مباحثات

رسانه فکری تحلیلی حوزه و روحانیت
گزارشی از یادداشت سید مهدی المدرسی در هافینگتن‌پست

«بزرگترین سفر زیارتی جهان هم‌اینک در حال انجام است؛ در حالی که شما کاملا از آن بی‌اطلاعید. چرا؟». این عبارت، تیتر یکی از رسانه‌های اینترنتی بسیار پربازدید جهان یعنی هافینگتون پست، درباره پیاده‌روی معروف روز اربعین در عراق است؛ یادداشتی که به قلم یکی از طلاب حوزه علمیه عراق نوشته شده و بازتاب‌هایی نیز در دیگر رسانه‌های جریان اصلی جهان به دنبال داشته است.

sayed-mahdi-almodarresi2سید مهدی المدرسی، روحانی شیعه عراقی و از فرزندان بیوت علماست و سال‌هاست که دروس حوزه علمیه را نزد پدر خود، آیت‌ﷲ سید هادی المدرسی و دیگر بزرگان حوزه تلمذ کرده است و همچنین دانش‌آموخته حوزه علمیه مقدس قم و همچنین حوزه علمیه دمشق و کربلاست. او البته تحصیلات آکادمیک خود را نیز در آمریکا و همچنین استرالیا در رشته‌های جامعه‌شناسی، علوم سیاسی و فلسفه دنبال کرده است.

arba'ein-serving-teaنویسنده، در یادداشت خود در هافینگتون پست توضیح داده است که پیاده‌روی زیارت اربعین، بزرگ‌ترین واقعه دنیاست و عظمت این گردهمایی در حدی است که می‌بایست حتی در کتاب گینس ثبت شود. سال گذشته نزدیک به ۲۰ میلیون نفر در این گردهمایی شرکت کردند و این تعداد هر ساله در حال افزایش است ولی متأسفانه چنین رویداد بزرگی توسط رسانه‌های جریان اصلی دنیا کاملا نادیده گرفته می‌شود. وی می‌نویسد: «این بزرگ‌ترین گردهمایی سالیانه جهان است. طولانی‌ترین میز سرو غذا و پرتعدادترین جمعیتی که به طور رایگان غذا داده می‌شوند، بزرگ‌ترین گروه داوطلبان جهان در خدمت یک گردهمایی واحد فعالیت می‌کنند و همه این‌ها در حالی است که زائران شرکت‌کننده در این گردهمایی در معرض تهدید عملیات‌های بمبگذاری انتحاری هستند».

نویسنده سپس از مخاطب خود می‌پرسد که چرا احتمالاً شما تا به حال درباره چنین واقعه عظیمی نشنیده‌اید. سپس در پاسخ می‌گوید: «احتمالاً به این واقعیت برمی‌گردد که رسانه‌ها بیشتر به شایعات یا اخبار منفی، خونین و مهیج علاقه‌مندند تا روایت‌های مثبت و الهام‌بخش؛ مخصوصاً وقتی به اسلام ربط پیدا می‌کند».

این دانش‌آموخته حوزه علمیه در متن خود به زیبایی واقعه عاشورا را به طور خلاصه برای آنان که احتمالاً اولین بار است نام کربلا و امام حسین را می‌شوند، توضیح داده است: «حسین، نوه پیامبر اسلام، حضرت محمد در سرزمین کربلا به شهادت رسید؛ در روزی که به آن عاشورا، یعنی دهم ماه محرم از ماه‌های قمری. … او به همراه خانواده و یارانش در بیابان توسط ارتشی سی‌هزار نفره محاصره شدند و آب و غذا را بر آن‌ها بستند. سپس با دهشتناک‌ترین شیوه ممکن سر از تن او جدا کردند. از آن پس، داستان این واقعه هر سال از منابر به صورت ملموس و قابل تصور بازگو می‌شود. و از آن سال تا کنون شیعیان عزادار حسین بوده‌اند؛ مخصوصاً در چهل روز عاشورا تا اربعین هر سال؛ چهل روزی که در سنت شیعی، ایام معمول عزاداری [حتی در دیگر مصیبت‌ها] است.»

arba'ein2در ادامه این یادداشت، که نویسنده آن اهل عراق است، جزئیات این راهپیمایی میلیونی تشریح می‌شود و اینکه چگونه جمعیتی به این عظمت، در طول این دوره دو هفته‌ای مسیری به این درازا را طی می‌کنند و چگونه از آن‌ها پذیرایی می‌شود؛ به گونه‌ای که هیچ زائری به جز لباسی که به تن دارد، نیاز به هیچ توشه دیگری ندارد و حتی شستن لباس‌هایش نیز توسط میزبانان بومی آن منطقه و در چادرهایی که به «موکب» معروف است، انجام می‌شود.

حجت‌الاسلام و المسلمین سید مهدی المدرسی در پایان نوشته خود به زیبایی نتیجه‌گیری می‌کند که شناخت امام حسین، و شناخت واقعه عاشورا چطور نشان خواهد داد که چقدر میان تفکر اسلامی شیعی و تفکر افراطی تکفیری، فاصله است و چطور تفکر شیعی، منادی صلح و پیام‌آور آرامش در جهان است: «اگر جهان، حسین و پیام حسین را می‌شناخت، ریشه‌های بسیار قدیمی داعش و عقیده این گروه مبنی بر کشتار و تخریب را درک می‌کرد. قرن‌ها پیش در کربلا بشریت شاهد پیدایش یک وحشی‌گری احمقانه بود که در قاتلان حسین تجلی یافت. اوج ظلمت و تاریکی در برابر درخشش نور مطلق قرار گرفته بود و فساد و تباهی در برابر تقوا و پاکدامنی به نمایش گذاشته شده بود… داستان حسین، تشویق‌کننده و الهام‌بخش و مدافع تحول به سمت خوبی و بهبودی است و خاموشی رسانه‌ها درباره این واقعه هر چقدر گسترده باشد،‌ باز هم نمی‌تواند نور حسین را خاموش کند.»

نوشته این روحانی شیعه و فاضل عراقی اتفاق و فعالیت‌هایی از این دست، رویداد مبارکی است که می‌تواند به معرفی تفکر شیعی به جهان معاصر، نقشی مؤثر ایفا کند. آشنایی به زبان‌های روز دنیا و همچنین آشنایی با فرهنگ حاکم بر کشورهای دیگر جهان، لازمه فعالیت تبلیغی در رسانه‌های این چنینی است و  تنها با کسب این توانایی‌ها می‌توان مطلب خود را به روشی همه‌خوان‌تر و مناسب مخاطب بین المللی عرضه کرد و پیامی را که اغلب در لابه‌لای ترجمه از فارسی و عربی به انگلیسی گم می‌شود و به گوش مخاطب نمی‌رسد، بدون واسطه و با زبان و طرز فکر خود مخاطب، برای او بازگو کرد.

بازتاب یادداشتی اینچنینی در دیگر رسانه‌های مطرح جهان، حاکی از اثربخش بودن چنین فعالیت‌هایی است. چنانکه شاهدیم یک روز پس از انتشار این یادداشت در هافینگتون‌پست، ایندیپندنت به نقل از هافینگتن ‌پست به معرفی این گردهمایی بزرگ می‌پردازد و آن را یکی از بزرگ‌ترین گردهمایی‌های جهان می‌خواند. این یادداشت همچنین هزاران بار در شبکه‌های اجتماعی مختلف نظیر فیس‌بوک، توییتر و… بازنشر شده است.

گرچه این حجم از بازتاب رسانه‌ای، در مقایسه با دیگر اخبار قابل مقایسه نیست و چنانکه خود نویسنده نیز به آن اشاره کرده است، تصمیم پنهانی در مدیریت رسانه‌های جریان اصلی دنیا مبنی بر خاموشی در برابر این واقعه بزرگ وجود دارد، ولی با این حال، حضور روحانیت شیعه در این فضا می‌تواند به هر چه بیشتر شناخته شدن پیام عاشورا و کربلا و همچنین تصویر چهره‌ای درست‌تر از تفکر شیعی در جهان کمک کند.

گفتنی است حجت‌الاسلام و المسلمین سید مهدی المدرسی، حضور فعّالی در رسانه‌های مجازی و همچنین ماهواره‌ای دارد و همچنین تا کنون کتب مختلفی به زبان انگلیسی و عربی نیز درباره اسلام و شیعیان نگاشته که به چاپ رسیده‌اند. پیش از این یادداشت نیز، یادداشت‌های دیگری نیز در رسانه‌های مهم آمریکا و اروپا داشته است؛ از جمله یادداشت پیشین وی در هافینگتن‌پست به موضوع تروریسم و ریشه‌های شکل‌گیری جریان‌هایی نظیر داعش پرداخته است.

رده‌های مرتبط

دیدگاه‌ها

  1. محمّد 

    بیت آیت‌الله مدرسی و قزوینی در غرب بسیار فعال‌اند. البته نباید نوشتارهای ِ امام موسی صدر را از یاد برد، آن هم در چهل سال ِ پیش.

  2. eshraghtranslators 

    متشکر از مطلب مفیدتون

پاسخ دهید