مباحثات

رسانه فکری تحلیلی حوزه و روحانیت

آنانی که در محافل دانشگاهی زیست بلندمدت داشته و یا با فضای نخبگانی جامعه ارتباط دارند، نسبت به بی‌انگیزگی در باورهای دینی جوانان نگرانی جدی دارند.

این بی‌انگیزگی که دلایل مختلفی از جمله تغییر نسلی دارد تاثیر مستقیمی هم با فضای رسانه و فضای مجازی داشته و عملا شبهات فکری، بسیار فراتر از پاسخ‌ها و آموزه‌ها در ذهن جامعه جا باز کرده‌است. این شبهات گاه منشأ سیاسی داشته و گاه خاستگاه فکری و اندیشه‌ای. اما هرچه که هست به تهدید اصلی جامعه تبدیل شده‌است.

اگرچه در این میان بخشی از جامعه از جمله جوانان همچنان پایبند به دینداری و انجام مناسک مختلف دینی هستند، اما تردیدها و شبهات در لایه‌های درونی جامعه نفو‌ذ نگران‌کننده‌ای داشته است.

در این بین اما همیشه این سوال مطرح بوده‌است که بزرگان فکر و اندیشه‌ی دینی که مورد سوال قرار گرفته‌اند به چه میزان وارد پاسخ به شبهات و برگزاری مناظره‌ها شده‌اند؟ آیا شرط و شروط‌ها و رعایت شانیت‌ها و سایر حواشی بر ادای تکلیف دینی و اجتماعی آنان غلبه کرده‌است؟

این در حالی است که طراحان شبهات به بهانه‌های مختلف از حضور در محافل و عرصه‌های جامعه از جمله فضای مجازی ابائی ندارند و به صورت جدی در این میادین حاضر هستند و همین امر، استدلال قدیمی «الباطل یموت بترک ذکره» را هم عملا از بین می برد.

با وجود تمامی نگرانی‌های مطرح شده اما در این سوی دفاع از دین و عرصه‌های آن از جمله فقه و کلام اساتیدی هم هستند که تلاش و کوشش خود را برای فهم شبهات و مواجهه‌ی علمی با آن گذاشته‌اند. این دو اصل مهم یعنی «فهم شبهه» و «مواجهه‌ی علمی» با آن نیازمند مبانی علمی بسیار مستحکم و تجربیات بزرگی در عرصه‌ی بحث و گفت‌وگو است.

برخی از این مناظره‌های صورت گرفته همچنان در اذهان عمومی حوزویان و دانشگاهیان خاطره‌انگیز است. از جمله بحث‌های مکتوب و پاسخ‌های علمی دو چهره‌ی حوزوی، آیت‌ﷲ شیخ جواد فاضل لنکرانی و آیت‌ﷲ علیدوست. در کنار این بحث‌ها و مناظره‌های برون حوزوی، مناظره‌ی درون حوزوی پیرامون اقتصاد اسلامی هم نشان داد فضای دینی و اندیشه‌ای نیازمند شدید بحث و گفت‌وگوی محترمانه و علمی است. مباحثات پیش‌تر در قالب گزارشی با عنوان « قم و روزهای گرم گفت‌وگو» به بررسی بحث‌های فوق پرداخته بود.

در این روزها که فضای عمومی جامعه مشغول اتفاقات ناگوار حملات وحشیانه رژیم صهیونیستی به غزه و لبنان و جنگ مستقیم ایران و این رژیم جنایتکار است اما اخباری از برگزاری یک مناظره‌ی جدی رودرو به گوش می‌رسد. مناظره‌ای که نشان می‌دهد هیاهوی اخبار جنگ نباید بر تلاش دینی و علمی سایه افکند. چه آنکه باورهای دینی و مستحکم اعتقادی است که می‌تواند در روزهای جنگ با دشمن حرف نخست را بزند.

این مناظره که به زودی در سه قسمت منتشر خواهد شد فصل جدیدی از گفت‌وگوهای دو سویه را باز می‌کند. مناظره‌ای مبتنی بر رعایت احترام و دوری از حواشی برای رسیدن به پاسخ‌های منطقی و مستدل.

رده‌های مرتبط