گروههای مختلفی برای انقلاب مبارزه میکردند و شکنجه میکشیدند؛ ولی مردم بهواسطه سخن آنها به میدان نیامدند؛ بلکه به پیروی از مراجع تقلید، روحانیت و حوزهها به میدان آمدند. لذا طبیعی است که نظام را با حوزه یکی بدانند و نتوانند ببینند که حوزه میگوید من در مقابل این حکومت و نظام هیچ مسئولیتی ندارم. فرزندان مردم بهخاطر حرف مرجعیت و حوزه به شهادت رسیدند. ادامه …
دکتر محمدهادی مفتح: آن زمان هم بحث بر این بود که آیا کار در دست روحانیون باشد یا نه؟ و همه ترس از تکرار مشروطه بود که آن زمان چون کار دست روحانیت نیفتاد و کار را غیر روحانیون در دست گرفتند، نهایتا نتیجه کار به رضاخان ختم شد و نگرانی مشروطه باعث شد که روحانیت کار را رها نکند. این باعث میشد که آقایان معتقد شوند که روحانیت نباید از صحنه خارج شود. البته درباره حدود این مسأله بحث بوده، ولی اصل مسأله بین همه آقایان مسلّم بوده است. ادامه …