مباحثات

رسانه فکری تحلیلی حوزه و روحانیت

سید هادی طباطبایی

سید هادی طباطبایی
متولد ۱۳۶۱ | فارغ التحصیل کارشناسی ارشد فلسفه اسلامی(دانشگاه علامه طباطبایی) | نویسنده کتابهای «فقیهان و انقلاب ایران» و «حدیث نواندیشان دینی»
به بهانه درگذشت آیت‌الله‌العظمی سیدتقی طباطبایی قمی

حاج‌آقا حسین قمی در زمان حضور در عراق نیز فعالیت‌های سیاسی داشت؛ از جمله صدور فتوای جهاد علیه متفقین در جنگ جهانی دوم. عمده‌‌ی اعتراض‌های او به دولت پهلوی نشان از منش یک روحانی سنتی می‌داد. او به انحلال مدارس مختلط، تعلیم دروس دینی در مدارس و تلاش برای تعمیر قبور ائمه بقیع(ع)، اصرار و تأکید داشت. ادامه 

یادداشت وارده

مکرر در مکرر دیده و یا شنیده‌ام که مجلس عزای حسینی بدل به تسویه حساب‌ها با افرادی می‌شود که آن‌ها را میراث‌بر آل ابوسفیان و آل زیاد می‌دانیم! بر غیر هم‌کیشان خود برمی‌آشوبیم که چرا چون ما طریقت حقه برنمی‌گزینند و مُهر بطلان بر سایر ادیان نمی‌نهند. اشک‌ریزی نهایتِ رقّتِ قلب را ایجاد می‌کند. قلبی که به حُرمت حسینی لطیف شد، نه تن به نزاعِ بی‌سامان می‌دهد و نه آشوب بی‌محابا را می‌طلبد. ادامه 

به بهانه سالگرد فاجعه منا

فاجعه‌ی منا مُهرصحّه‌ای بود بر این‌که حج ابراهیمی هم می‌باید عبادتی در خوف لقب گیرد. اگرچه اعمال عبادی سبب‌ساز آرامش می‌گردند؛ اما بوده‌اند مراسم‌هایی عبادی و دینی که جان مؤمنان را با خطر مواجه کرده‌اند. مثلاً در سال ۲۰۰۰ میلادی مراسم «نازارس سیاه» (ناصری سیاه) در فیلیپین به فاجعه‌ای بدل شد. جشنواره ناصری سیاه، از بزرگ‌ترین جشن‌های مسیحیان کاتولیک در سطح جهان است. ادامه 

معرفی کتاب «تبار علم و اعتدال»

مؤلفه‌ای که نویسنده کتاب در رفتار میرزا ابراهیم برجسته می‌کند، «مبارزه‌ی بدون خشونت» او در مجادلات سیاسی است: «میرزا ابراهیم با کرامت تمام، پاداش کلوخ‌انداز را سنگ ندانست و کوشید در میدانی که جاهلان به قدرت‌نمایی از طریق دشنام‌گویی و ضرب و شتم مشغول‌اند، اقتدار اخلاق و اعتراض مدنی را بنمایاند و تنها با تعطیلی نماز جماعت و درس و اعلان مهاجرت به خراسان، او را خوار و زمین‌گیر کند». ادامه 

به‌مناسبت سالگرد درگذشت آیت‌الله مشکینی

آیت‌الله علی مشکینی به اعلام مواضعی پرداخته بود که گاه در تقابل با اندیشه‌های غالب در حوزه‌های علمیه محسوب می‌شد؛ او می‌کوشید تا در تحقیقات خود، مشی مستقلی را دنبال کند و به گفتار و تأملات دیگران دل خوش نکند؛ مثلاً برخلاف جریان غالب حوزه که به مخالفت با کتاب شهید جاوید پرداخته بودند، آیت‌الله مشکینی با نگارش تقریظی، مهر صحه‌ای بر این اثر نهاد. ادامه 

به مناسبت ۱۲تیر، سالگرد وفات صاحب الغدیر؛

علامه امینی اگرچه با تدوین کتاب الغدیر، به اثبات مهم‌ترین عقیدهٔ شیعه پرداخت، اما اندیشه‌های ناروایی که مکتب شیعه را مورد نقد و اتهام قرار می‌دادند را نیز مورد مداقه قرار داد و ضعف اندیشه‌ای آن را نشان داد و اندیشهٔ پیراستهٔ شیعه را بار دیگر به اثبات رساند. در هنگامه‌ای که شبهات و سؤالات، از هر سو مکتب شیعه را نشانه می‌رود، علامه امینی بسیاری از این مواضع را روشن کرده و به آن‌ها پاسخ داده است. ادامه 

به‌مناسبت سالگرد رحلت

محقق طباطبایی برای بازدید از نسخ خطی به بسیاری از نقاط جهان مسافرت کرد و با بسیاری از دانشمندان ملاقت نمود. مرحوم محمدتقی جعفری در وصف محقق طباطبایی گفته بود: «اگر کسی روزها با آن بزرگوار همنشینی می‌کرد، نمی‌توانست از کمیّت و کیفیت معارفی که در درون داشت اطلاع پیدا کند. به اصطلاح اصول، مقام ثبوتی آن فقید خیلی بیش از مقام اثباتی او بود». ادامه 

قضاوت‌ها دربارهٔ یک روشنفکر؛

حضرت آیت الله خامنه‌ای درباره مواجههٔ مرحوم مطهری با علی شریعتی نیز بر این باورند که نظرات مرحوم شهید مطهری چه در آغاز آشنایی‌شان که تا دو- سه سال از وی به نحو شگفت‌آوری ستایش می‌کرد و چه در سال‌های بعد که از او به نحو شگفت‌آوری مذمت می‌فرمود، غالباً مبالغه‌آمیز بود. ادامه 

نگاهی به رویکرد میرزا خلیل کمره‌ای به تعالیم اسلامی

میرزا خلیل احکام اسلامی را از نگاه صلح جهانی بررسی می‌کرد. وی حتی وظیفه‌ی روحانیت را دمیدن روح شادی در کالبد اسلام می‌دانست و به آنان چنین توصیه می‌کرد: «فقها باید مراسم عید را هم به اشخاص تعلیم بدهند… و به آن‌ها تذکر دهند که عیدهای متعاقبی از قبیل عید اضحی و عید غدیر و… در پیش است تا روح امیدواری بیش‌تر شود… و به‌جای محفوظات خرابه‌ی شام و وداع اسیران و عزاداری – که باید در کربلا و شام و مواقع عزاداری انجام دهند – مردم را باید در ایام حج متوجه ذکر فتوحات و شادی‌ها کنند ادامه 

به‌مناسبت سالگرد درگذشت حاج شیخ محمد شریف رازی

مرحوم شریف رازی آیت‌الله سیدابوالقاسم خویی را یکی از علائم ظهور حضرت حجت (عج) قلمداد می‌کرد. وی گفته بود که آیت‌الله خویی آخرین مرجع پیش از ظهور است. مبنای او برای این سخن اما، تنها و تنها یک رؤیا بود. وی انقلاب ایران را نیز یکی دیگر از زمینه‌های ظهور می‌دانست و معتقد بود: آن‌طور که اهل نظر از اخبار و الهامات غیبی و مکاشفات رحمانی و پیگیری‌های بزرگان استنباط و اکتشاف کرده‌اند، یکی از علائم و مبشّرات، برچیده شدن سلطنت ۲۵۰۰ ساله ایران و برقراری جمهوری اسلامی است. ادامه