مباحثات

رسانه فکری تحلیلی حوزه و روحانیت

ابوالقاسم علیدوست

ابوالقاسم علیدوست
متولد ۱۳۴۰ | مدرس درس خارج فقه و اصول | نویسنده و محقق اسلامی | رئیس اندیشکده فقه و حقوق اسلامی مرکز الگوی ایرانی اسلامی پیشرفت | عضو جامعه مدرسین | رئیس کرسی‌های نظریه پردازی (علوم نقلی) | عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی
گزارش همایش «انقلاب اسلامی و تحول فقه»

مشروطه‌خواهان می‌گویند ما باید قوانین عرفی و قوانین اساسی و مجلس شورا داشته باشیم، در مقابل مشروعه‌خواهان می‌گویند ما چیزی به نام قوانین عرفی نداریم و قوانین قرآن برای ما کفایت می‌کند. دانش اصول فقه و فلسفۀ فقه مراحل عمده­‌اش مشخصاً در سه دهۀ اخیر انقلاب ادامه 

گزارش نشست علمی

گویی اجتهاد تنها در حوزۀ شریعت به کار رفته است. بسیاری از احادیثی که مورد تمسک اشاعره یا متصوفه قرار می‌گرفت، می‌توانست با یک کار اجتهادی و فقاهت بلندنظرانه، جلوی آن گرفته شود. اینکه چرا حوزۀ علمیۀ قم تاکنون در این زمینه با مسامحه عمل ادامه 

باید دانست سیره حضرات معصوم به قدری مورد مداقّه اصحاب بود که تفاوت سیره امام جعفر صادق(ع) و امیرالمؤمنین علی (ع) در مطلبی خاص که کاملا شخصی و جزئی است، مورد سؤال قرار می گرفت ادامه 

گزارش تفصیلی نشست علمی

یکی از موارد مناقشه‌آمیز در سخنان علیدوست، لزوم بحث از منبع‌واره‌های اهل سنت در اصول فقه بود. تأکید او چنان بود که معتقد بود حتی اگر در نهایت منبع‌واره‌های اهل سنت مانند استحسان را ردّ کنیم، اما بحث از آن باید در اصول فقه حضور داشته باشد. به باور او، برخی از بزرگان ما، استحسان در اصول فقه اهل سنت را به درستی نمی‌دانند؛ مصالح مرسله را هم همین‌طور. ادامه 

استاد ابوالقاسم علیدوست در گفت‌‌‌وگو با مباحثات تشریح کرد:

از ویژگی‌های مکتب قم این است که داده‌های دانش تاریخ را در استنباط مطمح نظر قرار می‌دهد؛ به وثوقِ صدور، بیشتر از سندشناسی توجه می‌کند؛ کم‌تر به‌صورت ریاضی فکر می‌کند، به قرآن و مقاصد توجه می‌کند و نگاهش به شریعت اجتماعی است؛ در مقابل، مکتب نجف نص‌بسند است و برای یک مسأله دنبال یک روایت خاص است، بسیار ریاضی‌وار فکر می‌کند، اصول آن بیش از حد فربه شده و فقهِ آن، در مواردی فقهِ کشف نیست؛ بلکه فقهِ عذر است. ادامه 

حجت‌الاسلام والمسلمین علیدوست:

بنده معتقدم ابتدا ساختار موجود اصول فقه باید تغییر کند و دارای محور شود. پس از آن باید مسائل و مباحثی بر اصول فقه افزوده شود؛ البته این لزوماً به‌معنای افزایش حجم آن نیست. کتاب «کفایه الاصول» به عنوان دارنده نقش اساسی، محوری ندارد که بتوانیم مباحث اصول را بر اساس آن ساماندهی کنیم. ادامه 

نشست علمی «حوزه و بایسته‌های دیپلماسی مذهبی»

در حوزه دیپلماسی عمومی باید کانتکس‌محور (زمینه‌محور) و صحنه‌محور بود؛ در این صورت هر چیزی اقتضائات خاص خودش را دارد. ما فقهی می‌خواهیم که در صحنه باشد و نه فقهی که در قم باشد. ما فقه انضمامی نیاز داریم. تحلیل ما از آینده حوزه این است که در ده سال آینده اگر طلبه چند زبان نداند حوزه در همین قم می‌میرد. بیداری اسلامی که مصادره شد به علت این بود که حوزه علمیه قم زبان عربی بلد نبود. ادامه 

به مناسبت سالگرد رحلت موسس حوزه

سخنرانی استاد علیدوست در آیین نکوداشت آیت الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی، موسس حوزه علمیه قم، که با هدف بررسی روش‌شناسی فقاهتی آن فقیه و مرجع شیعی برگزار شده بود تقدیم می‌گردد ادامه 

نقدی بر مطلب «خطای ترکیب» دکتر رنانی؛

وقتی یک ناویژه‌دان وارد یک ساحتی می‌شود و نقد می‌کند، اولاً دست روی نقاطی می‌گذارد که نقاط کانونی نیستند. ثانیاً گزارش‌های ناصحیح می‌دهد. ثالثاً به لوازم داوری خودش آگاه نیست که این داوری و این سخن چه لوازمی دارد. رابعاً اگر اشکالی هم هست نمی‌تواند فنی و دقیق بیان بکند. خامساً حتی اصطلاحات را جابه‌جا به کار می‌برد، خلط اصطلاحات می‌کند. ادامه