به دبیرخانهی این همایش، پانزده چکیدهی مقالهی خارجی رسیده بود که در نهایت دوازده مورد از این مقالات پذیرفته شده بود و نویسندگان آن به همایش دعوت شدند. از جملهی اساتید شرکتکنندهی اروپایی مطرح در این همایش میتوان به جوزف ایلول استاد دانشگاه رم، دکتر اندرو نیومن استاد اسلامشناسی دانشگاه ادینبورگ از انگلستان، رابرت گلیو استاد اسلامشناسی دانشگاه اکستر، پیتر پلیکان جاروسلاو و فرانک از جمهوری چک و ودران ابوچینا از کرواسی اشاره کرد که مقالات آنها در این همایش مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
این همایش چهار محور اصلی داشت که محققین و سخنرانان جلسه، مباحثشان را ذیل این چهار محور مطرح کرده و به گفتوگو نشستند: تواناییهای اروپا در تعامل با اسلام و مسلمانان، تواناییهای اسلام در قبال تعامل با اروپا؛ چالشها و امکانهای روابط اسلام و اروپا و در نهایت تاریخ تعامل اسلام و اروپا.
حجتالاسلام والمسلمین دکتر محسن ملکافضلی رئیس مؤسسة الحکمة ضمن عرض خیرمقدم به شرکتکنندگان در همایش در ابتدای جلسه و ابراز امیدواری برای نیل به اهداف همایش، با اشاره به افزایش اسلامهراسی در اروپا، دلایل این امر را در تبلیغات رسانهای صهیونیستی علیه اسلام و فعالیت احزاب و شخصیتهای سیاسی بیگانه، اقدام خشونتآمیز گروههای تکفیری همچون داعش و طالبان، گرایش بسیاری از جوانان به اسلام در غرب، تهدید گسترش اسلام سیاسی و سابقهی روابط مسلمانان و مسیحیان دانست و گفت اسلامهراسان و مسلمانان خشونتطلب، نه خود پیام اسلام را دریافت کردهاند و نه به دیگران اجازه میدهند این پیام را دریافت نمایند.

سپس استاد هادوی تهرانی ذیل موضوع همایش، ضمن اشاره به افراطگرایی در اسلام، دربارهی مسألهی اسلام در اروپا، پیدا کردن راه حلی برای اسلامهراسی را مهمترین اصل نامید و گفت: معضل افراطگرایی فقط منحصر به افراطگرایی اسلامی و دینی است و افراطگراییهای یهودی و مسیحی نیز از جملهی افراطگریهای دینی است. وی گفت: افراطگرایی یهودی، در صهیونیسم تبلور یافته که بهواسطهی آن یهودیان زیادی مورد انتقاد قرار گرفتهاند؛ همچنان که افراطگرایی هندوئیسم در کشور هند و افراطگرایی بودایی در کشور برمه نیز از همین دستهاند. آیتﷲ هادوی تهرانی با بیان اینکه افراطیگری غیردینی نیز یکی از وجوه افراط است، افزود: سکولاریسم از جملهی همین افراطهاست. این استاد حوزهی علمیه تدبر و تفکر را مسیر برونرفت از اسلامهراسی امروزین دانست و گفت تفکر در اسلام، لزوماً به معنای اندیشیدن نیست؛ بلکه نظامی منسجم برای قیاس ادیان با یکدیگر و نیل به درک متقابل و زندگی مسالمتآمیز قلمداد میشود. ایشان ضمن برشمردن برخی از شباهتهای روششناسانهی شیعه و مسیحیهای کاتولیک گفت: شیعیان، همچون کاتولیکها، ضمن باور به کتب مقدس الهی، به استفادهی همزمان از دو عنصر مهم عقلانیت و سنت پایبند هستند و اشتراک دیگر آنها در این است که همچنان که کلیسای ارتدوکس کاتولیکها را مسیحی راستین نمیداند، وهابیون هم شیعیان را مسلمان نمیدانند.
دکتر رابرت گلیو، رئیس مرکز اسلامشناسی دانشگاه اگستر انگلستان و استاد مطالعات اسلامی و شیعهشناسی به خطر گسترش افراطگرایی در میان مسلمانان بریتانیا اشاره کرد و گفت: دولتمردان انگلیسی هر شخصی را که مخالف با ارزشهای بریتانیایی بدانند، افراطگرا قلمداد میکنند. او با بیان اینکه تعریف افراطگرایی از دیدگاه قانون انگلیسی ناکافی و نامناسب است، گفت: قوانین اینچنینی، اختیار عمل و قدرت زیادی به افرادی میدهد که هدفی جز سرکوب آزادی بیان به بهانههای مختلف ندارند.
در ادامه آقای دکتر رابرت گلیو، رئیس مرکز اسلامشناسی دانشگاه اگستر انگلستان و استاد مطالعات اسلامی و شیعهشناسی به خطر گسترش افراطگرایی در میان مسلمانان بریتانیا اشاره کرد و گفت: دولتمردان انگلیسی هر شخصی را که مخالف با ارزشهای بریتانیایی بدانند، افراطگرا قلمداد میکنند؛ در حالی که چنین تعریفی، اصلاً تعریف کاملی نیست و برخورد دادگاههای انگلستان با طرفداران گروههای تروریستی باید بهگونهای باشد که از دیگرگروهها و افراد به این بهانه سلب آزادی بیان نشود. او با بیان اینکه تعریف افراطگرایی از دیدگاه قانون انگلیسی ناکافی و نامناسب است، گفت: قوانین اینچنینی، اختیار عمل و قدرت زیادی به افرادی میدهد که هدفی جز سرکوب آزادی بیان به بهانههای مختلف ندارند.ایشان با بیان اینکه راه حل مسائل موجود در جهان، راه حلی صلحطلبانه مبتنی بر همزیستی طرفینی است، گفت: این خیال برخی از غربیان که نسلکشی در میانمار و اخراج مسلمانان پناهندهی اخیر از کشورهای غربی، راهی برای افزایش اسلامهراسی است؛ درحالی که همزیستی مسالمتآمیز و گفتمان متقابل، راه حل عاقلانهای است که میتواند ضمن ارائهی تصویری صحیح از همدیگر، درک متقابل را نیز روزافزون کند.
در ادامه دکتر ورونیکا سوبوتکوا استاد دانشکده مطالعات خاورمیانه از دانشگاه بوهمیای غربی کشور جمهوری چک به ارائهی مطالب خود پرداخت. وی که در پنل اسلامهراسی این همایش قرار داشت، با بیان این مطلب که کشور چک مردمی اهل مطالعه و علاقهمند به کتاب دارد و بیش از ۹۰ درصد آنها به کتاب و مطالب آن اعتماد دارند، گفت: من مطالب خود را تحت عنوان «اسلام و مسلمانان در کتاب» ارائه خواهم داد و طی آن میخواهم موضوع اسلامهراسی در جمهوری چک را مورد کنکاش قرار دهم. این استاد دانشگاه اهل کشور جمهوری چک با بیان این جمله که تمامی کتابهای ترجمهشده به زبان چک در مورد اسلام، از زبان عربی ترجمه شده است، گفت در پنج سال اخیر، چهل و پنج کتاب دانشگاهی در موضوع اسلامهراسی در این کشور منتشر شده است که غالباً شامل موضوعاتی چون مشرکین، نوع و شیوهی زنان محجبهی مسلمان و اختلافات دینی و مذهبی در غرب آسیا هستند و نوع نگاه و تفکر مردم و جامعهی جمهوری چک در مورد اسلام را تحت تأثیر قرار دادهاند.
پنلهای بعد از ظهر این همایش با سخنرانی آقای دکتر پیتر پلیکان به پایان رسید. این استاد دانشگاه اهل چک موضوع «تبعیض نژادی و برابری سیاسی در جمهوری چک» را موضوع سخنرانی خود قرار داد و پدیدهی اسلامهراسی را پدیدهای دانست که گسترش آن نخستینبار در فضای مجازی کشور جمهوری چک از رسانهها و سایتهای کوچکی آغاز شد که در نهایت این تبلیغات غیرواقعی علیه مسلمانان و پیروان اسلام اندکاندک از فضای مجازی به فضای واقعی میل پیدا کرد و در میان مردم چک ابعاد واقعی پیدا کرد.همچنین دکتر جوزف کراوس استاد دانشکدهی علوم سیاسی دانشگاه ماساریک کشور چک یکی دیگر از سخنرانان این همایش بود که در پنل اسلامهراسی همایش قرار داشت و با بیان اینکه مشکل عمدهی مسلمین کشور چک، نداشتن سازماندهی در فعالیتهای مذهبی و فرهنگی و دینی است، راجع به پدیدهی اسلامهراسی در کشور جمهوری چک و ابعاد رو به گسترش آن به ارائهی مطالبش پرداخت. او با اشاره به جمعیت قابل توجه مسلمانان بومی این کشور، گفت: مشکل عمدهی مسلمین کشور چک، نداشتن سازماندهی در فعالیتهای مذهبی است. این استاد دانشگاه، تعداد مسلمان بومی این کشور اروپایی را سیهزار نفر عنوان کرد و گفت با توجه به جمعیت بیستهزار نفری مهاجران مسلمان مقیم در کشور جمهوری چک، باید راجع به ابعاد اسلامهراسی در بین صاحبان نظر در عرصهی سیاست در دولت چک، بیشتر پرداخته شود؛ چرا که راستگرایان افراطی در این کشور از نفوذ بالایی در عرصهی سیاسی این کشور بهرهمند هستند و از گسترش پدیدهی اسلامهراسی استقبال میکنند.
این استاد دانشگاه در ادامه به بحث و بررسی دربارهی رسانههای فعال در ترویج اسلامهراسی و نقش آنان در تغییر ذهنیت جامعه کشور چک و اینکه چطور این تبلیغات، خشونت و رفتارهای نژادپرستانه در میان مردم این کشور پرداخت و نقطه نظرات خود را دراینباره بیان کرد.
عبدالحسین طالعی
با تشکر از این اطلاع رسانی لطفا متن کامل گزارش این جلسه را منتشر کنید.