فرایند ثبتنام ششمین دوره انتخابات مجلس خبرگان از فردا ۱۴ آبان آغاز شده و به مدت یک هفته ادامه خواهد داشت، این درحالی است که براساس مشاهدات، سطوح عالی و فقهای حوزوی واکنشهای جدی نسبت به ثبتنام در این انتخابات نداشتهاند. هر ازچندی که در محافل یا گعدههای علمایی این موضوع طرح میشود با مواجههی بسیارسرد نیز مواجه میشود.
همانگونه که در آئیننامه مجلس خبرگان آمده است یکی از اصلیترین شرایط نمایندگی در این مجلس «اجتهاد» است. اگرچه تعاریف و احراز این شرط برای کاندیداها در دورههای مختلف تغییرات و اصلاحاتی داشته اما کلیت آن همچنان شرط اصلی برای تایید صلاحیت کاندایداها است.
با توجه به شرط فوق کاندیداتوری مجلس خبرگان عملا در انحصار و صلاحیت فقهای حوزههای علمیه است و استقبال یا عدم استقبال این سطح از فقها برای کاندیداتوری در مجلس خبرگان بسیار معنادار خواهد بود.
مجلس خبرگان عالیترین سطح تلاقی «فقه» و «سیاست و نظام» است و هرچه استقبال کمی و کیفی از این تلاقی زیاد باشد نشان خواهد داد که همچنان نظام و سیاست دغدغهی فقهای عالی حوزههای علمیه است. به تعبیر دیگر اگرچه صدور بیانیه یا کنشهای سیاسی در مسائل جاری روز از سوی مراجع معظم تقلید یا فقهای معظم یکی از معیارهای اصلی فاصله گرفتن حوزههای علمیه از سکولاریسم بوده اما توجه و دغدغه نسبت به مجلس خبرگان در سطحی عالیتر، دماسنج اصلی نسبت حوزه و سکولاریسم است.
نخستین دوره مجلس خبرگان رهبری در دهه شصت که منجر به مهمترین تصمیم نظام در انتخاب مقام معظم رهبری شد شامل فقهای عالیمقام و شخصیتهای شاخص و مورد احترام مردمی از سراسر کشور بود. در کمتر از دهسال پس از این دوره، چندتن از نمایندگان مجلس اول از سوی جامعه مدرسین به عنوان مراجع معظم تقلید انتخاب شدند و اغراق نیست اگر گفته باشیم حمایت مردمی از انتخاب حضرت آیتﷲ خامنهای به عنوان رهبر، مرهون اعتماد و احترام فوقالعاده مردم به نمایندگان خود در مجلس خبرگان بودهاست.
با توجه به مقدمه فوق سوالات و نکات ذیل باید مورد توجه قرار گیرد:
– در دورههای مختلف مجلس خبرگان چه طرح و برنامهای برای ارتباط بیشتر مراجع و علما و فقها با ساختار و تشکیلات مجلس خبرگان طراحی و اجرا شدهاست؟
– در ماههای اخیر و روزهای پیشرو چه طرح و رایزنیهایی برای استقبال بیشتر فقها برای ثبتنام در این انتخابات طراحی و اجرا شدهاست؟
– شرایط و شخصیت علما و فقها بسیار متفاوت از کاندیداهای مجلس شورای اسلامی یا ریاستجمهوری است و طبیعتا برای تمایل و شرکت این شخصیتها برای ثبتنام در مجلس خبرگان نیازبه یک اقناع علمائی! و تکلیفمدارانه است. اگرچه جامعه مدرسین حوزه علمیه قم لیست مور نیاز برای اعلام حمایت را تکمیل مینماید اما نیاز است فراتر از این لیست شاهد استقبال فقهای عالیمقام باشیم. این امر مهم از سوی کدام یک ازنهادها یا شخیتهای اثرگذار پیگیری شدهاست؟
– یکی از دغدغههای فقهای حوزه رعایت شأنیت آنان در فرایند بررسی صلاحیتهاست. شورای نگهبان چه برنامهای برای اعتماد فقها و همچنین رعایت شئون آنان از جوانب مختلف داشته است؟
– چه طرح و برنامهای برای عدم تکرار نقص کاندیدا در استانهای مختلف وجود دارد و باتوجه به شرایط خاص سیاسی و عملیات روانی دشمن در فضای مجازی چه تمهیدی برای این معضل بزرگ وجود دارد؟
از فردا ثبتنام انتخابات مجلس خبرگان آغاز خواهد شد و اگرچه فرصت بسیار مهم مهیا کردن زمینه ثبتنام در انتخابات گذشته است اما در یک هفته فرصت باقی مانده نیز میتوان بخشی از این وظیفه مهم توسط بزرگان ودلسوزان حوزههای علمیه جبران گردد.