باید مراقب بود که عناوینی مانند نواندیشی حوزوی، نواندیشی دینی، روشنفکری حوزوی و غیره ما را فریب ندهد. والا همه ميتوانند با نگاهي لغوی مدعی شوند که ما دغدغه نواندیشی داریم، به این معنا که دوست داریم مسائل جدید را بشناسیم، اما نباید نگاه ما بسته و غیرمنطقی و غیرضابطهمند باشد. ادامه …
جوامع بشری همیشه با مسائلی چون برخی از تفکرات غلط مواجه بودهاند یا برخی تحولات رخ داده که لازم است با آن منطبق شوند، اما به خاطر چسبندگی آنها به سنتها این تحولات را نمیپذیرفتند. از این رو همیشه به … ادامه …
مفهومشناسی روشنفکری از آن دسته مفاهیمی است که در جامعه ایرانی معانی مختلفی از آن برداشت میشود. این مفهوم در درون حوزه نیز سرنوشتی مشابه فضای کلی کشور دارد و حداقل دو معنا در اذهان متبادر میکند: روشنفکری براساس سنت … ادامه …
این مِهر انصاری شیرازی و امام خمینی ولی یکسویه نبود. آیتالله خمینی هم به ایشان مهر میورزید. زمانی که امام از پاریس بازگشت با اینکه آیتالله انصاری شاگرد امام بود، امام خمینی به دیدن وی رفته بود. زمانی که مشکلاتی نیز در امور مملکتی پیش میآمد، امام خمینی میفرمودند مگر آیتالله بهجت و انصاری نیستند که دعا بکنند تا این قضیه حل شود. ادامه …
آیتالله قدوسی سپس خطاب به جوانان مسلمان میگوید: «ما تنها تقاضایمان از جوانان روشنفکر مسلمان این است که دربارهٔ امور مذهبی زود قضاوت ننموده و در تمام مباحث مذهبی با دانشمندانی که قادر بر پاسخ ایراد و اشکالات وارده هستند، قبل از قضاوت تماس بگیرند». ادامه …
باهنر با اعتقادی که به مفهوم آزادی داشت، به آزادیهای پس از انقلاب نیز تصریح میکرد. وی گفته بود: «مردم سالیان دراز زیر بار خفقان و زیر بار شکنجه بودند. بعد از پیروزی باید اجازهٔ نفس کشیدن به مردم داده شود. مردم بتوانند اجتماع کنند، سخن بگویند، تشکیل حزب بدهند. انقلاب، آزادی را به ملت انقلابی هدیه کرد». ادامه …
محمدباقر کمرهای در تاریخ ایران چندان شناختهشده نیست. او خود را پیرو سید جمالالدین اسدآبادی میدانست. رویکرد او به دین، یک نگاه اصلاحی بود و شاید اگر در اوج مبارزات سیاسی انقلابیون، از درِ دفاع از ایدههای حاکمیت پهلوی برنمیآمد، امروز به عنوان یکی از برجستگان روشنفکری در عرصهٔ دین، شناخته میشد. ادامه …
وی در ارتباطی که میان روحانیت و روشنفکری برقرار میکند، جریان روشنفکری را همچون روحانیت، پدیدهای فرهنگی میداند با این تفاوت که روحانیت از قدمت و اصالت تاریخی بیشتری برخوردار بوده، در بستر تاریخی و تمدنی دیگری شکل گرفته و تداوم یافته است و جریان روشنفکری پدیده فرهنگی و تمدنی نسبتاً نوظهوری است. ادامه …
روشنفکری حوزوی، به معنای خاص روشنفکری، اندیشیدن و سازماندهی زندگی بر اساس مفاهیم جدید، در پرتو نگرش نو و بازخوانی سنت دینی است. آغاز تاریخ روشنفکری حوزوی را انقلاب مشروطیت دانستهاند؛ اما به نظر میرسد، دقیقتر این باشد که آغاز تاریخ روشنفکری حوزوی را قبل از انقلاب مشروطیت بدانیم. ادامه …