رهبر انقلاب به علوم فقهی و حوزوی اهتمام خاصی دارند و علیرغم مشغلههای فراوان هرگز درس خود را ترک نکردهاند. طلبه برخی از امور حلال را هم نباید انجام دهد و طلاب باید نسبت به حفظ ارزش عمامه خود که مال اسلام است توجه ویژه داشته باشند و بدانند که لذت طلبگی ادامه …
اینکه شورای نگهبان درصدد نظامسازی باشد، قابل پذیرش است که البته شورای نگهبان برای انجام این کار مهم، الزاما نیازمند همکاری جدّی حوزه و دانشگاه میباشد، یعنی حوزه و دانشگاه باید موضوعاتِ مباحث علمی خود را از شورای نگهبان بگیرند و ارتباط منطقی میان این نهادها برقرار گردد؛ اما متاسفانه در واقعیت چنین اتفاقی رخ نداده ادامه …
آصفی دلنگران غربت اسلام بود. وی مقاله مبسوطی نگاشت و این حدیث نبوی را به بحث گذاشت که «الاسلام بدا غریبا و سیعود غریبا فطوبی للغربا». وی دو معنا از غربت را برای اسلام نشان داد و بر این باور بود که غربتی در امروزِ اسلام رخ داده که چونان غربت اسلام در آغازین روزهای دعوت است. وی غربت ابتدایی اسلام را از کمی طرفداران میدانست و غربت دوم را از ضعف مسلمانانِ امروز. ادامه …
اگر شما مستعدترین طلبهها و محصلانتان را در چنین مقطعی از دست بدهید، در آینده میخواهید برای چه کسی برنامهریزی کنید؟ چه کسی قرار است مسیر را ادامه بدهد؟ امروز میتوان اصطلاح فرار مغزها را در حوزه نیز مشاهده کرد که من آن را فرار استعدادهای مناسب مینامم. ادامه …
نظریه ولایت مطلقه فقیه از نظریات خاص امام محسوب میشود؛ نظریهای که اگر چه پیشتر شکل محدود آن در بین فقها به عنوان یک اصل برای عمل فقیه در محدوده فقه مورد پذیرش بود اما با این حد از اختیارات و نفوذ در حیطه عمل سابقه نداشت. البته نظرات امام را باید در سیر تاریخ تطور فقه شیعه بر پایه قدرت اجتهاد علما، مورد توجه قرار داد. ادامه …
آنچه جریان نواندیشی دینی در عرصه اجتهاد را تا سرحدِّ مقصود نزدیک میکند، رویکرد به فقه حکومتی است که از زمان امام خمینی و با عنایت به تأکیدات ایشان آغاز شده و در سالهای بعد ادامه یافته است. مطابق این رویکرد میبایست نگرشی همهجانبه به همه ابواب فقه اعم از عبادات، سیاسات، اقتصاد، فرهنگ و… در استنباط حکم شرعی به جهتِ اداره شئون مختلف کشور داشت. ادامه …
نهضت آزادی با ذکر شواهدی از متون نگاشتهٔ شیخ انصاری، به این نتیجه رسیده بود که شیخ از مخالفان بحث از ولایت فقیه است. پس از انتشار این جزوه، احمد آذری قمی مقالهٔ مفصلی نگاشت و در آن به بررسی مسئلهٔ ولایت فقیه در اندیشههای شیخ انصاری پرداخت. بر اساس آنچه آذری قمی گفته بود، شیخ انصاری از قائلین به نظریهٔ ولایت فقیه بوده و نمیتوان عدم اعتقاد به این اندیشه را به شیخ نسبت داد. آذری قمی سپس بر نهضت آزادی طعن زده بود که درست است که نهضت آزادی، شیخ انصاری را بزرگترین فقیه سدهٔ اخیر میدانند، ولی برای آنکه او را منکر یا مردد جلوه دهند و از آن به نفع مقاصد سیاسی خود بهرهبرداری کنند ادامه …
این سطور به مروری سریع بر آثار چهرههای سرآمد عرصهٔ فقه اکتفا میکند. البته به خاطر ضیق مجال، از ذکر نام دهها تن از فقهای بزرگ و تلاشهایشان در دو قرن اخیر و خصوصاً در دوران معاصر که دوران اوج شکوفایی نگارشهای فقهی بوده، چشم پوشیدیم و به مروری تاریخی بر برخی چهرههای بزرگ تاریخ فقه و نکاتی که در این میان وجود دارد اکتفا کردیم. ادامه …
پس از انتشار مقاله «فقه عزا؛ تنقیح مبانی فقهای نجف در امر عزاداری» که چندی پیش در ضمن ویژهنامه سوگواری حضرت سید الشهداء (علیه السلام) در سایت مباحثات منتشر شد، نظرات موافق و مخالف مختلفی در این باره بیان شده که یکی از آنها به قلم مهدی مسائلی نگاشته شده و خواندن آن خالی از لطف نیست. این یادداشت را در ادامه میخوانید. ادامه …
هرچند باید روش اجتهاد در تمامی زمینهها را از مسیر فقه الاحکام و اصول فقه پیمود ولی ادامه این مسیر و عدم عزم جدی برای رشد کردن ابواب فقهی جدید و نوشته شدن اصول تخصصی متناسب با این ابواب میتواند در درازمدت به بدنه علمی حوزه آسیب جدی وارد نماید. ادامه …