مباحثات
یادداشت وارده

از حدیبیه تا برجام

دو سال پیش و در هنگامه تفاهم ایران با قدرت‌های جهانی برای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) که بحث‌های داغی پیرامون ظفرمندبودن یا خفت‌بار بودن آن مطرح بود، جایی نوشتم که اگرچه مفاد برجام مجموعاً علیه ایران است؛ ولی انعقاد چنین معاهده‌ای در حالتی که ایران در یکی از دشوارترین شرایط تاریخی‌اش بود و مجاب‌کردن قدرت‌های جهانی به مصالحه در شرایطی که اوضاع کاملاً به نفع آن‌ها بود، یک پیروزی آشکار بود؛ حاصل حرکت صحیح سیاسی و دیپلماتیک کشور.
در آن شرایط این توافقنامه را با صلح حدیبیه در زمان پیامبر(ص) قیاس کردم که قرآن آز آن به فتح المبین و پیروزی آشکار یاد کرده است. حرکت صحیح و البته مبتکرانه پیامبر(ص) در حرکت بدون سلاح به سوی مکه باعث شد دشمنان در عین برتری مجبور به مصالحه‌ای شوند که اگرچه بسیاری از مفاد آن به ضرر مسلمانان بود، ولی باعث به رسمیت شناخته شدن جمعیت مسلمین از سوی مکه و متضمن صلحی بود که مسلمانان در پی آن بودند؛ تا با فراغت از جنگ و درگیری مداوم به گسترش تعالیم خود و افزایش نیروها و متحدین خود بپردازند.

حدود دوسال از صلح نگذشته بود که زیرکی پیامبر(ص) باعث شد مکه صلح را نقض کند؛ ولی در این دوسال ورق کاملاً به سود مسلمانان برگشته بود و مسلمانان علاوه بر افزایش تعداد و قدرت، متحدین زیادی هم داشتند؛ و برعکس، مکه در شرایط انزوا قرار داشت. نقض این مصالحه از سوی قریش مقدمه فتح مکه شد.

چند دو روز پیش که ترامپ در مورد برجام سخنرانی کرد، دوباره ناخودآگاه یاد همین ماجرا افتادم؛ با این تفاوت که این‌بار قضیه به زیرکی مسئولان کشورمان بستگی دارد؛ تا بتوانند با استفاده از نقض برجام توسط دولت ایالات متحده، پیروزی حدیبیه برجام را تکمیل کنند. این دوسال فرصت خوبی بود تا با انعقاد پیمان‌های سیاسی و اقتصادی با جهان، متحدین خود را افزایش دهیم. اکنون نقض بی‌دلیل و بی عذر و بهانه برجام از سوی ایالات متحده می‌تواند دستاویزی برای ایران باشد تا با ایجاد اختلاف میان آمریکا و متحدین قدیمی‌اش، باعث برهم زدن اجماع تاریخی و قدیمی قدرت‌های جهانی علیه کشورمان شود و دولت ایالات متحده را در رفتارهای خصومت‌آمیزش نسبت به ایران منزوی کند. امری که به‌نظرم می‌تواند پیروزی آشکاری برای نظام جمهوری اسلامی ایران در آستانه چهل‌سالگی‌اش باشد.

Exit mobile version