدیث و دشمنان دین، مقابله می‌کردند و حدیث ناب محمدی را از ابتدا حفظ و منتشر می‌کردند. ادامه …
آپارات
اینستاگرام
توییتر
تلگرام
ایتا