مباحثات

رسانه فکری تحلیلی حوزه و روحانیت

سید مرتضی ابطحی

متولد ۱۳۶۱ | طلبه حوزه علمیه قم | کارشناسی ارشد تاریخ اسلام
نقد کتاب

کتاب اشکالات بسیاری دارد؛ طوری که حتی نمی‌توان آن را در حد یک کتاب متوسط ارزیابی کرد. ارتباط سیاسی مرجعیت با انگلستان و سیاست‌های آن را نمی‌توان صرفاً به‌صورت ادعا مطرح کرد؛ چنین اتهام سنگینی نیاز به سند و مدرک محکم دارد که در این کتاب چنین مدرکی ارائه نشده است. ادامه 

علامه بهبهانی معتقد است فقیه باید فهم خود را به اجتهادات دیگر فقها ارائه کند؛ درصورتی که فهم و اجتهاد جدید، مطابق فهم فقهای پیشین بود، اعوجاجی در آن نیست والا آن فقیه در اجتهادش دچار کج‌سلیقگی شده است. وی می‌گوید: «گاهی شیطان در قلب فقیه این را القا می‌کند که موافقت با فقها، تقلید از آن‌هاست و تقلید بر من مجتهد حرام است… چنین فردی سخت در اشتباه است و حال او مانند کسی است که در اثر مشکل بینایی همه‌چیز را سبز می‌بیند و به دیگران می‌گوید که همه‌چیز سبز است…» ادامه 

آیت‌الله سید منیر خباز

وقتی یک مسلمان به غرب می‌رود، با مکاتب فکری قوی و در عین حال متفاوتی روبه‌رو می‌شود که اولاً از آزادی بیان برخوردارند و ثانیاً به دلیل سهل‌الوصول بودن وسایل ارتباط جمعی، هرکس می‌تواند افکار و آرای خود را به‌راحتی تبلیغ کند. از همین رو وقتی وی با این پدیده‌ها روبه‌رو می‌شود، در مقابل این تمدن فکری بزرگ احساس ضعف می‌کند. حتی یک طلبه نیز ممکن است به این فکر بیفتد که ما در حوزه علمیه با چنین چیزهایی روبه‌رو نیستیم و مقهور این وضعیت فکری شود. ادامه 

اجمالی از تاریخچه و برخی فعالیت‌های شورای عالی حوزه‌های علمیه

آیت‌الله خامنه‌ای یک‌سال و اندی پس از آغاز رهبری‌شان در سفری به شهر قم انتظارات خود از حوزه را بیان نمودند. تغییرات کلانی که رهبر جدید انقلاب اسلامی به‌دنبال آن بود، در درون بخشی از نخبگان حوزوی پیگیری شد و ساختار جدیدی با نام «شورای عالی حوزه‌های علمیه» برای مدیریت حوزه ایجاد گردید. اعضای هفت‌نفره‌ی این شورای برای یک دوره چهارساله تعیین می‌شوند و از جمله وظایف آن می‌توان به تعیین مدیر حوزه علمیه، برنامه‌ریزی در امور تحصیلی، جذب و گزینش، امور تبلیغی، معیشتی و سایر موارد مرتبط با زندگی طلاب اشاره کرد. ادامه 

حجت‌الاسلام والمسلمین سبحانی

از فواید مهم نقد تمدنی پدیده تکفیر این است که نگاهی گسترده‌تر به مقوله تکفیر ایجاد می‌شود و طبعاً افراد بیش‌تری علیه جریان تکفیر همراه خواهند شد؛ زیرا هدف اصلی در این نقد، نشان‌دادن مخالفت نگرش تکفیری با هرگونه علم‌گرایی و اخلاق‌گرایی است. ما نتوانسته‌ایم ذهنیت جریان روشنفکری را علیه تکفیر درگیر کنیم و این مشکل حتی در ایران نیز به چشم می‌خورد. جریان تکفیر نمی‌گوید زیارت و امامت شما کفر است؛ بلکه می‌گوید اساس تمدن و مسلمانی شما، اسلام نیست ادامه 

در حاشیه برگزاری آزمون مشترک مراکز فقهی

تعدد آزمون‌های ورودی، باعث اذیت‌شدن طلاب و پایین آمدن کیفیت آزمون‌ها می‌شود. مثلاً سال گذشته در فاصله دو روز چهار آزمون ورودی برگزار شد؛ یعنی هر نیم‌روز یک امتحان! طلابی که دوست داشتند شانس خود را در این مؤسسات امتحان کنند باید در عرض ۴۸ ساعت حدود ده ساعت را در جلسه امتحان می‌گذراندند! این مسأله، هم از حیث روانی برای طلاب آزاردهنده بود و هم به لحاظ هزینه، اسراف. همچنین به‌دلیل عدم ارتباط مجموعه‌ها و مؤسسات فقهی، بسیاری از هم‌پوشانی‌ها اتفاق نمی‌افتاد. ادامه 

در گفت‌وگو با حجت‌الاسلام والمسلمین شیخ صفا الودیس مطرح شد:

قوی‌بودن حوزه‌ی قم حرف درستی است؛ ولی این به تنهایی نمی‌تواند به حرکت تشیع کمک کند؛ اگر بخواهیم حرکتی صورت بگیرد، قم و نجف باید با هم هم‌گام شوند. اگرچه حوزه نجف در حال حاضر ضعیف است؛ اما در عین حال نقاط قوتی هم دارد؛ مثل حرم امیرالمؤمنین(ع) یا جایگاه مرجعیت اعلای شیعیان. حتی بزرگان فعلی قم هم نجفی هستند. ادامه 

یک باور عوام‌فریبانه

نفس این سخن که برخی از کتب موجب نحوست می‌شوند، نوعی «حقه تبلیغاتی» است که استبدادی ظریف را در دل خود دارد و هدف آن محاصره و منع انتشار افکاری است که در برخی محافل و مجامع مقبول یا خوش‌آیند نیستند. معروف است که معتقدین به فلسفه و عرفان در ایران و دیگر مناطق – به‌ویژه از قرن دهم به بعد – مورد آزار و اذیت قرار گرفتند؛ طوری که شاغلین به این علوم مجبور شدند از مواضع‌شان عقب‌نشینی کنند، یا در خفا به تحصیل آن بپردازند، یا به هند مهاجرت کنند. ادامه 

مروری بر مقالات

در مقاله‌ی «بررسی فقهی ضمان خسارات ناشی از خطای قاضی» نویسنده ضمن توجه به قول مشهور فقهای امامیه مبنی بر ضمان بیت‌المال در مقابل خسارات و جنایاتی که به سبب خطای قاضی رخ داده است، قول برخی فقهای متأخر را نیز مورد توجه قرار می‌دهد که در این مسأله ولی دم را ضامن اشتباهات قاضی دانسته‌اند. ادامه 

گفتاری از حجت‌الاسلام والمسلمین سیدریاض حکیم

با نگاهی به تاریخ کربلا درمی‌یابیم چهار جامعه اصلی و اساسی در این موضوع درگیر بودند؛از جمله جامعه‌ی مکه و مدینه؛ این دو جامعه به سهولت از فاجعه عاشورا عبور کردند و واکنشی به این واقعه نشان ندادند. اما نکته عجیب آن است که واقعه «حرة» یکسال پس از شهادت امام حسین(ع) اتفاق افتاد؛ واقعه‌ای که طی آن وقتی مردم مدینه از فساد یزید مطلع شدند، تصمیم گرفتند او را خلع کنند. ادامه