مباحثات

رسانه فکری تحلیلی حوزه و روحانیت

سید مرتضی ابطحی

متولد ۱۳۶۱ | طلبه حوزه علمیه قم | کارشناسی ارشد تاریخ اسلام
پرونده ویژه فصلنامه الاصلاح الحسینی

در یکی از مقالات این شماره، مؤلف ضمن بررسی معنای لغوی و اصطلاحی ترور و اسباب آن، به تلاش‌های دستگاه حاکم اموی برای ترور امام حسین(ع) در بعد تاریخی می‌پردازد و دو مورد را ذکر می‌کند: ۱. سفارش یزید به والی مدینه مبنی بر ترور امام(ع)؛ ۲. تلاش‌هایی که در مکه برای ترور اباعبدالله(ع) صورت گرفت. ادامه 

نگاهی تاریخی به حوزه نجف در گفت‌وگو با دکتر الجبوری

به همراه ناگفته‌هایی از زندگی آیت‌الله سیستانی

در انقلاب ۱۹۲۰ چهار مرجع دینی جایگاه مهمی داشتند: سید محمد کاظم یزدی، شیخ محمدتقی شیرازی، شیخ‌الشریعه اصفهانی و سید ابوالحسن اصفهانی؛ اما سید یزدی در انقلاب ۱۹۲۰ فتوا نداد؛ چون نگران ریختن خون مردم بود. آقای سیستانی به من ‌گفت: من در عراق حتی مالک یک وجب خاک هم نیستم و تنها آرزویم از خدای منّان این است که مدفنی در نجف داشته باشم. ادامه 

رویکرد فقهی در آثار سید یزدی

بخش چهارم و پایانی

سید در رابطه با احتیاط، گاهی آن را رد می‌کند؛ یعنی در جایی که احتیاط را در محل خود نداند؛ مثلاً بر خلاف صاحب‌جواهر معتقد است ترک زینت برای زنی که شوهرش فوت کرده است، شرط صحّت عدّه او نیست/علی‌رغم آن‌که سید در برخی موارد به شدت به قول مشهور پایبند است، در عین حال نفی حرج و سختی نیز در تلاشهای فقهی او قابل مشاهده است؛ مثلاً در مسأله وقف می‌گوید: «علما در تضییق مسأله وقف زیاده‌روی کرده‌اند؛ در حالی‌که این مسأله تا این حد ضیق نیست؛ چون از اخبار دالّ بر عدم جواز بیع وقف، چیزی جز عدم جواز فروش وقف مانند دیگر املاک استفاده نمی‌شود و قدر متیقّن از اجماع فقها نیز همین مقدار است…» ادامه 

رویکرد فقهی در آثار سید یزدی

بخش سوم

نسبت به ترجیح به سند، لازم است اشاره شود که این مرجّح، آخرین مرجّح نزد سید یزدی است؛ از آن رو که سید اساساً به اخبار ضعیف در حالتی که منجبر با عمل فقهاست اعتماد می‌کند؛ به‌علاوه مرسلاتی که رجالیون توثیق کرده‌اند را نیز می‌پذیرد… . این مبادی به خوبی رویکرد سید در تعامل با اخبار ضعیف را نشان می‌دهد. ادامه 

نکته‌ای که شاید کم‌تر بدان توجه شده است، سرشت دو وجهی فرهنگی- قومی حوزه نجف است. نه‌تنها حوزه نجف، بلکه تمام شهر نجف – که اصولاً حاشیه‌ای برای حوزه به‌شمار می‌رفت – دو وجه فرهنگی متفاوت داشت: یکی ایرانی که وجه غالب آن بود و دیگری عربی- عراقی که وجه عراقی در آن غالب بود. این دو وجه با همدیگر کم‌تر در ارتباط بودند.
ادامه 

به مناسبت چهلمین روز درگذشت آیت الله آصفی

ایشان به شدت نسبت به توجه به محرومین و فقرا حساس بود. البته با آن سابقه علمی و فعالیت سیاسی و اجتماعی، به‌راحتی می‌توانست راه دیگری را در پیش بگیرد و برای خودش یک مرجع تقلید بشود؛ ولی تمام توجهش را بر مسأله فقرا گذاشت.ایشان چندین مجتمع مسکونی در قم، نجف، مشهد، کویته و مزار شریف پاکستان دارد که مخصوص افراد بی‌بضاعت است.منزل ایشان در محله نیروگاه قم بود و برای رفت و آمد از اتوبوس استفاده می‌کرد. ادامه 

بخش دوم

توجه به تلاش‌های سید یزدی در این میدان نشان می‌دهد که دو اصطلاح «شهرت» و «مشهور» در فعالیت فقهی او برای ترجیح یک خبر یا گروهی از اخبار در مقابل خبری دیگر یا گروه دیگر اخبار درگیر با هم (متضارب) زیاد دیده می‌شود و دیگر مرجحات را تحت الشعاع قرار می‌دهد… در مقابل، استناد به مرجّح «سندی» (یعنی اوثقیت) در کارهای او کم‌تر دیده می‌شود ادامه 

توقع می‌رفت در این اثر به مسایلی همچون کانال‌های ارتباطی مقلدان با مراجع، روش ارتباطات اقتصادی مقلدان و مراجع و تأثیرات این ارتباطات بر موضع‌گیری‌های مراجع، شکل ارتباط مقلّدان با مجتهدان در تصمیمات کلان سیاسی مانند مشروطه و ارتباط قومیت مقلدین با قومیت مراجع تقلید پرداخته شود؛ در حالی‌که به این‌گونه مباحث توجهی نشده است. ادامه 

بخش اول

دکتر بستانی در این مقاله با بررسی میدانی تظرات سید کاظم یزدی سعی می‌کند به این پرسش پاسخ دهد که سید یزدی بر اساس چه ساز و کاری به تعامل فقیهانه در استنباط احکام فقهی می‌پردازد؟ نگارنده خود بدین مسأله اشاره می‌کند که بیش از آن‌که به نظریات اصولی سید ملتزم باشد، به روشی ملتزم است که وی به‌عنوان یک فقیه در کتب فقهی‌اش پی می‌گیرد. ادامه 

نگاهی به شماره جدید مجلة الاصلاح الحسینی

این فصلنامه که از سوی مرکز مطالعات تخصصی نهضت حسینی در نجف اشرف و شهر مقدس قم و تحت اشراف هیأت علمی حضرات آیات شیخ محمد سند، سید عادل علوی، شیخ محمد مهدی آصفی، سید منیر خباز، شیخ محمد جواد فاضل لنکرانی، سید ریاض حکیم، دکتر شیخ محمدباقر مقدسی و علامه شیخ عبدالمهدی کربلایی منتشر می‌شود در پرونده ویژه شماره جدید خود به موضوع «مظلومیت در کربلا» پرداخته است. ادامه