آیتالله اردبیلی در مسأله سیاست، رهیافت فرهنگی داشت و مانند تمام فرهنگگرایان تلاش میکرد منطق فرهنگ را بر سیاست اعمال کند/آن مرجع عظیمالشان معتقد بود تخطی از قانونی که توسط مجلسی که نمایندگان آن با آزادی کامل و با رأی مردم، انتخاب شدهاند حرام است؛ همانطورکه نباید بحث معصومیت مسئولان را مطرح کنیم تا راههای انتقاد به آنها بسته شود. ادامه …
تصویر دوگانهای که منابع رایج از مرحوم شیخ فضلالله نوری در اذهان بسیاری شکل داده (دوگانهی مخالف مشروطه ـ موافق مشروطه) باعث شده آرا و دیدگاههایش مورد واکاوی قرار نگیرد. وجود برخی نسبتها و اتهامات در منابع ـ از قبیل: همکاری با روسها، فروختن موقوفه، گرفتن رشوه و… ـ نیز به این مسأله دامن زده و متأسفانه بعد از انقلاب اسلامی جای بررسی آرای او خالی مانده است. ادامه …
معاویه به لحاظ هوش و نبوغ سیاسی در تاریخ کمنظیر است. او، هم بزرگترین آرزویش این بود که با علی دربیفتد و هم وحشت داشت از این تقابل؛ این دوگانگی در جاهای مختلف ظهور کرد. در ترور امام، دست خود معاویه در کار بود و این را طوری طراحی کرده بود که خودش و عمروعاص هم آسیب ببینند. معمولاً مقدسین ابزار همین شیاطین میشوند. این مسألهای طبیعی است در تاریخ. ادامه …
او نهتنها سلفی نیست، بلکه به تشیع و تأثیرپذیری از شیعیان نیز متهم است/اساساً فقیه نبود و هیچگاه فتاوای تندی مانند فتاوای گروههای تکفیری صادر نکرده است/تعامل خوبی با حوزههای علمیه شیعیان داشته است/از بزرگان صحابه انتقادهای جدی کرده است؛ منتقدان وهابی سید قطب، این نوع عبارات او را متأثر از شیعیان میدانند. ادامه …
من اینجا هستم که بپرسم شما با این تفسیر منحصربهفردی که از اسلام دارید، چطور میخواهید به ما غربیها کمک کنید که بر این وضعیت محیط زیستی غلبه کنیم؟ به نظرم دو سنت ما میتوانند حرفهای مشترک زیادی درباره ترکیب محیط زیست و الهیات داشته باشند. ادامه …
چرا الآن علم دینی مطرح است و چرا در تمدن اسلامی مطرح نبوده؟ چرا ما دنبال علم اسلامی و دینی هستیم؟/معتقد نیستم که در دوره تمدن اسلامی متفکران ما دنبال اسلامیسازی علوم نبودهاند. ما الآن وقتی به اسلامیسازی علوم میپردازیم، درواقع راه آنها را ادامه میدهیم؛ اما اقتضائات، مسائل، مبانی و مکاتب تفاوت کرده است. ادامه …
آیتالله محسن اراکی: به عقیده شهید صدر مرجعیت مربوط به کسی است که پرچم اسلام را حمل میکند؛ لذا ما باید همه سرباز ولی فقیه باشیم. شهید صدر در این راستا به آیات قرآن تمسک کرده است. به عقیده وی سرآغاز حکومت و سیاست و حقوق با دولت دینی شروع شده و دولت در متن دین است؛ از این رو نمیتوان دولت را از متن دین جدا کرد؛ یعنی دولت پدیدهای وحیانی بهشمار میرود. ادامه …
بنده معتقدم ابتدا ساختار موجود اصول فقه باید تغییر کند و دارای محور شود. پس از آن باید مسائل و مباحثی بر اصول فقه افزوده شود؛ البته این لزوماً بهمعنای افزایش حجم آن نیست. کتاب «کفایه الاصول» به عنوان دارنده نقش اساسی، محوری ندارد که بتوانیم مباحث اصول را بر اساس آن ساماندهی کنیم. ادامه …
تفاوت ماهوی وجود دارد بین مباحث الفاظی که اصولیون بحث میکنند، با آنچه لغویون از آن بحث میکنند؛ ویژگی مباحث لغوی این است که درباره قواعد سخن، یا قواعد صحت کلام بحث میکند؛ در حالیکه کاری که قواعد مباحث الفاظ اصول انجام میدهد، بیان قواعد دلالت است؛ یعنی وظیفه سامع را مشخص میکند ادامه …
با توسعه جغرافیاییِ حوزه نفوذ علما، افزایش جمعیت مقلدان و رشد سایر زیرساختهای اجتماعی و ارتباطی، نهاد مرجعیت تقلید نیز دیوانسالار شد. مهمترین ساحت این دیوانسالاری، با توجه به شاخصههای وبری، مدیریت سلسلهمراتبیِ علما، قانونمند و ضابطهمند شدنِ حوزههای علمیه، دفاتر متمرکز ثبت و صدور اجازات و نامههای مراجع و درآمد منظم نهاد روحانیت است. ادامه …