۲۹ تیر سالروز درگذشت آیتﷲ عبدالکریم حائری مشهور به آیتﷲ مؤسّس است. حوزهی مهجور قم با تلاشهای ایشان نقطهی عطفی برای فقاهت شیعی گشت و محوری برای آشنایی با معارف شیعی قرار گرفت. ایشان در عنفوان جوانی با مهاجرت علمی … ادامه …
از مواضع حساس و رهزن عدالتطلبی، افتادن در قیاس با شبه عدلهایی است که بسیار پُر زرق و برق و فریبنده میباشند؛ گاه مساوات را به جای عدل جا میزنند و گاه نظم اجتماعی ادامه …
آنچه جریان نواندیشی دینی در عرصه اجتهاد را تا سرحدِّ مقصود نزدیک میکند، رویکرد به فقه حکومتی است که از زمان امام خمینی و با عنایت به تأکیدات ایشان آغاز شده و در سالهای بعد ادامه یافته است. مطابق این رویکرد میبایست نگرشی همهجانبه به همه ابواب فقه اعم از عبادات، سیاسات، اقتصاد، فرهنگ و… در استنباط حکم شرعی به جهتِ اداره شئون مختلف کشور داشت. ادامه …
متأسفانه گرایش به مدرکگرایی هم در حوزه، زیاد شده است. یعنی یک عده دنبال ایناند که یک مدرک سطح سه یا چهار بگیرند و با آن، تدریس کنند. این بهترین کار است که یک نفر هجرت کند و اسلام را درست برای مردم بیان کند. بالاترین هدف روحانیت و حوزههای علمیه این است که همین حرکت را انجام دهد. اما این حرکت باید با روال درست انجام شود. ادامه …
هرچند باید روش اجتهاد در تمامی زمینهها را از مسیر فقه الاحکام و اصول فقه پیمود ولی ادامه این مسیر و عدم عزم جدی برای رشد کردن ابواب فقهی جدید و نوشته شدن اصول تخصصی متناسب با این ابواب میتواند در درازمدت به بدنه علمی حوزه آسیب جدی وارد نماید. ادامه …
وقتی یک ناویژهدان وارد یک ساحتی میشود و نقد میکند، اولاً دست روی نقاطی میگذارد که نقاط کانونی نیستند. ثانیاً گزارشهای ناصحیح میدهد. ثالثاً به لوازم داوری خودش آگاه نیست که این داوری و این سخن چه لوازمی دارد. رابعاً اگر اشکالی هم هست نمیتواند فنی و دقیق بیان بکند. خامساً حتی اصطلاحات را جابهجا به کار میبرد، خلط اصطلاحات میکند. ادامه …
وحید بهبهانی را باید از پایهگذاران اجتهاد اصولی در عصر اخیر دانست. وی بر ضرورت اجتهاد و انفتاح باب علمی و استمداد از قوانین اصول فقه تأکید میورزید. او مسئلهٔ اجتهاد و وجود مجتهد را برای قانونگذاری و بیان احکام (همانند وجود طبیب برای سلامت مردم) برای نظم بخشیدن به معاش و معاد مردم ضروری میدانست. ادامه …
روش اجتهادی شیخ مؤسس که از سامرا ریشه گرفته و از نجف متأثر است، اگرچه گاه از روش نجفیان به طور قابل توجهی فاصله گرفته و به خصوصیاتی آراسته است که امروزه شاخصه مکتب قم محسوب میشود. ادامه …
همت ایشان بر این بود که طلبه را متفکر خردورز بار آورند. همواره طلبهها را تحریص میکردند که در اندیشههای شیخ فکر کنید و نترسید از اینکه شیخ اعظم است. انتقاد کنید، نظرتان را ابراز کنید؛ شاید نظر شما درست باشد. ادامه …
آیتاللهالعظمی فیاض درباره مسئله بهظاهر بغرنج اختلاف فقها نیز موضعی واقعبینانه و همدلانه نسبت به فقها اتخاذ کرده و مینویسد: «اختلافات موجود بین مجتهدان، اختلاف در احکام واقعی اسلامی نیست، بلکه اختلاف در احکام اجتهادی است که نتیجه افکار مجتهدان در یک چارچوب اسلامی است و این احکام اجتهادی، گاه با احکام واقعی تطبیق میکند و گاه تطبیق نمیکند.» ادامه …