اتفاق مربوط به درمانگاه قران و عترت قم که حول محور نهی از منکر و مقوله حجاب اتفاق افتاد و البته با بازنمائی ناجوانمردانه رسانههای معاند هم همراه بود، درسها و عبرتهای مختلفی داشت که بدان پرداخته شدهاست. اما یک وجه آن مورد توجه قرار نگرفتهاست.
مدل مواجهه طلبه محترم با خانمی که کشف حجاب کردهاست، در چارچوب رفتار اجتماعی- قانونی تعریف میشود، این در حالی است که مبنا و انگیزه و استناد اصلی ورود به این اقدام، یک دستور و باور دینی و مذهبی است.
تفاوت فوق را میتوان در یک نمونه بیان کرد.:
در سالهای اخیر حضور خانمهای کشفحجاب کرده و یا شلحجاب حتی در محافل دینی هم مشاهده میشود. گاهی اوقات در برخی شهرهای بزرگ مثل تهران دیده شدهاست که بانوانی بدون حجاب در مسیر عزاداران ایستاده و آنان را همرامی میکنند و یا در تکیهها و حسینیهها حضور پیدا میکنند.
در چنین شرایطی مواجههی افراد عادی مخصوصا متولیان برگزاری مراسمات چگونه است؟ آیا با تذکرات کلامی رسمی و پس از آن عکسبرداری یا تماس با پلیس، وظیفه شرعی خود را انجام میدهند؟
قطعا مواجهه با فرد مورد نظر در آن فضا اینگونه نیست. چراکه متولیان برگزاری مراسم اعتقاد قلبی دارند که حتی یک فرد بیحجاب هم مهمان امام حسین است، اما دچار خطا و لغزش شدهاست. تلاش میکنند بدون بهرهگیری از روشهای قانونی با نهایت خوشرفتاری، او را نسبت به خطایش آگاه سازند. مشاهدات بنده نشان میدهد حتی بیشتر از دیگران سعی در احترام و رفتار محبتآمیز دارند تا بتوانند از این طریق تاثیرگذرای لازم را که هدف اصلی نهی از منکر است داشته باشند. به جرات میتوان گفت نتیجهی این رفتارها منجر به اصلاح حجاب خانم میشود و حداقل تا زمانی که در محل برگزاری مراسم حضور دارد، سعی بر رعایت احترام مجلس و پوشش خود دارد.
حال چگونه است این مدل الگوی رفتاری که تجربه نشان داده نتیجهی بسیار خوبی هم دارد، جای خود را به رفتارهای منحصر به قانون و یا ثبت استنادات قانونپسند نمیدهد؟
در مدل رفتاری دینی، فرد ظاهرا خطاکار مهمان امام حسین است و دارای ارزش و احترام که تلاش میکنیم او را نسبت به خطایش آگاه کنیم. اما در مدل تعریف شدهی اجتماعی که مستند به استدلالات فقهی هم میشود! فرد خطاکار حتی احترام و ارزش خود را از دست داده و شایستهی هر نوع برخوری هم هست!
در جامعه اسلامی، متولیان اقامهی دین باید خود را همچون میزبانان برگزاری مراسم عزای امام حسین بدانند، نگاه آمرانه و متکبرانه و ارزشگذاری نسبت به افراد را کنار گذاشته و تلاش کنند با روش برخورد محترمانه، خطای افراد را تذکر داده و نسبت به رفع آن کمک کنند.