مباحثات

رسانه فکری تحلیلی حوزه و روحانیت

احکام شرعی مرتبط به زنان، همواره به‌عنوان یکی از عرصه‌های فقهی مناقشه‌آمیز در بین بانوان مطرح بوده است؛ طوری‌ که ابواب فقه زنانه را می‌توان «فقه النساء» یا «فقه المرأة» نام‌گذاری کرد.

مناقشات فقه زنان، نه‌تنها در جامعه‌ی زنان، بلکه از بحث‌برانگیزترین مباحث فقهی در حوزه‌های علمیه برادران نیز بوده است.

مناقشات فقه زنان علاوه بر مناقشات استنباطی، به چالشی با رویکرد اعتقادی تبدیل شده؛ طوری‌ که بسیاری از بانوان مترصد فرصتی برای بهره‌گیری از احکام ثانویه برای رفع برخی موانع هستند.

رد برخی نظریات مانند سن یائسگی و تفاوت آن با زن سیده و قرشی و زن غیرسیده و غیرقرشی ـ که طرح این موضوع را صرفاً مبتنی بر یک باور مذهبی و بدون ارتباط با فیزیک یکسان زنان می‌دانند ـ و نیز تعبد در ادای عباداتی همچون روزه در ازای بطلان ناخودآگاه زنان که عسر و حرج را در بردارد، زمینه‌‌ی ورود به کشف علل‌الشرایعِ فقه‌المراة و بهره‌گیری از احکام ثانویه را فراهم می‌کند.

هر چند نمی‌توان جنسیت را در استنباط احکام از ادله عقلی و نقلی دخیل دانست، اما بنا به گفته‌ی برخی از بانوان سطوح عالی حوزه، به علت نوع ابتلای زنان، احتمال خطای استنباط احکام فقه النساء در صورت استنباط زنانه به حداقل خواهد رسید.

در این عرصه اجتهادمحوری بانوان می‌تواند خاستگاه رفع بسیاری از مناقشات فقهی زنان باشد؛ مناقشاتی که با توجه به کمبود زنان مجتهده، به‌طور جدی دنبال نشده‌اند.

در راستای رسیدن به بخشی از این اهداف، برگزاری دوره‌های درس خارج فقه زنان در مدرسه عالی معصومیه و ارتقای رشد علمی بانوان حوزوی به سطوح چهار، همچنین ورود بانوانی ـ از جمله مجتهده صفاتی ـ را می‌توان عرصه‌ای برای تفقه و اجتهادی زنانه دانست.

هم‌چنین تشکیل گروه «موضوع‌شناسی فقهی» در اردیبهشت ماه سال جاری جامعة‌الزهرا با همکاری مؤسسه موضوع‌شناسی فقهی حجت‌الاسلام فلاح‌زاده می‌تواند نقطه عطفی برای خروج از چالش‌های فقهی زنان باشد.

رده‌های مرتبط

دیدگاه‌ها

  1. زهرا عابد 

    بسیارعالی
    درباره مثالی که از سن یائسگی زده شد هم کاملا موافقم، با تجربه کمی که در تبلیغ داشتم ، اکثر بانوان یا از سن۵۰سالگی عبور میکنند یا قبل از آن به دلایل فیزیولوژیکی متوقف میشوند ، قرار دادن مرز ۵۰ سالگی غالبا با فیزیک بانوان هماهنگی ندارد

پاسخ دهید