با مروری بر آثار شهید صدر (رض)، چه کتب و مقالات، و چه سخنرانیها و دروس وی، به این نکته پی میبریم که گویی در ذهن وی طرح و نقشهای جامع و کلان از ابعاد تعالیم و آموزههای اسلامی در علوم و معارف مختلف، موجود بوده که در کنار یکدیگر، با چیدمانی منظم و مسنجم و هدفمند، بنایی عظیم و متقابل را تشکیل داده و به آن استحکام و دوام و جمال و جلال بخشیدهاند. در ترسیم این بنا، هر بخشی، نقش و سهم و وظیفهای دارد و از سواد و مصالح خاص خود ساخته شدهاند، اما با این حال، ارتباط هر یک از این اجزا با یکدیگر و کنار هم قرار گرفتن آنهاست که یک بنا را تشکیل میدهد. ادامه …
باید دید این طلبه کجا میخواهد برود؟ چه کاری میخواهد بکند؟ پس چون نمیداند چه کاری میخواهد بکند، گیج است که من چرا اینها را میخوانم. و الا اگر بداند که من کجا میخواهم بروم، مشکلی وجود نخواهد داشت. اول باید هدف مشخص شود، بعد راهی را که به آن هدف منتهی میشود پیدا میکند. این طلبه نمیداند واقعا میخواهد چه کاری انجام بدهد. تکلیف خودش را نمیداند. لازمه این کار استعدادیابی است که ما این کار را برای طلبهها انجام ندادهایم. ادامه …
نهضت آزادی با ذکر شواهدی از متون نگاشتهٔ شیخ انصاری، به این نتیجه رسیده بود که شیخ از مخالفان بحث از ولایت فقیه است. پس از انتشار این جزوه، احمد آذری قمی مقالهٔ مفصلی نگاشت و در آن به بررسی مسئلهٔ ولایت فقیه در اندیشههای شیخ انصاری پرداخت. بر اساس آنچه آذری قمی گفته بود، شیخ انصاری از قائلین به نظریهٔ ولایت فقیه بوده و نمیتوان عدم اعتقاد به این اندیشه را به شیخ نسبت داد. آذری قمی سپس بر نهضت آزادی طعن زده بود که درست است که نهضت آزادی، شیخ انصاری را بزرگترین فقیه سدهٔ اخیر میدانند، ولی برای آنکه او را منکر یا مردد جلوه دهند و از آن به نفع مقاصد سیاسی خود بهرهبرداری کنند ادامه …
آیا اساسا آموزش حکمت متعالیه که موضوع اصلى آن وجود و احکام وجود است، به کودکان پیشدبستانى امکانپذیر است یا خیر؟ و اگر امکانپذیر باشد، چه ضرورتى دارد. طبق دیدگاه این نویسنده، فلسفه، تاثیر شگرفى در تحصیل خودشناسى و درک ازکجایى و به کجایى خویش و نهایتا حصول اطمینان و آرامش روانى در هر یک از افراد جامعه و رهایى از پوچى و سرگردانى دارد. در این بین، مبانى فلسفى خاص حکمت متعالیه منجر به تغییر رویکرد علوم و طرح سوالهاى جدیدى میگردد که آموزش اسلامى علوم، تولید علم و نهایتا اسلامى شدن دانشها را در پى خواهد داشت. ادامه …
محققینی که میخواهند درباره دیدگاه قرآن در زمینه تحریف کار کنند، به نظر میرسد دچار یک اشتباه یا غفلت هستند که در قرآن کریم به دنبال آیهای میگردند که دقیقا گفته باشد کتاب مقدس تحریف شده، ولی چون آیهای به این صراحت پیدا نمیکنند، قائل به عدم تحریف میشوند. روش علمی بحث، اینگونه نیست. موارد زیادی را در کتاب مقدس میبینیم که گرچه از واژه تحریف در آن استفاده نشده است، ولی با قاطعیت تحریف کتاب مقدس را اثبات میکند. به عنوان مثال، در کتاب مقدس تصریح شده که سلیمان کافر شد و بت پرستید. ولی قرآن مجید به صراحت میگوید: «و ما کفر سلیمان». ادامه …
آن چیزی که باعث اشتباه عدهای میشد، این بود که تصور میکردند کتاب دینی مقدس است، حال آنکه دین کتابی مقدس دارد، اما کتابهای دینی مقدس نیست. هیچ کتابی و هیچ شخصیتی فراتر از نقد نمیتواند بنشیند. کلّ بنی آدم خطّاء. همه ما خطاکاریم. همه ما جائزالخطائیم، یا به گفته یک نفر، واجبالخطا هستیم، یا سراپا خطا هستیم. لذا باید چراغ نقد روشن باشد. این چراغ را در حوزه کتاب و اطلاعرسانی، مجله آینه پژوهش منتشر کرد و بحمدالله ۲۵ سال گذشته و امیدوارم ۲۵ سال دیگر هم بگذرد. ادامه …
تازهترین کار گسترده و سنگین مرکز احیای آثار اسلامی که سرانجام به فرجامی نیکو رسیده، مجموعه آثار شهید ثانی است که با عنوان «موسوعة الشهید الثانی» در ۳۰ مجلد به گونهای نظاممند و دقیق، مناسب و چشمنواز در سال ۱۳۹۲ منتشر شده و به عنوان «برگزیده» شانزدهمین دوره همایش کتاب سال حوزه و سی و دومین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی انتخاب شده است. این مجموعه در واقع محصول فعالیّتهای گسترده و تلاش مستمّر ۱۵ ساله کسان بسیاری است که چه بسا نامشان در این مجموعه نیامده است. ادامه …
عدم توجه به این تفاوتهای بنیادین در هنگام برنامهریزی و سیاستگذاریهای پژوهشی در حوزه علمیه، میتواند منجر به آسیب جدی به جریان تحقیق و پژوهش در حوزه علمیه گردد؛ به خصوص که این تغییر و تحولات، معمولا به انتقال کامل محسّنات روشهای پژوهشی آکادمیک به تحقیقات حوزوی نشده و چنانکه در دیگر سیاستگذاریهای اخیر حوزوی قابل مشاهده است، به تحولاتی پوستهای و فرمی محدود خواهد شد و آثار حوزوی را از عمق و غنای همیشگی خود خالی خواهد کرد. ادامه …
کتاب «جهانهای اجتماعی» تلاشی است برای ارائه گزارشی از آنچه تاکنون بر دانشهای اجتماعی گذشته و همچنین نقدی بر مبانی، اهداف و روشهای حاکم بر این دانشها و نهایتا کنکاشی برای رسیدن به ساختار و روشی نو برای پرداختن به موضوع جامعه؛ تلاشی که شاید بتواند در آینده زمینهساز شکلگیری روش جدید و مبتنی بر بنیانهای هستیشناختی و انسانشناختی اسلامی، برای پژوهش درباره جامعه شود. ادامه …
حجتالاسلام والمسلمین سید جمالالدین باستانی: تأثیری که نهضت مشروطه بر اندیشههای بنیادین مرحوم امام داشته، قابل توجه است؛ نهضتی که در آن نظام فکری مشروطه و نظام فکری مشروعه در مقابل هم قرار میگیرند، و در نهایت این استعمار و استبداد است که از این تقابل استفاده میکند، و هر دو را کنار میزند؛ استبداد قدرت میگیرد و راه نفوذی میشود برای استعمار.
به اعتقاد من این درس بزرگی برای امام بود تا بداند اسلام و کشور نیازمند یک تئوری فقهی است که این دو را در کنار هم بنشاند، و الا همان آش است و همان کاسه. ادامه …