با توسعه جغرافیاییِ حوزه نفوذ علما، افزایش جمعیت مقلدان و رشد سایر زیرساخت‌های اجتماعی و ارتباطی، نهاد مرجعیت تقلید نیز دیوان‌سالار شد. مهم‌ترین ساحت این دیوان‌سالاری، با توجه به شاخصه‌های وبری، مدیریت سلسله‌مراتبیِ علما، قانون‌مند و ضابطه‌مند شدنِ حوزه‌های علمیه، دفاتر متمرکز ثبت و صدور اجازات و نامه‌های مراجع و درآمد منظم نهاد روحانیت است. ادامه …