آقای میلانی از ابتدای شروع حرکت انقلابی امام(ره) خیلی جدی همراه ایشان بودند؛ یعنی میتوان ادعا کرد که حتی علمای قم را هم ایشان در حمایت از امام جمع میکردند. حتی در قضیهی تأیید حکم مرجعیت امام(ره)، علمایی که از قم به تهران آمدند، محرکشان آقای میلانی بودند. ادامه …
تصویر دوگانهای که منابع رایج از مرحوم شیخ فضلالله نوری در اذهان بسیاری شکل داده (دوگانهی مخالف مشروطه ـ موافق مشروطه) باعث شده آرا و دیدگاههایش مورد واکاوی قرار نگیرد. وجود برخی نسبتها و اتهامات در منابع ـ از قبیل: همکاری با روسها، فروختن موقوفه، گرفتن رشوه و… ـ نیز به این مسأله دامن زده و متأسفانه بعد از انقلاب اسلامی جای بررسی آرای او خالی مانده است. ادامه …
بعد از انقراض صفویه و تحول درونگفتمانیای که در حوزه فقاهت اتفاق میافتد و جریان اجتهادی و اصولی غلبه پیدا میکند و مرجعیت علمی از درون حاکمیت دولت شیعی به خارج از قلمرو دولت شیعی در عراق منتقل میشود، یعنی از ابتدای قرن سیزدهم، کنش جدیدی از روحانیت شیعی را مشاهده میکنیم؛ یک نوع استقلال از حاکمیت. ادامه …
شیعیان در پوشش تقیه، مبارزاتی خستگیناپذیر داشتند و این مبارزات واجد دو ویژگی بود که در برهم زدن بساط خلافت تأثیر بهسزایی داشت: مظلومیت و قداست. مأمون با این کار میخواست این دو ویژگی ممتاز مبارزاتی شیعیان را از بین ببرد؛ چون وقتی رهبر شیعیان ولیعهد دستگاه خلافت شود، نه مظلوم است و نه چنان مقدس. ادامه …
از منظر جامعهشناسی سیاسی، اگر روحانیت را مهمترین جریان شکلدهندهی انقلاب ۵۷ و – به تبع آن – نظام سیاسی جمهوری اسلامی بدانیم، ادعای گزافی نیست. از همینرو تحلیل کنشگری این جریان در فضای سیاسی ایران و تبیین تأثیر آن بر – یا تأثر آن از – رویدادهای سیاسی و اجتماعی، برای علاقهمندان به جامعهشناسی سیاسی ایران ضروری مینماید. ادامه …
جایگاه فلسفه سیاسی در اندیشه سهروردی بدین صورت است که در حکمت بحثی، فلسفه سیاسی بخشی از حکمت عملی است که بهطور بحثی به دست میآید و در حکمت ذوقی نیز فلسفه سیاسی میتواند همان جایگاه را داشته باشد؛ با این تفاوت که مبانی و مواد آن از طریق ذوقی بهدست میآید یا با طریق ذوقی تأیید میشود. ادامه …
مراجع تقلید غالباً میکوشیدند تا اعضای خانواده و عمدتاً فرزندان خود را مسئول اصلی بیت قرار دهند. برخی از مراجع همانند آیتالله بروجردی اما خدمتکارانی داشتند که این ورود و خروجها را تنظیم میکردند. بعضاً گفته میشود که خادمانِ بیت، قدرت بسیاری کسب کرده و میتوانستند بر روی مرجع نیز اثر بگذارند. قدرتِ خادمان، گاه بیش از حد انتظار میرود؛ قدرتی که روحانی مقتدری چون آیتالله خمینی نیز از آن گلایه میکرد: «اگر آقای بروجردی این حاجی احمد را بیرون کند ما حتی برای آقا ظرف آب پر میکنیم». ادامه …
مشخص نیست یک طلبه معمولی درباره رابطه با آمریکا و اسرائیل چه چیزی بیش از رهبر انقلاب میخواهد به مردم بگوید. یا درباره برجام و سند ۲۰۳۰ چه اطلاعاتی بیش از گفتوگوی ویژه خبری در اختیار دارد که به مخاطبش عرضه کند؟ هر چه عرضه از سوی نهادهای دیگر بیشتر باشد، مردم کالای بهتر را میپسندند و یک روحانی در منبرش چیز تازهای در عرصه سیاست ندارد؛ چون کالای سیاست به وفور و ارزان در اختیار مردم است. ادامه …