مباحثات

رسانه فکری تحلیلی حوزه و روحانیت
نقدی بر کم‌توجهی نظام آموزشی حوزه به آموزش عقاید؛

وقتی چنین ساختمان سنگین و بزرگی بر روی بنیان عقاید بنا می‌شود، ۱۰ یا ۲۰ سال بعد، هر گونه خدشه‌ به این اعتقادات می‌تواند منجر به فرو ریختن همه آن ساختمان بلند باشد؛ به همین سبب، پرداختن به اصول عقاید و تفکر مجدد درباره آن‌ها به خاطر نگرانی از فروریختن همه هویت طلبه، امری بسیار نگران‌کننده و دشوار خواهد بود. به بیان بهتر، در ابتدای جوانی که تردید، هزینه کمتری برای یک طلبه جوان دارد، پرسش‌ها به وجود نمی‌آیند؛ و زمانی که حوادث روزگار و تعامل با اندیشه‌های دیگر، باعث ایجاد پرسش در اندیشه‌های بنیادین می‌شوند، دیگر فرصتی برای طرح سؤال‌ها باقی نخواهد ماند. ادامه 

ما مانند مسیحیت برای روحانی مقامی جدای از مقام بشری قائل نیستیم … بلکه می‌گوییم عالم دینی و روحانی، انسانی کاملا معمولی و مهذب شده است که در دین تخصص دارد و بر اساس آیه «فاسئلوا اهل الذکر ان کنتم لاتعلمون»، چون متخصص است و تهذیب نفس کرده است، مردم باید در این تخصص همراه با تعهد به او مراجعه کنند. روحانیون واسطه بین خدا و خلق نیستند که بهشت بفروشند و جهنم بخرند، بلکه آنها واسطه بین ائمه و خلق هستند. ادامه 

در حاشیه سخنان آیت الله العظمی صافی گلپایگانی؛

آیت الله العظمی صافی گلپایگانی در دیدار جمعی از اساتید علم کلام، بر لزوم آشنایی طلاب با علوم قرآن و حدیث تاکید کرد و این دو را هدف و مقصد اصلی مجتهدین و فقها خواند و با این حال، از مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه خواست که شرح باب حادی عشر و شرح تجرید را دوباره کتاب‌های درسی حوزه قرار دهند و طلاب عزیز را ترغیب و تشویق نمایند تا آنها را خوانده و از آنها امتحان بگیرند. تاکید پررنگ بر فراگیری علم کلام در حوزه‌های علمیه، چندی است علاوه بر این مرجع تقلید، در بیان برخی دیگر از بزرگان حوزه نیز شنیده می‌شود. ادامه 

به بهانه دیدار اعضای مجمع عمومی جامعه مدرسین با آیت الله سیستانی؛

روز گذشته رئیس مجمع عمومی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، از دیدار و گفتگو با تنی چند از مراجع نجف از جمله آیت العظمی الله سیستانی خبر داد؛ دیداری که اگرچه دیرهنگام انجام شده، اما در نوع خود بسیار مهم و قابل توجه است. جا دارد مدیران و متولیان امور حوزه‌های علمیه قم و نجف با برنامه‌ریزی‌های منظم خود، جلسات مشترکی با یکدیگر داشته باشند و زمینه‌های ارتباطات و تعاملات آموزشی، پژوهشی و فرهنگی این دو حوزه مهم عالم تشیع را فراهم سازند. ادامه 

دفتر فرهنگ معلولین (Handicap Cultural Center) که از سوی دفتر آیت الله العظمی سیستانی و با نظارت حجت‌الاسلام والمسلمین سید جواد شهرستانی در سال ۱۳۹۰ تاسیس شده را می‌توان اولین نهادی دانست که مستقیما وارد کارزار شده تا معلولین را برای تبدیل شدن به عناصری سودمند یاری دهد. این موسسه همچنین تلاش می‌کند با «ترویج متون دینی در جامعه معلولین، اخلاق و معنویت، وظایف و احکام، و باورها و عقاید آنان را ارتقا دهد.» ادامه 

مجمع عالی حکمت اسلامی؛

مجمع عالی حکمت اسلامی علاوه بر دوره‌های آموزشی بلندمدت و کوتاه‌مدت خود، به ارائه خدمات مشاوره‌ای به پژوهشگران در حوزه‌های علوم عقلی نیز می‌پردازد. طلاب سطح ۳ و ۴ حوزه و همچنین دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا که برای تدوین پایان‌نامه خود نیازمند مشاوره از اساتید فلسفه و حکمت اسلامی هستند، می‌توانند با استفاده از این امکان در پایگاه اطلاع‌رسانی مجمع عالی حکمت اسلامی، با استادان مختلف ارتباط برقرار کنند. ادامه 

رایانه امروز همچنان همان کامپیوتر دیروز است و رایانه‌های قدرتمند و پیشرفته‌ امروز با امکانات بسیار قوی‌تر در زمینه موسیقی، فیلم، بازی و مهم‌تر از همه اتصال دائم به اینترنت و امکانات پیشرفته ارتباطی، به نسبت کامپیوتر‌های کم‌امکانات‌تر گذشته، نه‌تنها کم‌خطرتر نیستند، که ظرفیت آسیب‌زنندگی آن‌ها و جنبه تهدیدآمیز بالقوه‌شان به مراتب شدیدتر و جدی‌تر است. پس چه اتفاقی افتاده که به این اندازه،‌ شاهد تغییر رویکرد طلاب، اساتید و بزرگان حوزه در این زمینه هستیم؟ ادامه 

پرونده پژوهش در حوزه/ ۴

طلبه‌ای که ۱۲-۱۰ سال در حوزه درس خوانده، باید پایان‌نامه سطح سه را بنویسد، اما حتی نمی‌داند باید از کجا شروع کند و چه کاری باید انجام دهد. همین مساله باعث شده است عده بسیاری از طلبه‌ها از خیر نوشتن پایان‌نامه بگذرند؛ پایان‌نامه‌هایی که می‌تواند سرمایه علمی مغتنمی بر تولیدات حوزه علمیه باشد. ادامه 

پرونده پژوهش در حوزه/ ۳

تحقیقات کتابخانه‌ای گروه متولی تدوین سند استاندارد تعریف پژوهش، به این جمع‌بندی رسیده بود که پژوهش یعنی «تلاشی روشمند برای پاسخ به مسأله». ولی همین تعریف وقتی به دانشوران و صاحب‌نظران حوزوی عرضه و نظر آن‌ها در این باره گردآوری شد، نهایتا «مسأله» از تعریف استاندارد پژوهش خارج شد و «فرایند تولید دانش» به عنوان تعریف استاندارد پژوهش به تصویب رسید. ادامه 

پرونده پژوهش در حوزه / ۲

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدعلی مهدوی‌راد: لازم است مجلات نقد گسترش پیدا کند و به درستی میراث شکل گرفته و نشر یافته نقد شود. من در جائی نوشتم که کاش خود مؤلفان و پژوهشگران کارهای خود را نقد کنند و در مجلات علمی منتشر کنند. به تعبیر مرحوم باستانی پاریزی همه بنشینیم خود را مشت و مال دهیم. ادامه