حجت‌الاسلام والمسلمین حسین‌خانی

یکی از مطالباتی که مقام معظم رهبری از دست‌اندرکاران نشر داشتند و یکی از چیزهایی که ما امروز خیلی احتیاج داریم، برنامه‌های مطالعاتی برای قشرهای مختلف است. مجموعه متصدیان امر کتاب  باید روی این مسأله به‌صورت جدی کار کنند. در بخش‌های مختلف، برای قشرهای مختلف، به شکل‌های مختلف و با تنوع متناسب، سیر مطالعاتی درست کنند. به لطف خدای متعال در مجموعه معاونت تهذیب، در بخش فرهنگی این معاونت، دوستان دست به کار شدند و سیر مطالعاتی را برای کسانی که تمایل به مطالعه در  زمینه‌های مختلف دارند شروع کردند. اولین سیر مطالعاتی، سیر مطالعاتی تاریخ اسلام است. سیر مطالعاتی عقاید کار بعدی است که به لطف خدای متعال تکمیل شده است. سیر مطالعاتی اخلاق اسلامی و دیگر سیر‌های مطالعاتی  هم امیدواریم انجام بشود. البته تا آن‌جایی که مقام معظم رهبری فرمودند فاصله زیاد است؛ ولی کاری که اکنون صورت گرفته کار ارزشمندی است.

حجت‌الاسلام والمسلمین پیشوایی

تاریخچه شکل‌گیری سیر مطالعاتی تاریخ اسلام این‌گونه بود که روزی آقای پناهی از طرف معاونت تهذیب اطلاع دادند که چنین نیازی هست و می‌خواهیم یک سیر مطالعاتی تدوین کنیم برای کسانی که دسترسی به این رشته‌های تخصصی تاریخ ندارند و نمی‌توانند در کلاس‌های تخصصی شرکت کنند – اعم از روحانی یا غیرروحانی – و علاقه‌مندند در تاریخ کار کنند؛ ولی نمی‌دانند از کجا شروع کنند یا کدام منبع معتبر است. این‌که می‌خواهیم یک راهنمایی فراتر از کلاس و تخصص‌ها تدوین کنیم. این‌گونه شد که کار را شروع کردیم و اساتید تاریخ را که در حوزه قم و در چند مرکز هستند دعوت کردیم. چند نشست تشکیل دادیم و  خیلی زود به نتیجه رسید.

سیر مطالعاتی تاریخ اسلام در سه سطح (۱. دوره مقدماتی؛ ۲. دوره متوسطه ۳. دوره پیشرفته) تدوین شد و برای هر سطح در نُه محور با گرایش‌های تاریخ اسلام کتاب‌های متناسب و مورد تأیید معرفی گردید.

سپس برای هریک از این بخش‌ها و مقاطع باید منبع پیشنهاد می‌کردیم. منابع بسیاری در این زمینه بود و اگر تعدادی از این کتاب‌ها در این سیر نیامده به‌معنای نفی ارزش آن‌ها نیست؛ بلکه به‌لحاظ ضرورت اختصار، به ارائه تعداد محدودی بسنده شد. مدتی بعد معاونت تهذیب از ما خواست این منابع و کتاب‌ها در هر بخش و گرایش در چند سطر معرفی بشود تا پژوهشگر پیش از تهیه کتاب یک ساختار اجمالی از کتاب داشته باشد. خوشحالیم که این تلاش امروز به ثمر نشست.

حجت‌الاسلام والمسلمین نبوی

پیش از این ما برای مطالعه ناچار بودیم مثلاً در زمینه اقتصاد کتاب‌های بی‌شماری مطالعه کنیم و اگر کسی به‌عنوان نمونه دو کتاب مناسب  در این زمینه معرفی می‌کرد، بی‌شک مطالعات سودمندتر و جهت‌دارتر بود؛ اما اگر می‌خواستیم در زمینه‌ی خاصی مطالعه کنیم، یک سیر مطالعاتی نبود که ما را راهنمایی کند. نسل جدید با انبوهی از کتاب‌ّها و منابع مواجه است؛ اگر این سیر مطالعاتی نباشد، چهارپنجم از عمرشان به دنبال یافتن منابع مورد نیاز هدر می‌شود؛ در حالی که سیر مطالعاتی خیلی راحت کمک می‌کند تا پژوهشگر به هدف خود برسد. به سهم خودم به معاونت تهذیب بابت این کار ارزشمند تبریک می‌گویم.