مباحثات

رسانه فکری تحلیلی حوزه و روحانیت

Mohamadi_ossol_feghhحجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدصادق محمدی در گفت‌و‌گو با خبرنگار خبرگزاری حوزه، با اشاره به توصیه مقام معظم رهبری بر ضرورت راه‌اندازی انجمن‌های علمی در حوزه گفت: مقام معظم رهبری در سفر خود به قم در بازدیدی که از نمایشگاه فعالیت‌های پژوهشی حوزه داشتند، از خالی بودن جای انجمن فلسفه و اصول سؤال و توصیه کردند که این انجمن‌ها نیز در حوزه تأسیس شود.

وی هدف اصلی از راه‌اندازی انجمن اصول فقه را جریان‌سازی در راستای تقویت علم اصول دانست و بیان داشت:  دانش اصول با همه دقت‌ها و عمق نگری‌هایی که در میان اندیشمندان داشته است، جنبه مهمی از آن غفلت شده و آن کاربردی نمودن اصول فقه در تمامی عرصه‌ها است.

این استاد حوزه، ایجاد زمینه‌های مشاوره در جهت تقویت انگیزه و رفع مشکلات علمی طلاب، توسعهٔ علم اصول در عرصه‌های مختلف غیر از فقه مثل تفسیر قرآن کریم، ارتباط علمی اصول فقه شیعه با مجامع علمی اهل سنت و بین‌المللی مرتبط، ارتباط علم اصول با دانش‌های مرتبط، ایجاد زمینه‌های عرضهٔ مباحث اصولی با روش نوین و متناسب با دنیای امروز و نقد و بررسی مباحث اصولی به صورت گروهی در بین اساتید و محققان و اندیشمندان و ایجاد زمینه‌های تحقیقات جمعی و گروهی را از دیگر اهداف این انجمن بیان کرد.

* علم اصول با رویکرد کاربردی ارائه نمی‌شود

رئیس هیئت مدیره انجمن اصول فقه حوزه علمیه قم افزود: یکی از عرصه‌های ضروری برای ارائه کاربردی علم اصول، آموزش است که در این عرصه علم اصول با رویکرد کاربردی ارائه نمی‌شود که این مسئله دغدغه‌های فراوانی در میان دانش‌پژوهان و طلاب به وجود آورده است، به گونه‌ای که شناخت کافی نسبت به آن نداشته و در تعلم و یادگیری اصول انگیزه کافی ندارند.

وی با بیان اینکه انجمن اصول فقه تلاش دارد در جهت تعمیق و گسترش لازم و علم اصول گام بردارد، اضافه کرد: انجمن علم اصول، با حضور اساتید و نظارت مراجع عظام تقلید است که حرکت خود را آغاز کرده و ادامه خواهد داد.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی با اشاره به راه‌اندازی انجمن اصول فقه در اسفندماه ۱۳۹۰ با حضور آیت‌ﷲ‌العظمی جعفر سبحانی، به معرفی اعضای هئیت مؤسس انجمن پرداخت و اظهار داشت: آیات و حجج اسلام والمسلمین حسینی بوشهری، محمدی اراکی، نیازی، محمدی قائنی، علیدوست، عماد، محسن فقیهی و احمدی فقیه یزدی، رحمانی سبزواری، رشاد و اینجانب، اعضای هیات مؤسس این انجمن می‌باشند.

وی ادامه داد: بعد از راه‌اندازی هیئت مدیره در مجمع عمومی با حضور اساتید سطح عالی و خارج حوزه اصول و فقه اعضای هیات مدیره، متشکل از بنده و اساتید همچون، رحمانی سبزواری، بنیادی، عماد، علم‌الهدی، گلی‌میرداد و سید احمد فاطمی تشکیل شد؛

رئیس انجمن اصول فقه حوزه بیان داشت: البته حجج‌اسلام والمسلمین رشاد و مظفری از اعضای هیئت مدیره انجمن بودند که به دلیل عدم فرصت کافی و اولویت‌های کاری کناره‌گیری کردند که از زحمات این بزرگوران به خصوص استاد رشاد قدردانی می‌شود.

* دیدگاه‌های مراجع منشور فعالیت‌های انجمن است

عضو شورای عالی منطق فهم دین پژوهشکده فرهنگ و اندیشه اسلامی با اشاره به عضویت بیش از صد نفر از اساتید سطوح عالی و خارج اصول و فقه حوزه در انجمن اصول ادامه داد: دومین مجمع عمومی انجمن اصول فقه حوزه، با حضور آیت‌ﷲ‌العظمی مکارم شیرازی برگزار شد که فرمایشات ایشان و آیت‌ﷲ‌العظمی سبحانی در قالب منشور فعالیت این انجمن منتشر و در اختیار اساتید و فضلای حوزه قرار خواهدگرفت.

وی ادامه داد: از جمله توصیه‌های حضرت آیت‌ﷲ سبحانی در جمع اعضای انجمن، تفکیک امور اعتباری و حقیقی در علم اصول و تدریس و نقد بررسی اصول اهل سنت در میان طلاب بود.

این استاد حوزه، ادامه داد: حضرت آیت‌ﷲ مکارم نیز درباره نحوه تدریس علم اصول و معرفی سرفصل‌های ضروری و غیرضروری برای تدریس اصول در حوزه و دیگر عرصه‌ها سخنان ارزشمندی بیان داشتند.

* تشکیل حلقه‌های علمی

ممتحن سطوح عالی و مصاحبه خارج فقه حوزه علمیه قم، در ادامه به تشریح فعالیت‌های علمی و پژوهشی انجمن اصول فقه حوزه پرداخت و گفت: یکی از نخستین فعالیت‌های این انجمن،  تشکیل حلقه‌های علمی بود که شامل حلقه‌های علمی نقد و بررسی علم اصول، اصول مقارن، تطبیقات علم اصول بر فقه و متون مناسب با آن، تاریخ علم اصول و فلسفه علم اصول بود.

وی تصریح کرد: این حلقه‌ها در جلسات علمی هفتگی یا دو هفته یک‌بار، مباحث مختلف را بررسی می‌کند که تاکنون پنج حلقه و ۷۰ جلسه و نشست علمی، برگزار شده است.

رئیس هیئت مدیره انجمن اصول فقه حوزه علمیه قم، به برگزاری نشست‌های علمی اشاره کرد و گفت:  فعالیت دیگر این انجمن برگزاری نشست‌های علمی با رویکرد بررسی نوآوری‌های حضرت امام خمینی(ره) می‌باشد که تاکنون یک نشست در این راستا درباره خطابات قانونی حضرت امام(ره) برگزار شده است.

وی درباره برگزاری نشست‌ها و برنامه‌های آتی انجمن اصول فقه گفت: روش اجتهاد از دیدگاه حضرت امام خمینی(ره)، ترابط حقوق و علم اصول، نقش علم اصول در تفسیر قرآن، بررسی آرای اصولی شخصیت‌های علمی متأخر مانند شهید صدر و معاصر، نقد و بررسی در لزوم و عدم لزوم قواعد جدید درعلم اصول و… از موضوعاتی است که در سال جاری با حضور اساتید و فضلای حوزه در قم برگزار خواهد شد.

* تجلیل از مقام علمی علامه وحید بهبهانی

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی درباره جایگاه علمای اصول در ترویج فرهنگ ناب شیعی با اشاره به ضرورت تجلیل از مقام علمی و اخلاقی و خدمات آن‌ها بیان داشت: یکی از بزرگ‌ترین و مؤثر‌ترین علمای شیعه در اصول شیعه، علامه وحید بهبهانی است که براساس برنامه‌ریزی صورت گرفته طی مراسم گرامیداشتی از مقام علمی و خدمات ایشان در اصول فقه شیعی تجلیل به عمل خواهد آمد.

وی با اشاره به جایگاه این عالم فرزانه در میان بزرگان و اندیشمندان اسلام افزود: ‌دانشمندان و اندیشمندان درباره این روحانی فقید القابی چون استاد فی الکل، محقق صالح، علامه ثانی، جامع العلوم و… استفاده کرده‌اند که نشان دهنده جایگاه والای ایشان است.

رئیس هیئت مدیره انجمن اصول فقه حوزه علمیه قم به برخی از امتیازات علامه وحید بهبهانی اشاره و عنوان کرد: ‌امتیازی که علامه وحید بهبهانی دارند، مقابله با اخباری‌گری است که می‌توان ایشان را پایه‌گذار نوین علم اصول بعد از تسلط بیش از دو قرن اخباری‌ها در حوزه‌های شیعه دانست.

وی افزود: برجستگی دیگر ایشان که کم‌نظیر است، تربیت شاگردان برجسته از جمله سید محمدمهدی طباطبایی (بحرالعلوم)، سید محمد جواد آملی، مؤلف مفتاح الکرامه، شیخ جعفر نجفی (کاشف‌الغطاء)، میرزا ابولقاسم قمی صاحب قوانین الاصول و ملا مهدی نراقی، همگی از شاگردان ایشان می‌باشند.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی تصریح کرد: انجمن اصول فقه ضروری دانست که درباره این عالم بزرگ نکوداشتی در آینده داشته باشد که در صورت به دست آوردن بودجه کافی، در سال ۹۲ برگزار خواهد شد.

* تشکیل کارگاه‌های آموزشی گفتمان اساتید اصول

وی به برگزاری کارگاه‌های آموزشی گفتمان اساتید اصول فقه در آینده اشاره کرد و گفت:  یکی از برنامه‌های پیش روی این انجمن، برگزاری کارگاه‌های آموزشی با موضوع گفتمان اساتید سطح عالی و خارج اصول فقه حوزه، درباره نحوه تدریس اصول فقه در حوزه و نحوه ارائه اصول فقه به دانش‌پژوهان، ‌ با رویکرد کاربردی است.

* تشکیل اتاق مشاوره در مدرسه فیضیه

رئیس هیئت مدیره انجمن اصول فقه حوزه علمیه قم، با بیان اینکه در این کارگاه‌های آموزشی تصمیمات لازم در راستای اینکه چگونه اصول فقه را به صورت کاربردی به دانش‌پژوهان ارائه کنیم بررسی می‌شود، افزود: این کارگاه گفتمانی میان اساتید است که در این راستا اتاق مشاوره در مدرسه علمیه فیضیه تشکیل شده است که همه روزه چند تن از اساتید در این اتاق حضور دارند و طلاب و پژوهشگران علم اصول هر مشکل درسی که داشته باشند، خدمت این اساتید رسیده و مسائل خود را حل می‌کنند.

* برگزاری جلسات مشاوره در مدارس حوزه علمیه استان قم

وی ادامه داد: همچنین با توجه به نشستی که با حجت‌الاسلام والمسلمین فرخ‌فال، مدیر حوزه علمیه استان قم داشتیم، در مدارس علیمه قم نیز اساتید برجسته اصول حضور یابند تا جلسات مختلفی درباره علم اصول برای طلاب برگزار شود.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی یکی از مشکلات طلاب را عدم آگاهی کافی درباره کاربرد علم اصول دانست و گفت: ‌این اتاق مشاوره و همچنین حضور اساتید در مدارس علمیه، به دنبال این است که آنگونه که اصول در فقه کاربرد دارد را به اندیشمندان ارائه کند.

وی خاطرنشان کرد: در این راستا مدیریت حوزه علمیه استان قم، قول مساعدت داده و هم بر عملیاتی شدن این کار اصرار دارند.

رئیس هیئت مدیره انجمن اصول فقه حوزه علمیه قم، به برنامه‌ریزی صورت گرفته برای مشارکت در فرآیند تدوین و پایان‌نامه‌های حوزه در راستای تعمیق آن‌ها و مشارکت در داوری کتاب سال حوزه از سوی انجمن اصول فقه اشاره کرد و گفت: یکی از کارهای دیگر انجمن در درازمدت، معرفی کتاب درسی در حوزه است.

* تدوین پیش‌نویس و مقدمه کتاب علم اصول

وی با بیان اینکه این کتاب به عنوان پیش‌نویس کتاب «علم اصول حوزه» تدوین خواهد شد، افزود: این طرح در سه نوبت اجرا خواهد شد، در مرحله نخست کتاب توسط اساتید درجه یک حوزه در اصول نگاشته می‌شود و در ادامه اساتید دیگر بر آن نظارت می‌کنند و در مرحله نهایی نظر مراجع تقلید و بزرگان حوزه نیز پیرامون آن کسب خواهد شد.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی با اشاره به تدوین طرح‌نامه این کتاب از سوی انجمن اصول فقه ادامه داد: برگزاری جشنواره انجمن اصول نیز از دیگر فعالیت‌هایی است که در آینده اجرایی خواهد شد که براساس آن از فعالیت‌های علمی و پژوهشی اعضای انجمن اصول فقه تقدیر به عمل خواهد آمد.

وی با اشاره به راه‌اندازی سایت اینترنتی انجمن اصول فقه و برنامه‌ریزی موجود برای قرار دادن مجموع مقالات اصولی در این سایت ادامه داد: یکی دیگر از رویکردهای این انجمن، ارتباط با دیگر علوم و بررسی علم اصول با دیگر رشته‌ها می‌باشد.

رئیس هیئت مدیره انجمن اصول فقه حوزه علمیه قم با اشاره به برگزاری نشست مشترک میان اعضای انجمن اصول فقه و کلام اسلامی با حضور اساتید و فضلای حوزه، ادامه داد:  از مهم‌ترین بخش‌هایی که امید است در حوزه راه‌اندازی شود، علوم میان‌رشته‌ای است. ما می‌توانیم ارتباط علم اصول با علوم دیگر چون کلام، حقوق، تفسیر قرآن و… را بررسی کنیم.

* پایان سخن

وی در ادامه اظهار داشت: انجمن علمی اصول فقه، انجمن نوپایی است؛ دست نیاز به سوی مسئولان حوزه و مراجع عظام تقلید و بزرگان حوزه دراز می‌کنیم و تقاضا می‌کنیم که نسبت به انجمن، دیدگاه سنتی داشته باشند. انجمن پایگاهی است برای تعمیق سنت حسنه سلف صالح و کاری جز آنچه که بزرگان انجام داده‌اند، ندارد.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمدی افزود:  آنچه دیدگاه انجمن اصول است، دیدگاهی است که می‌خواهد علم اصول را عرضه کند. امروز علم اصول ما حاشیه محور است، این خیلی خوب و بسیار لازم است، ولی برای اندیشمندان و کسانی که دقت نظر دارند. ولی حاشیه محوری نمی‌تواند علم اصول را کاربردی کرده و آنچه که هست، آن را به مجامع علمی داخل و خارج کشور نشان دهد.

رئیس هیئت مدیره انجمن اصول فقه حوزه علمیه قم، در پایان خاطرنشان ساخت: روش ارائه اصول و روش کاربرد علم اصول در فقه، تفسیر قرآن، علم کلام و… باید تبیین شود. انجمن اصول فقه با حفظ سنت‌های علمای سلف، می‌خواهد کمک کند تا علم اصول در جهت مناسب خود قرار گیرد.

وی در پایان از راه‌اندازی انجمن علم فقه در حوزه علمیه قم خبرداد و بیان داشت: امیدواریم با مساعدت مدیر حوزه‌های علمیه و معاونت پژوهش حوزه، انجمن فقه در کنار انجمن علم اصول شکل بگیرد و بتواند با حضور اساتید، کارهای بزرگی انجام دهد.

رده‌های مرتبط

پاسخ دهید