مباحثات

رسانه فکری تحلیلی حوزه و روحانیت
به بهانه درگذشت محمدباقر بهبودی؛

محمدباقر بهبودی که روز ۲۱ بهمن ۱۳۹۳ در سن ۸۶ سالگی درگذشت، در محضر استادانی چون آیت الله خویی و میرزا هاشم قزوینی شاگردی کرده بود. علاقه او به متون روایی سبب شد که پژوهش بر این منابع را به عنوان دغدغه اصلی خود برگزیند. دکتر مژگان سرشار که از شاگردان شاخص مرحوم بهبودی است، درباره انگیزه استادش از انتشار آثاری چون صحیح کافی معتقد است: «انگیزه او در انتخاب احادیث صحیح … تصفیه روایات شیعه از خرافات و موهومات است.» ادامه 

بررسی رویکرد فقهای شیعه و اهل سنت در مسائل حکومتی؛

آیت الله سید احمد مددی الموسوی: بیشتر اهل سنت بر این باورند که فقه باید پیاده شود اما مردم اجرا کنند؛ یعنی کسی که قدرت اجرایی خوبی داشته باشد و خائن نباشد و امین باشد و مدیر و مدبّر باشد و علم کافی داشته باشد و بتواند ضوابط قرآنی را اجرا کند، اما لازم نیست که فقیه باشد. ممکن است از فقها فتوا را بگیرد و اجرا کند. این اختلاف ما و اهل سنت در مسئله ولایت فقیه است. برخی فقهای ما نیز که قائل به ولایت فقیه نبودند، شاید همین ذهنیت را داشتند که شأن فقیه بیشتر همان استنباط است. ادامه 

گزارشی از نشست نقد و بررسی تازه‌ترین اثر پیروز سیار؛

در این نشست، کامران فانی درباره نقش برجسته سیار در ترجمه «عهد عتیق؛ جلد اول: کتاب‌های شریعت یا تورات؛ بر اساس کتاب مقدس اورشلیم»، گفت: در تمام ۱۵۰۰ سال گذشته، ایرانی‌ها همت شایانی در ترجمه این اثر نداشته‌اند و سیار نخستین فردی است که راه تازه‌ای را در این عرصه گشوده است. از سوی دیگر، امروزه آگاهی از عهد عتیق به ویژه دو سِفر «پیدایش» و «خروج» به بخشی از معلومات عمومی افراد تبدیل شده است که خواندن آن برای همه ضروری است و ترجمه سیار می‌تواند در این مسیر بسیار مفید واقع شود. ادامه 

سید محمدجواد شیرازی از زبان دوست دیرین؛

حجت‌الاسلام والمسلمین صادق سیبویه درباره حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدجواد شیرازی: به تنهایی یک موسوعه بود. صاحب‌نظر بود، اما اهل صحبت نبود. تا کسی از او چیزی نمی‌پرسید، چیزی نمی‌گفت. علم و حلم را با هم داشت. بسیاری از ما اگر مقداری سواد داشته باشیم، حلم نداریم. اما اگر یک ساعت از آقای شیرازی سوال می‌کردی و حرف می‌زدی، خسته نمی‌شد و آخرین سوال را چنان جواب می‌داد که انگار اولین سوال است. هیچ فرقی نمی‌کرد. تا انتها با حوصله و صبر و روی خوش برخورد می‌کرد. ادامه 

در نشست نقد کتاب «لعن‌های نامقدس» بیان شد؛

یکی از فضلای حاضر در این جلسه، با انتقاد از پخش نامناسب کتاب گفت: کتاب به دست افراد علاقمند نمی‌رسد. در حالی که باید شیوه پخش به گونه‌ای باشد که دسترسی آسان کسانی که علاقمند به این مباحث هستند، فراهم شود. وی همچنین علاوه بر تاکید بر حروفچینی نامناسب و خسته‌کننده کتاب گفت: تقریبا در هیچکدام از آثاری که به این مسائل پرداخته‌اند، روشن نشده که رویکرد ما به وحدت، حداقلی یا حداکثری؟ وحدت از نظر ما یک تفکر است، یا تنها یک استراتژی و تاکتیک؟ ادامه 

سال‌هاست که حوزه‌های علمیه نیز به طور جدی پا به میدان دانشنامه‌نگاری گذاشته و در ادامه «موسوعه»نگاری‌هایی که در تاریخ حوزه‌های علمیه مرسوم بوده، نزدیک به دو دهه است که وارد تجربه تازه‌ای شده است. دانشنامه‌های فراوانی در سال‌های اخیر در حوزه‌های علمیه تولید شده و انتشار یافته و بسیاری نیز در مراحل مقدماتی یا نهایی هستند؛ دانشنامه قرآن‌شناسی، دائرةالمعارف فقه اسلامی، و دانشنامه علوم عقلی، برخی از این موارد هستند. ادامه 

وضعیت معاصر حوزه علمیه نجف در گفتگو با آیت الله ایروانی؛

آیت الله شیخ محمدباقر ایروانی: مراجع دیگر [حوزه نجف،] موضعی در مخالفت با موضع آقای سیستانی نمی‌گیرند. البته ممکن است انتقادات و اختلافاتی باشد، ولی برای حفظ ظاهر، اختلافات بروز داده نمی‌شود. بنابراین من نمی‌خواهم بگویم که در حوزه نجف همه به یک صورت فکر می‌کنند و افکار همه متحد است، نه! آزادی عقیده وجود دارد. ولی کسی که نظر مخالف دارد، این نظر را ابراز نمی‌کند و تلاش می‌کند تا وحدت کلمه حفظ شود و به همین دلیل اختلاف بروز پیدا نمی‌کند. ادامه 

بررسی اندیشه‌های موجود در حوزه علمیه قم / ۵

حجت‌الاسلام والمسلمین عبدالکریم بهجت‌پور: در کارهای اجرائی، همیشه این سؤال برای بنده ایجاد می‌شد که چرا ما زحمت می‌کشیم و به نتیجه نمی‌رسیم و پیامبر با وجود همه شرایط نامساعد و نداشتن امکانات، فعالیت می‌کردند و بهترین نتیجه ممکن را می‌گرفتند؟ امروز ما وسایل ارتباط جمعی داریم، بودجه داریم، رسانه‌های ما از دین می‌گویند، در هر مدرسه و اداره از دین می‌گوییم، ولی آنطور که دلمان می‌خواهد نمی‌شود! چرا علی‌رغم همه اینها نتوانسته‌ایم و نمی‌توانیم کار را به خوبی پیش ببریم؟ ادامه 

مردمی که با شنیدن خواب و کرامت، داخل دین می‌شوند، با شنیدن خواب و کرامتی دیگر از آن خارج می‌شوند؛ زیرا هدایت این افراد نه بر پایه عقل و شعور و معرفت بوده است و نه بر پایه کشف و شهود شخصی، بلکه بر اساس شنیده‌هایی بوده که هم در اصل آن شک وجود دارد، و هم در تفسیر محتوای آن خطای فراوانی رخ می‌دهد. حال اگر مذاق مردم با خواب و کرامت بسته شود، مجال برای فریب‌کاران و شیادانی فراهم شده که می‌خواهند مردم را از صراط مستقیم هدایت الهی دور سازند. ادامه 

گزارش تفصیلی از نشست تخصصی «حوزه و هنر؛ فرصت‌ها و تهدیدها»؛

حجت‌الاسلام والمسلمین سید ابوالقاسم حسینی ژرفا: من به عنوان یک روحانی با شما سخن می‌گویم و مطمئن باشید که من هم درد دین دارم و نمی‌خواهم به ساحت دین، جسارتی بکنم. ولی انصاف بدهید که حتی دین‌دار بی‌هنر، دارای یک نقطه ضعف مهم است. به همین دلیل، دین بی‌هنر و دین بیگانه و دور و ناآشتی با هنر،‌ راه به جایی نمی‌برد. ادامه