آیتﷲالعظمی حاج سیدعلی خامنه‌ای
«حضرت آیتﷲالعظمی خامنه‌ای» در این سالنامه به‌عنوان چهارمین فرد مؤثر در جهان اسلام شناخته شده است. پیش از ایشان شاه عبدﷲ دوم، شاه اردن، شیخ احمد الطیب و شاه سلمان بن عبدالعزیز به‌ترتیب در رتبه‌های اول تا سوم قرار دارند. این اولین سالی نیست که آیتﷲ خامنه‌ای حائز رتبه در میان مؤثرترین شخصیت‌های جهان اسلام شده است. ایشان در سال ۲۰۰۹ رتبه دوم، ۲۰۱۰ رتبه سوم، ۲۰۱۱ رتبه پنجم، ۲۰۱۲ رتبه ششم، ۲۰۱۳ رتبه سوم، سال‌های ۲۰۱۴و۱۵ رتبه سوم و در سال ۲۰۱۶ رتبه چهارم را به‌دست آورده است.
در صفحه اول مرتبط با ایشان در کنار تصویر آیتﷲ خامنه‌ای در حال قنوت نماز، آمده است که ۲۶ سال از رهبری انقلاب ایران توسط آیتﷲ خامنه‌ای می‌گذرد. همچنین ذکر شده است که ایشان در سال‌های پیش از انقلاب شش‌بار به‌عنوان یک فعال سیاسی ضد حکومت شاهنشاهی به زندان افتاد. جمله‌ای از ایشان نیز ذکر شده است که جنایات علیه بشریت را در هر کجای دنیا و علیه هر قشری از مردم محکوم می‌نماید.
در گزارش مرتبط با ایشان، اطلاعاتی همچون تولد ایشان در مشهد، تحصیل در حوزه علمیه قم، اثرات کلیدی در شکل‌گیری انقلاب اسلامی، کسب سمت ریاست جمهوری ایران و کسب مقام رهبری پس از رحلت امام خمینی(ره) بیان شده است.
در این سالنامه ضمن اشاره به حمایت قوی ایشان از برنامه هسته‌ای ایران، به حمایت آیتﷲ خامنه‌ای از حرکت‌های انقلابی مردم در کشورهای عربی و سعی در ارتباط‌دادن این حرکت‌ها با انقلاب اسلامی در سخنرانی‌های ایشان نیز اشاره شده است. در این گزارش آمده است که قدرت کنونی ایشان بیش از همه متأثر از جایگاه ویژه آیتﷲ خامنه‌ای در رهبری دینی کشور است که باعث ایجاد نقشی منحصر به فرد در مسائل سیاسی برای ایشان شده است.
توضیح مختصر در باب ولایت فقیه و تبیین ضمنی نظامی که فقها بر مسائل سیاسی کشور نقشی تعیین‌کننده ایفا می‌کنند از جمله دیگر مطالب این بخش است. همچنین به این نکته اشاره شده است که این نقش اساسی ولی فقیه توسط امام خمینی پایه‌گذاری شده است.
نقش شورای نگهبان و نقش آقای خامنه‌ای در پیروزی انقلاب اسلامی و حمایت و تجهیز مردم علیه شاه و جایگاه کلیدی ایشان در سال‌های پس از انقلاب به‌عنوان یکی از اعضای تشکیل‌دهنده حزب جمهوری و عضویت در مجلس خبرگان قانون اساسی از مسائل دیگری است که در این گزارش بدان اشاره شده است.
همچنین این نکته ذکر شده است که فتوای ایشان در سال ۲۰۱۰ مبنی بر مخالفت با فحاشی و توهین به مقدسات اهل سنت، مورد استقبال شیخ احمد الطیب رئیس دانشگاه الازهر قرار گرفت.
آیتﷲالعظمی سیدعلی سیستانی
«مرجع اعلی آیتﷲالعظمی سیستانی» عنوانی است که در این سالنامه برای معرفی آقای سیستانی به‌کار برده شده است. آیتﷲ سیستانی در سالنامه امسال حائز رتبه نهم شده است. پیش از ایشان (در جایگاه پس از آیتﷲ خامنه‌ای) شخصیت‌هایی همچون سلطان قابوس بن سعید شاه یمن، شیخ محمد بن زاید آل نهیان شاه امارات و رجب طیب اردوغان نخست‌وزیر ترکیه قرار دارند. آیتﷲ سیستانی البته پیش از این نیز حائز رتبه در بین مؤثرترین مسلمانان شده بود. ایشان در سال‌های ۲۰۰۹ رتبه هفتم، ۲۰۱۰ رتبه هشتم، ۲۰۱۱ رتبه دهم، ۲۰۱۲ رتبه سیزدهم، ۲۰۱۳ رتبه هشتم، ۲۰۱۴و۱۵ رتبه هفتم را به‌دست آورده بود.
در صفحه اول مربوط به آیتﷲ سیستانی جمله‌ای از ایشان آمده است که می‌گوید: « اهل سنت را با عنوان «برادران دیگر ما» مورد خطاب قرار ندهید؛ بلکه از آن‌ها با عنوان «ما» یاد کنید.» همچنین سال‌های مرجعیت ایشان ۲۳ سال ذکر شده و آمده است که ۵۰هزار طلبه در ایران مورد حمایت ایشان قرار دارند که عدد دقیقی به‌نظر نمی‌رسد.
در این سالنامه آمده است که آیتﷲ سیستانی مرجع بزرگ مسلمانان شیعه اثنی عشری است که رهبری حوزه نجف در عراق را به‌دست دارد. همچنین از ایشان به‌عنوان روحانی برتر شیعه در سطح جهان و یکی از مورد احترام‌ترین مراجع شیعه در دنیا و بالاترین مقام در علم اصول فقه شیعه اثنی عشری نام برده شده است. از نگاه محققان این سالنامه، کسب این جایگاه مدیون تحصیلات آیتﷲ سیستانی از یک سو و تلاش‌های خانوادگی اجداد ایشان از سوی دیگر بوده است.
در این سالنامه ضمن ارائه توضیحاتی درباره مفهوم «مرجع تقلید» و نقش وی در اداره امور شیعیان، در مورد آیتﷲ سیستانی اشاره شده است که رسیدن به مقام مرجعیت تقلید، باعث کسب نفوذ بالا در بین شیعیان دوازده‌امامی برای ایشان شده است.
این سالنامه رقم ۲۹ را به‌عنوان تعداد مراجع تقلید جهانی شیعه ثبت نموده است که آیتﷲ سیستانی موفق به کسب رتبه اول در این میان شده است.
اطلاعاتی درباره پیشینه خانوادگی و تحصیلات آقای سیستانی و روند تحصیلات ایشان از ایران تا عراق و شاگردی مرحوم آیتﷲالعظمی خویی، و اشاره به جایگاه ویژه ایشان پس از آیتﷲالعظمی خویی در رهبری شیعیان عراق و رهبری مذهبی شیعیان دنیا در دوره پس از صدام از دیگر مواردی است که درباره ایشان ذکر شده است.
در این مقاله کوتاه همچنین به تأثیرات اقتصادی آیتﷲ سیستانی و مداخل خمس به عنوان مالیات دینی و مخارج آن در مصالح عامه و همچنین تأثیرات غیر مستقیم سیاسی ایشان اشاره شده است. در این نوشته آمده است که آیتﷲ سیستانی سعی در حفظ سیاست سکوت در عراق دارد و اساسا در این باب، مخالف ورود روحانیون به مسائل سیاسی است؛ که این نظریه به صورت شگفت آوری باعث تأثیر فزاینده ایشان در فضای سیاسی کشور عراق شده است. آیتﷲ سیستانی با حفظ این سیاست در این کشور به‌عنوان مرجع صلح در عراق آشفته‌ی امروزی ظاهر شده و تأثیر به‌سزایی در تشویق مردم این کشور برای جضور در انتخابات پارلمان در سال ۲۰۱۰ داشت. ضمن آن‌که در اکتبر همین سال حمله به کلیسایی در بغداد را شدیداً محکوم کرد و به نیروهای امنیتی عراق توصیه نمود مسئولیت بیش‌تری در قبال حمایت از شهروندان عراقی از خود نشان دهند. مخالفت شدید ایشان با داعش و درخواست جهاد عمومی علیه این حرکت از دیگر نکات مورد اشاره در این باب است.
سید حسن نصرﷲ
سید حسن نصرﷲ رتبه ۳۵ را در این سالنامه کسب نموده است. اطلاعاتی درباره این‌که سیدحسن برای شش دوره متوالی به‌عنوان سومین دبیر کل حزبﷲ لبنان در حال خدمت است به همراه توضیحاتی درباره ماهیت حزبﷲ لبنان از جمله مطالبی است که در مقاله مرتبط با ایشان منتشر شده است.
در این مقاله اشاره شده است که این حزب، حزب سیاسی شیعه دوازده‌امامی و سازمان پارلمانی در لبنان است که ایدئولوژی آن براساس جست‌وجوی عدالت اجتماعی برمبنای عقاید اسلامی است. همچنین حزبﷲ قدرتی نظامی و به‌عنوان نیرویی امنیتی در جنوب لبنان تلقی شده است. در این گزارش آمده است که حزب ﷲ لبنان در حدود ۳۰۰ هزار رزمنده دارد. به‌علاوه موفقیت‌های نظامی نصرﷲ در اواخر دهه ۹۰ به‌عنوان مهم‌ترین فاکتور برای عقب‌نشینی اسرائیل از جنوب لبنان در سال ۲۰۰۰ قلمداد شده که دفع نیروهای اسرائیل در جولای ۲۰۰۶ باعث افزایش حامیان ایشان شده است.
محور دیگر این گزارش خدمات اجتماعی حزبﷲ لبنان است. این خدمات در قالب ترویج سیستم رفاه اجتماعی که ساخت مدرسه، بیمارستان و مسکن را در مناطق عمدتاً شیعه لبنان فراهم آورده به‌ظهور رسیده است. وسعت این فعالیت‌های رفاهی در سطحی است که در حال رقابت با فعالیت‌های رفاهی دولتی است. شبکه ماهواره‌ای المنار که شبکه‌ای تأثیرگذار قلمداد شده، از دیگر محورهای این گزارش است.
در این گزارش همچنین اشار شده که شهرت حزبﷲ پس از سال ۲۰۰۶ و جنگ با اسرائیل به اوج خود رسید؛ یعنی زمانی که بسیاری از مسلمانان سنی به نصرﷲ به‌عنوان عنصری ضداسرائیلی می‌نگریستند. در این گزارش به برخی انتقادات نسبت به حمایت نصرﷲ از رژیم علوی سوریه نیز اشاره شده است.
دو مرجع تقلید دیگر شیعه در میان ۵۰۰ چهره
غیر از این سه روحانی سرشناس شیعه، در این سالنامه به دو روحانی سرشناس دیگر یعنی حضرات آیات عظام جوادی آملی و محمداسحاق فیاض نیز اشاره شده است. شایان ذکر است که دکتر سیدحسین نصر نیز از شیعیان دوازده‌امامی سرشناس دیگری است که در این سالنامه ذکری از وی به‌میان آمده است.
آیتﷲالعظمی جوادی آملی
در این گزارش از آیتﷲالعظمی جوادی آملی با عنوان «متخصص الهیات و مفسر قرآن و پژوهشگری پرکار که بیش از سیصد مقاله و کتاب نوشته» یاد شده است. همچنین اشاره شده است که بیش‌ترین شهرت ایشان به واسطه تفسیر قرآن ایشان است که در قالب تفسیر تسنیم منتشر شده. به‌علاوه آیتﷲ جوادی آملی عنصری ملی در کار خود تلقی شده است که در مسائل جاری کشور به اظهار نظر عمومی می‌پردازد.
آیتﷲالعظمی محمداسحاق فیاض
در گزارش مذکور از آیتﷲالعظمی فیاض به‌عنوان مرجعی اصالتاً افغانستانی و یکی از چهار مرجع اصلی حوزه علمیه نجف یاد شده که جایگاه مهم آموزشی در این حوزه را داراست. به‌علاوه شهرت ایشان بیش از همه مدیون سکوت نسبت به مسائل سیاسی تلقی شده و آمده است که ایشان شدیداً مورد احترام شیعیان، خصوصاً شیعیان آسیای جنوبی است.
(متن انگلیسی کامل این نشریه را می‌توانید از سایت مرکز سلطنتی تحقیقات استراتژیک اسلامی دریافت کنید)
آپارات
اینستاگرام
توییتر
تلگرام
ایتا
