مشخصات پژوهشگر
حجتالاسلام والمسلمین اکبر اقوام کرباسی؛ عضو هیئت علمی و مدیر گروه کلام پژوهشکدۀ فلسفه و کلام پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
آثار و تألیفات
کتابها:
- اندیشههای کلامی مؤمنالطاق، نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ (چاپشده).
- میراث اعتقادی مؤمنالطاق، نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ (دردست ارزیابی).
مقالات چاپشده:
۱. «مؤمنالطاق و روش کلامی او»، مقاله علمی پژوهشی، کلام اسلامی، شمارۀ ۸۵.
۲. «مرجئه شیعه»، مقاله علمی پژوهشی، مجله نقد و نظر، شماره ۶۷.
۳. «امامیه پژوهی در منابع فرقهنگاری اهل سنّت»، مقاله علمی پژوهشی، تحقیقات کلامی، شماره ۱.
۴. «مدرسه کلامی کوفه»، مقاله علمی پژوهشی، نقد و نظر، شماره ۶۵.
۵. «ایدۀ بلاکیف در کشاکش دو رویکرد وجودی و مفهومی»، مقاله علمی پژوهشی، جاویدان خرد، شماره ۲۰.
۶. «تأثیر اعتقاد فلسفی ابنسینا بر غزالی در تجرد نفس»، مقاله علمی پژوهشی، تأمّلات فلسفی، شماره۱۳.
مقالات در نوبت انتشار:
- «سلفیه جهادی؛ دستاورد نظریه سیاسی سید قطب»، مقاله علمی پژوهشی، سیاست متعالیه.
- «بازخوانی نظریه استطاعت در مدرسه کلامی کوفه»، مقاله علمی پژوهشی، تحقیقات کلامی.
- «مواجهه متکلمان امامیه با فلسفه در سدۀ هفتم»، مقاله علمی پژوهشی، نقد و نظر.
پروژهی موظفی پژوهشگاه: نظریهپردازی متناندیش در مدرسه کلامی کوفه
نظریهپردازی متناندیش، ویژگی و مشخصۀ اساسی متکلمان امامیه در مدرسه کلامی کوفه است. این اصطلاح نشاندهندۀ رفتارِ کلامیِ دستهای از متکلمان کوفه است تا کاربست و جایگاه متن مقدّس را در تبیینگری اعتقادات به تصویر بکشد. نظریهپردازی متناندیش، زباندارکردن و تبیینِ عقلانی باورهای دینی در پرتو آیات و احادیث است که بیشتر با ادبیاتی نوین و مفاهیمی تازه به انجام میرسد. این عملکرد که ثمرۀ دیدگاه کوفیان در نسبتسنجی میان دو حجتِ عقل و وحی بود، در پارهای موضوعات میان متکلمان کوفه نظریات مختلف را به ارمغان آورد و در بخشی دیگر از موضوعات، زمینۀ امتیاز دیدگاه کوفیان، از دیگر مدارس تاریخ کلام امامیه را فراهم آورد. نظریههای گوناگون در باب استطاعت، اراده، معرفت فطری و عقلی پروردگار و… نمونههایی هستند از این رفتار میان متکلمان کوفه و بداء شاهدی برای نشاندادن اختلاف نظریات میان دو مدرسه کلامی امامیه. مشخصه خاص این فعالیت، بازخوانی و بهدستدادن روششناسی اندیشههای نخستین امامیه است که در نوع خود بیسابقه است. همین امر جدای از تأمین اهمیت موضوع، سختیها و مشکلاتی را در فرایند پژوهش بهدنبال داشته است. این پروژه تقریباً رو به اتمام است (بیش از ۹۰ درصد آن انجام شده).