آنچه جریان نواندیشی دینی در عرصه اجتهاد را تا سرحدِّ مقصود نزدیک می‌کند، رویکرد به فقه حکومتی است که از زمان امام خمینی و با عنایت به تأکیدات ایشان آغاز شده و در سال‌های بعد ادامه یافته است. مطابق این رویکرد می‌بایست نگرشی همه‌جانبه به همه ابواب فقه اعم از عبادات، سیاسات، اقتصاد، فرهنگ و… در استنباط حکم شرعی به جهتِ اداره شئون مختلف کشور داشت. ادامه …
میرزا هاشم آملی فقیهی بود درویش‌مسلک، بذله‌گو، آزاداندیش و شجاع. او با این منش خود، فقاهت را لطافت بخشیده بود. وی دلبستهٔ تتبعات فقهی بو و به فرزندانش توصیه کرده بود که ایام عمر را صرفا در بحث و درس بگذرانند و به شاگردان خود کراراً توصیه می‌کرد که بیش از تبلیغ متعارف حوزوی، به تتبع فقهی و اصولی اشتغال داشته باشند. ادامه …
این سطور به مروری سریع بر آثار چهره‌های سرآمد عرصهٔ فقه اکتفا می‌کند. البته به خاطر ضیق مجال، از ذکر نام ده‌ها تن از فقهای بزرگ و تلاش‌هایشان در دو قرن اخیر و خصوصاً در دوران معاصر که دوران اوج شکوفایی نگارش‌های فقهی بوده، چشم پوشیدیم و به مروری تاریخی بر برخی چهره‌های بزرگ تاریخ فقه و نکاتی که در این میان وجود دارد اکتفا کردیم. ادامه …
وقتی یک ناویژه‌دان وارد یک ساحتی می‌شود و نقد می‌کند، اولاً دست روی نقاطی می‌گذارد که نقاط کانونی نیستند. ثانیاً گزارش‌های ناصحیح می‌دهد. ثالثاً به لوازم داوری خودش آگاه نیست که این داوری و این سخن چه لوازمی دارد. رابعاً اگر اشکالی هم هست نمی‌تواند فنی و دقیق بیان بکند. خامساً حتی اصطلاحات را جابه‌جا به کار می‌برد، خلط اصطلاحات می‌کند. ادامه …
وحید بهبهانی را باید از پایه‌گذاران اجتهاد اصولی در عصر اخیر دانست. وی بر ضرورت اجتهاد و انفتاح باب علمی و استمداد از قوانین اصول فقه تأکید می‌ورزید. او مسئلهٔ اجتهاد و وجود مجتهد را برای قانون‌گذاری و بیان احکام (همانند وجود طبیب برای سلامت مردم) برای نظم بخشیدن به معاش و معاد مردم ضروری می‌دانست. ادامه …
روش اجتهادی شیخ مؤسس که از سامرا ریشه گرفته و از نجف متأثر است، اگرچه گاه از روش نجفیان به طور قابل توجهی فاصله گرفته و به خصوصیاتی آراسته است که امروزه شاخصه مکتب قم محسوب می‌شود. ادامه …
همت ایشان بر این بود که طلبه را متفکر خردورز بار آورند. همواره طلبه‌ها را تحریص می‌کردند که در اندیشه‌های شیخ فکر کنید و نترسید از اینکه شیخ اعظم است. انتقاد کنید، نظرتان را ابراز کنید؛ شاید نظر شما درست باشد. ادامه …
طلاب در نتیجهٔ درگیر شدن با حوزه‌های متنوعی از سیاست و اقتصاد گرفته تا ورزش و هنر… با مسائل و نیازهای جدیدی روبه‌رو می‌شوند و تخصص به تدریج به یک مطالبه بدل می‌شود و نیاز به تخصص در این حوزه‌ها را بیش از هر زمان دیگری احساس می‌کند؛ چنانچه مرجعیت نیز از این مطالبهٔ تخصصی مصون نمانده و امروز صحبت از «تبعیض در تقلید» می‌شود. ادامه …
بر اساس اندیشهٔ شیخ طوسی، دو گونه فساد ممکن است دامان دینداران را بگیرد؛ یکی توجه صرف به تقلید و دیگری توهم دست یافتن به دانش و رأی نهایی. به نظر او اگر فردی به دانشی دست یابد و خود را تکیه زده بر حقیقت محض بپندارد، زود است که بر فساد مبتلا شود. او تأکید می‌کند که تنها راه دوری از این دو فساد، درافتادن در وادی عقل و نظرورزی است. ادامه …
شیخ جواد رهبر سعادتی مشهور به میرزا جواد تبریزی از مراجع تقلید و فقهای شاخص نیم قرن اخیر حوزه علمیه قم در سال ۱۳۰۵ در شهر تبریز به دنیا آمد. وی پس از آنکه تا سال دوم دبیرستان تحصیل کرد، با وجود مخالفت‌های خانواده، به حوزه علمیه طالبیه تبریز رفت و از سال ۱۳۲۳ رسما دروس طلبگی را آغاز نمود. هم‌حجره‌ای وی در آن مدرسه مرحوم علامه محمد تقی جعفری بود. ادامه …
آپارات
اینستاگرام
توییتر
تلگرام
ایتا