مباحثات

رسانه فکری تحلیلی حوزه و روحانیت
به بهانه صدور بیانیه جمعی از علمای قم درباره آیت‌الله سید کمال حیدری

سید کمال حیدری باز هم خبرساز شده است. این بار اما گروهی از علمای برجسته حوزه علمیه قم که در صدر شاگردان مراجع تقلید کنونی به شمار می‌روند، با صدور بیانیه‌ی مشترکی خواهان عدم توجه مؤمنین به سخنان «مخالف عقاید ضروری شیعه» شده‌اند که سید کمال بیان می‌کند.

آقای حیدری که از علمای عراقی مقیم حوزه علمیه قم به شمار می‌رود، در سال‌های اخیر بارها خبرساز شده است. تا پنج سال پیش وی مهم‌ترین کارشناس مذهبی شبکه ایرانی کوثر در موضوع نقد باورهای اهل سنت بود. در این برنامه که یک دهه از این شبکه وابسته به صدا و سیمای جمهوری اسلامی برای کشوری عرب‌زبان پخش می‌شد، آقای حیدری با تسلط و اشرافی که بر منابع حدیثی اهل سنت داشت به دفاع از آرا و عقاید شیعه می‌پرداخت. اما وی ماه رمضان پنج سال پیش در این برنامه گفت که ریشه بسیاری از روایات دینی شیعه به یهودیان، مسیحیان و زرتشتی‌ها برمی‌گردد. این سخن آقای حیدری جنجال گسترده‌ رسانه‌ای به پا کرد و به‌ویژه برخی رسانه‌های عرب‌زبان اهل سنت از آن با عنوان «انتفاضه علیه عقاید غیر اسلامی شیعه» یاد کردند. هرچند آقای حیدری بعدها توضیح داد که این روایات غیراسلامی در زمان خلیفه دوم وارد احادیث اهل سنت و از آن طریق وارد روایات شیعه نیز شده است.

با همه این جنجال‌ها آقای حیدری به فعالیت خود در ایران و عراق ادامه داد و دفاتر وی در قم و نجف به‌عنوان یک مرجع تقلید شیعه پاسخگوی استفتائات و محل نشر کتب و برپایی جلسات درس و سخنرانی وی بود. در این سال‌ها آقای حیدری به تدریج از خود، چهره یک «مجتهد اصلاح‌گر شیعی» تولید می‌کرد و مورد اقبال جریان تجدیدنظرطلب شیعی قرار می‌گرفت.

سید کمال حیدری از پروژه «اصلاح فهم دینی» و «پالایش عقاید شیعی از خرافات» سخن می‌گوید و خواهان تقویت «عقلانیت قرآنی» در برابر «عقلانیت روایی» در میان شیعیان است. او در دوگانه امام خمینی ـ آیت‌ﷲ خویی، اندیشه‌های اجتماعی امام خمینی را بر استادش آقای خویی ترجیح می‌دهد و شیعیان را از «وهابیت شیعی» که همان افراط‌گرایی توأم با غلو است برحذر می‌دارد.

رویه‌ای که آقای حیدری در این پنج سال گذشته در پیش گرفته است قرابت فراوانی به سلوک آقایان سید محمدحسین فضل‌ﷲ، شیخ محمد آصف محسنی، محمدباقر بهبودی و شیخ محمد صادقی تهرانی دارد. همچنین دفاع پرشورآقای حیدری از فلسفه و عرفان اسلامی یکی دیگر از چالش‌های وی با منتقدان حوزوی اوست؛ به‌گونه‌ای که وی حتی یکی از عوامل برتری امام خمینی بر دیگر فقهای شیعه را نگاه عرفانی و «وحدت وجودی» ایشان می‌داند. وی تدریس عرفان نظری را یکی از ضرورت‌های نظام آموزشی حوزه می‌داند و قائل به نقش جدی عرفان در تعمیق اصول اعتقادی شیعه است؛ به گونه‌ای که بدون تسلط به عرفان نمی‌توان فقیه یا مفسر قرآن شد. وی حتی می‌گوید که بدون اعتقاد به نظریه مشهور عرفانی ابن‌عربی به‌نام «انسان کامل» نمی‌توان از وجود امام زمان(ع) دفاع کرد.

حضور آقای سید کمال حیدری در راهپیمایی ۲۲ بهمن ۹۶

اَخباری دانستن جریان اجتهادی کنونی شیعه نیز یکی دیگر از مبانی پروژه انتقادی سید کمال حیدری است و این استاد ۶۲ ساله حوزه قم می‌گوید که باید به غلبه روایات بر قرآن پایان داد. اما مخالفان وی می‌گویند که این همان اتهام وهابیت به شیعه است و اجتهاد شیعی چنین رویکردی نداشته است.

بیانیه‌ی علمای حوزه علمیه قم را می‌توان اعلام یک مرزبندی مجدد علمی و اعتقادی فقها با جریان‌هایی دانست که در سید کمال حیدری متبلور شده‌اند؛ نخست: عرفان‌گرایی ابن‌عربی-صدرایی؛ و دوم: قرآن‌گرایی و عقلانیت غیر نقلی.

مرزبندی نخست، سابقه طولانی در تاریخ تشیع دارد و دومی نیز بیش‌تر محصول تحولات فکری دوره معاصر است.

شاید اگر از این منظر به چالش اخیر بنگریم درک آن آسان‌تر باشد.

رده‌های مرتبط

دیدگاه‌ها

  1. ناشناس 

    هممون سرکاریم.
    مردم چی میخوان، اینا چی میگن. اصلن انگار کلا اینا و مردم از دو کشور مجزا و جداگانه هستند

    1. كليد 

      اون چيزهايي كه عوام الناس مى خواهند مربوط به اين سايت نيست مربوط به سايت شيخ حسن روحاني است اونجا بريد، انشالله بعد هزاران هزار سال به خواسته هاتون برسيد.
      اينجا به درد عوام نمى خورد

      1. سعید 

        از طرز پاسخ دادن و ادبیات شما که بیشتر بوی عوام زدگی به مشام می رسه برادر.

      2. یه شیعه 

        مگر روحانیت خودش را مریخی می داند؟! اگر از عوام جدا هستید پس برید یک کره ی دیگر زندگی بکنید و به سخن‌های بی‌اساستان به اسم دین پایان دهید. ممنون

    2. علی 

      پاسخ به ناشناس
      نه برادر سرکار نیستید
      قم یک فضای بین المللی علمی است و تضارب افکار در اون هست
      همه این اختلافها در چارچوب خودش هست و وجود این نظرات نشانه این نیست که علما شما را فریب دادند یا جامعه رو نمیفهمند.
      طرح یک نظر در زمینه های تخصصی منافاتی با اصل وظایف اجتماعی روحانیت نداره

  2. سعید 

    صدرا از اصفهان تبعید شد و مرتد و ملحد خوانده شد، قرنی گذشت و تفسیر قرآن بر روش وی افتخار مفسرین تراز اول هر عصر شد.

    سید کمال الحیدری نیز همین مسیر را طی خواهد کرد، بنا بر سنت شوم کهنه پرستی و نو ستیزی علمای سنتی مسلمان که سیطره شان بر مدارس قدیم بی چون و چراست …

    1. بنده 

      دور شدن از صراط شیعی افتخار نیست اگر چه که زیبا باشد و اگر چه که طرفدارانش زیاد باشن ملاصدرا هیچ وقت روش تفسیرش افتخار نشد جز برای عرفان نما ها کمال حیدری به خاطر حرف های نا پخته و نسنجیده و غیر علمی مقصر هست حیدری بیشتر به یک منبع برای کوبیدن شیعه توسط وهابیت و آتئست ها شده

  3. حسینی 

    بهتر است آقایان قبل از اعلام موضع با شخص ایشان صحبت میکردند. ایشان در دسترس بودند. چه بگوییم از تنگ نظریها

  4. محمد 

    لطفا از همین بزرگوارانی که این بیانیه رو تهیه کردند سوال کنید که چه قدر از دروس و مباحث علمی ایشون رو با دقت گوش کردند. آیت الله حیدری از افتخارات حوزه تشیع است. اساسا موضوع مباحث ایشون ظاهرا برای بعضی علما و اساتید گرامی منقح و مبرهن نیست فلذا شاهد این مطالب هستیم

    1. ناشناس 

      برادر متاسفانه بعضی افراد روز به روز عقب میرن،کم مونده یه عده تو حوزه بیشتر با اشعری موافق باشند تا مالک اشتر

  5. مهدی علوی 

    کاش به جای توهین و تکفیر با یکدیگر مباحثه میکردند
    علامه حیدری هم انصافا از مفاخر شیعه هستند که از آثار و مباحثشون مشهود هستش

  6. الإيراني 

    کمال حیدری اگر عالم هست چرا اینقدر به علمای دیگه دروغ میبنده و تناقضات داره و سرقت علمی فراوان داره ؟!

  7. ابراهیم 

    سلسله مطالب نقد سید کمال حیدری به صورت مستند و مستدل در لینک زیر :

    http://yon.ir/jfRxP

  8. یونس 

    کاش به جای تکفیرکردن به گفتگوی ومناظرات علمی میپرداختند عده ایی متحجر فقط درتکفیرکردن مخالف مهارت دارند یه روز فلسفه به روز مباحث کلامی یه روز مباحث فقهی …

    1. بنده 

      شما بودی و دیدی ننشستن و گفت و گو نکردن
      همین اقای حیدری ایت الله میلانی ازش خواست باهم صحبت کنن ولی حاصر نشد افداد زیادی باهاش حرف زدن سراغش رفتن فایده نداشت این کار نیاز بود ابروی شیعه رو برده بود وهابیت به حرف هاش به عنوان عالم شیعه استناد می کردن

  9. علی 

    کاش این استادان چیره‌دست گاهی هم می‌توانستند به جای دیدگاه‌های حذفی و گرایش به خاموش کردن دیگران، به راستی از جایگاه عالمانه به گفتگو و بیان دیدگاه‌های خود بپردازند.

  10. طاهر 

    پذیرفته است که گفتگو به مراتب بهتر از حذف و تکفیر است ..اما ازجهتی موارد بسیار از نسبت اکاذیب ونیز نتیجه گیری بر پایه مغالطه در بیان وعنان سید کمال الحیدری وجود دارد که جای طرح آن درخود حوزه درغالب بحث ومناظره میباشد .همین

  11. ناشناس 

    سید کمال حیدری روحانی نواندیش
    وقتی بعضی نظراتش رو خوندم بوی عقلانیت میداد،ای کاش جای گیر دادن به کسایی که فکر میکنن،تحقیق میکنن و جرات بیان نظری مخالف نظر جمع رو دارن،به امثال شیرازی ها بیشتر گیر می دادیم،که دارن از شیعه های کم سواد و کم توجه،داعش شیعی درست میکنن،این داعشی های سوریه و عراق هم یه شبه داعشی نشدن که! حداقل ۱۰ ۱۵ سال روشون کار شده بود…

  12. طباطبایی 

    فبشر عباد اللذین یستمعون القول فیتبعون احسنه
    بایستی راه نقد علمی و مودبانه را پیمود و از انگ و هو کردن پرهیز کرد و هرکس بتواند نظر خود را بگوید

  13. احمد 

    سید کمال حید ری تمام حرفهایش صحیح است .راست می گوید بسیار داستانهای یهودی واسرائیلیات در کتب روائی است

    1. بنده 

      اره دستش درد نکنه برای شیعه چیز باقی نگذاشت
      تا توانست مدرک و منبع در اختیار وهابیت و آتئست ها قرار داد تا تونست شیعه رو خالی کرد تا جا برای عقاید بدون سند خودش باز بشه

    2. مسلم 

      باید افتخار کرد که‌یک عالم ومجتهد شیعه تمام‌تفکرهای کهنه شده ومتحجرانه را به چالش کشید و با برهان قاطع به کسانی که درخواب راحت بی دانشی هستند فرمود ازخواب بیدارشوید .خودرا واندیشه ی اعتقادی خودرا کمال بخشید تا مصداق مخاطبین کلام خدا نباشید ونابود نگردید( کل شیی هالک الله وجه ) این ایه را اگر‌با اندیشه وفهم نوین سید کمال بنگرید هزار نکته دران است …

      1. ساره 

        سلام امام خمینی هم به زمان خودشون نو اندیش بودن و مورد غضب بعضی از حوزویان حتی در ظرف آبی که حاج آقا مصطفی آب خورده بود آب نمیخوردن و میگفتن نجسه
        اما آیا امام خمینی مورد اقبال وهابیت و بی بی سی و رادیو فردا قرار گرفت ؟نه هرگز پس یه جای کار می لنگه

  14. اقل العباد 

    سلام من روش پیشنهادی جناب آقای علیدوست راتاحدود زیادی پسندیدم ولی انتظار من از چنین استادی بیشتر ازاین بود .مگر پیشوایان ما نفرمودند ((من اهان عالماّ کما اهاننی )واحادیث فراوان دیگردر این زمینه.چرا به کم مایه های علمی وبعضی از کسانیکه شاید نتوانند کتابهای ایشان رابی غلط بخوانند اجازه بی احترامی بیک عالم را بدهیم ویا درمقابل عمل آنان سکوت کنیم مگر خداوند درقرآن بپیامبرش ص نفرمور(بت پرستان راسب نکن؟)چه برسد بیک عالم .برخورد پیشوایان مابا دهریون چگونه بود؟ترد یاتکفیر یا….ما چه وحشتی از دین داریم که باید هر نو آوری یاهرنظریه ای جدید بایدکنترل شود که باعقاید گفته شده ما بخواند ولو یک مجتهد ازخود ماگفته باشد .تفتیش عقاید قرون وسطی راچرا ما محکم میکنیم؟آیا وقت آن نشده که مکتب ماهم دردنیای امروز آغازگر انقلابی فکری درتمام زمینه ها باعلم روز باشد؟مگربعضی از آیات قرآن شریف درزمان خود پیامبر اکرم ص منسوخ نشد؟ فراموش نشود که هدف من دفاع از علم ونظریه جدید موضوعات علم ودین است نه افراد. بامید روزی که آرزوی همه ما است که اینگونه باشیم.من الله التوفیق و…..

  15. ساره 

    سلام دوستان اگر مثل من علمش و ندارید استناد کنید به سخن امام خمینی که فرمودند هر وقت دشمن از شما تعریف میکنه ببینید چه اشتباهی کردید ،تیتر اخبار رادیو فردا و بی بی سی بسیار مثبت و طرفدارانه اس نسبت به سید کمال حیدری
    یادمون باشه
    هر وقت دشمن از ما تعریف کرد در رفتار و کارهای خود تردید کنیم

پاسخ دهید