آیتالله اردبیلی در مسأله سیاست، رهیافت فرهنگی داشت و مانند تمام فرهنگگرایان تلاش میکرد منطق فرهنگ را بر سیاست اعمال کند/آن مرجع عظیمالشان معتقد بود تخطی از قانونی که توسط مجلسی که نمایندگان آن با آزادی کامل و با رأی مردم، انتخاب شدهاند حرام است؛ همانطورکه نباید بحث معصومیت مسئولان را مطرح کنیم تا راههای انتقاد به آنها بسته شود. ادامه …
اینگونه نبوده که مأمون رأسا و بدون تأثر از زمینه اجتماعی به چنین تصمیمی، یعنی ولایتعهدی امام رضا(ع) رسیده است؛ بلکه ضرورتهای اجتماعی سبب این تصمیم سیاسی شد. این مقوله را شاید بتوان با این عنوان که سلسله امامان(ع)، با تغییر استراتژی از جنگ سخت به جنگ نرم به این موقعیت اجتماعیرسیدهاند، بیان و ارزیابی کرد. ادامه …
در مسأله تصدیگری مناصب سیاسی توسط روحانیت که هنوز بعد از گذشت چهار دهه از انقلاب اسلامی محل مناقشه است، بالاخره بایستی اتخاذ موضع کرد. بدون شک بالارفتن سطح حضور مباشرتی روحانیت در عرصه رقابت و مناصب سیاسی با رویکرد حقمدارنه، مرجعیت و پایگاه اجتماعی ایشان را میکاهد. ادامه …
اگر مفروضات ایمانی را متعلق به پیش از اجتماع بدانیم، بخش اعظم الهیات مربوط به اعتباریات بعد از اجتماع، ثابت و منعکسکننده اقتضائات بدیهی و لایتغیر اجتماع بشری هستند که صورت الهیاتی یافتهاند و تقریباً در تمام ادیان و فرق یکسانند. بخش اعظم احکام و شرایع متعلق به اعتباریات بعد از اجتماع نیز متغیرند ادامه …
پیامبر اکرم(ص) در جامعهای مبعوث شد که از جهات مختلف، بهویژه روابط اجتماعی، با ناکارآمدی فراوانی مواجه بود؛ چنانکه تعصب قبیلگی، رقابتهای ناصواب، غارت و تجاوز، فقر فرهنگی، فقدان امنیت اجتماعی و نادیدهگرفتن ارزشهای انسانی و اخلاقی، جامعه را دچار بحران کرده بود. توجه حضرت به ارزشهای انسانی، رعایت عدالت اجتماعی و رواج ارزشهای دینی، سبب تغییر ماهوی جامعه عربی گردید. ادامه …
عدهای با استناد به برخی روایات، این نوع حوادث را ناشی از «گناهان مردم» و نوعی عذاب الهی تلقی کردهاند و در مقابل، برخی با استناد به روایاتی دیگر، اجر انسانهایی که در این حوادث از بین میروند را مانند اجر شهید در راه خدا تلقی نمودند. ماجرا وقتی قابل تأمل میشود که تحت تأثیر افکار جناحی، این مسائل طبیعی، علمی و اعتقادی به تحلیلهای سیاسی تبدیل میشود. ادامه …
خیلی از این روایات طبی، اَسناد درستی ندارند و نمیشود اِسناد بَتّی [و قطعی] به ائمه(ع) داد. آنهایی که سند درستی دارند قابل استناد هستند؛ ولی اگر فقط دارای ظهور باشند، امر قطعی نیست؛ بلکه ظنی است و اگر الآن خلاف علم است همان هم از اعتبار میافتد. با اینها میآیند معامله قطع میکنند و بعد گیر میکنند. ادامه …
از آن رو که آیتالله سید هاشم میردامادی، پدر بزرگِ (پدرِ مادرِ) حضرت آیت الله سیدعلی خامنهای رهبر انقلاب اسلامی ایران است، آیتالله سید باقر میردامادی و مرتضی خواجوند سریوی در تدوین کتاب «فقیه آزاده» به بیان گوشهای از زندگی ایشان، پدر و فرزندانشان نیز پرداختهاند و بدین ترتیب، این کتاب، کشکولی خواندنی از صفحات زرین زندگی علمای مجاهد، آزاده و انقلابی ایران است. ادامه …
اگر اسلام نتواند در قرائت و ورژنی خودش را از سطح مدنی به سیاسی برساند، در چشمانداز خودش نمیتواند تمدن را تعریف کند. به همین علت تمدن صوفیانه، اساساً ممکن نخواهد بود. برای نیل به تمدن، راهی نیست جز اینکه از معبر حکومت رد شویم و از این جهت، اسلام سیاسی یک ورژن تکاملی تاریخی نسبت به اسلام مدنی است. ادامه …
شهید مطهری که با تکیه بر فقه، زمین را از ثروتهای عمومی برمیشمارد، با تعمیم آن، «ماشین» و «محصول ماشین» را نیز از دایره مالکیت شخصی و خصوصی خارج میکند و معتقد است از آنجا که ماشین نهتنها محصول نبوغ و شعور افراد، بلکه «مظهر تکامل اجتماع بشری» است، بنابراین بیش از آنکه به سرمایهدار تعلق داشته باشد به اجتماع تعلق دارد. ادامه …