اگرچه اکنون حدود چهل مرجع تقلید شیعه در کشورهای ایران، عراق، لبنان، افغانستان و پاکستان زندگی میکنند، اما سن اغلب آن ها بالای هشتاد سال است و طبق سنت مرسوم حوزههای علمیه شیعه، استادان و روحانیون برجسته در چنین دورهای به شناسایی مجتهدینی میپردازند که اصطلاحاً در «مظانّ مرجعیت» قرار دارند و به احتمال زیاد، آمادگی پذیرش مسؤولیت مرجعیت را خواهند داشت. این گمانهزنی و بررسی، مانع از بروز خلأ در نهاد مرجعیت و بلاتکلیفی متدینین میشود. ادامه …
تصور بسیاری از روحانیون و علما این است که پرداختن بیش از حد معمول حوزویان به امور سیاسی و حزبی، جایگاه مرجعیتی آنان را کاهش داده و این نهاد اثرگذار را تا سطح طرف دعوای دیگر گروههای سیاسی تنزل داده است. نتیجه چنین رفتارهایی، به گمان جریان غیرسیاسی فعلی، کاهش دینداری و اخلاق در جامعه است و روحانیت اکنون وظیفه دارد که با کمرنگکردن فعالیتهای سیاسی و اجرایی خود، فکری به حال بحران اخلاق و دینداری جامعه کند. ادامه …
غالب علل موجود در روایات (علل الشرایع)، در واقع حکمت هستند که به شکل علت آمدهاند/ شریعت سنگلجی بیدین نبود؛ شیعه بود؛ ولی کجیها و انحرافاتی داشت/ درباره «حلال محمد حلال الی یوم القیامة و…» اگر موضوع عوض شود و عنوان یک حکم از بین برود، دیگر آن حکم حلیت و حرمت هم از بین خواهد رفت/درباره کتاب «فقهالرضا» صدوق هیچ اشارهای نکرده و پیداست که آن زمان، کتابی با این عنوان دست آنها نبوده است. ادامه …
در این کتاب که حاصل چهار سال پژوهش و جستوجو در همه کتابهای فارسی منتشر شده در ایران از آغاز صنعت چاپ تا پایان سال ۱۳۹۱ حول موضوعات اجتماعی شیعه است، هفده کتاب ذیل حوزه پژوهشی «روحانیت و مرجعیت» معرفی و نقد شده است. سارا شریعتی در مقدمه کتاب، روحانیون و روشنفکران دینی را غایبان عرصه مطالعات اجتماعی تشیع دانسته. ادامه …
امام خمینی در اواخر عمر چندین بار تأکید کردهاند که جمود بر دقتهای مدرسهای که کارکرد اجتماعی ندارند، فقه را از عرصه جامعه دور خواهد کرد و آن را به چالش جدی با تمدن جدید خواهد انداخت. نمیتوان انکار کرد که چالشهای اجتماعی که ایشان در دوره تبعید و رهبری خود درک کرد، بینش اجتماعیشان را نیز کامل کرده و به فهم متفاوتی از مذاق شریعت رساند. ادامه …
آیتالله وحید شخصاً در جلسه درس روز ۲۹ فروردین ۱۳۹۵ تأکید کردند: «آقایان باید بدانند تقریر این مباحث، مطلقاً آنچه به ما نسبت داده میشود در مطالب، در دروس، اگر مهر و امضای ما نباشد، اصلاً اعتبار ندارد و هر کس آثار ما را چاپ کند بدون اجازه ما، در درس فدک، در درس فقه، از فسّاق قطعی است. این هم حکم شرعیاش». ادامه …
از نظر سید کمال حیدری زیربنای همه اصلاحات و پیشرفتهایی که در اين سه یا چهار قرن اخیر در کشورهای غربی رخ داده، اصلاحات دينى بوده و مبنای آن نیز اصلاحات «لوترى» يا به تعبير عربى «لوثری» بوده است. اگر به آن مبانی خوب دقت کنید خواهید یافت که اصلاح فلسفى نبوده؛ بلکه اصلاح دينى بوده و بر اساس اصلاح دينى همه اصلاحات ديگر شروع شده است. ما هم اگر مىخواهيم اصلاح یا پيشرفتى رخ دهد، بايد از اصلاحات دينى شروع كنيم. ادامه …
میتوان گفت که افکار ایشان دقیقتر از مرحوم آقای خویی و حتی مرحوم آقای بروجردی بود. بزرگانی را دیدم و شنیدم که حتی در زمان حیات آقای بروجردی، آقای میلانی را اعلم میدانستند. از فرد ثقهای شنیدم که مرحوم علامه طباطبایی در زمان حیات آقای بروجردی، آقای میلانی را اعلم میدانستند. ادامه …
استخاره مثل فقه و اصول و پزشکی و فلسفه و امثال اینها نیست که فقط بحث علمی باشد؛ بحث استخاره، بحث اشراق است؛ یعنی ارتباط معنوی دل با عالم غیب. برای این ارتباط نمیشود دستور کلی داد و بالای صفحه نوشت که این آیه خوب یا بد است. در هر حادثهای یک اشراق جداگانه نسبت به همان آیه در قیاس با حوادث دیگر بهوجود میآید. ادامه …
وقت آن رسیده تا از تخطئه یکی از این دو جنبه دست برداریم. واقعیت جوامع بشری نشان میدهد که انسانها ترکیبی از شور و شعور هستند؛ آمیختهای از احساس و تعقل. حتی احساسیترین و عاطفیترین رفتارهای انسانی نیز تهمایه عقلانی خاص خود را دارد. همانگونه که مخالفت حداکثری با رفتارهای احساسی، از تهمایه غیر عقلانی تهی نیست. راه درست شاید آن باشد که راهی میان مقتل و مرثیه برگزینیم. ادامه …