از جمله مطالب قابل توجه این کتاب نامه‌های تاریخی‌ای است که بین مرحوم آیت‌الله سید مصطفی خوانساری و مرحوم آیت‌الله بروجردی صورت گرفته است. توجه به متن این نامه‌ها و ادبیات نامه‌نگاری این دو بزرگ، نکات قابل توجهی را مشخص می‌کند؛ از جمله نحوه برخود مرحوم آقای بروجردی با مرحوم آقای صفائی است که آکنده از ادب و احترام است. ←
تاریخ داستانی، از تاریخ استفاده می‌کند برای ترویج نوعی ایدئولوژی. در واقع این ژانر تلاش دارد ایده‌ای از دل گزاره‌های مذهبی مد نظرش را با استفاده از ظرف تاریخی، به مردم عوام و طبقات پایین، القا و تفیهم نماید. کاملاً طبیعی است که حکومت‌ها، برای صحبت با مردمِ عادی و القای آن‌چه از ایده‌ها و ایدئولوژی‌هایشان در سر دارند، به‌جای صحبتِ منطقی و عقلی، به داستان و ادبیات داستانی و قصه‌گویی رو آورند. ←
برخی بر این باورند که مأمون عباسی، امام را ملقب به «رضا» کرد، ولی امام جواد (ع) این نظر را رد کرده است. ایشان فرمود: به خدا سوگند اینان مردمی بدکار و دروغگو هستند و خیال نابه‌جایی کرده‌اند؛ بلکه خدای متعال او را رضا نامیده است؛ زیرا آن حضرت، خدای تعالی را در آسمان و پیامبر (ص) و ائمه (ع) را در زمین از خود خشنود ساخت. ←
روند علم‌آموزی در دنیای عرب به نحوی پیشرفت کرد که در سال ۸۵۹ میلادی، یعنی در سال ۲۳۸ هجری شمسی یکی از قدیمی‌ترین دانشگاه‌های جهان در شهر فاس تأسیس شد. دانشگاه قرووین در کشور عرب‌زبان مراکش آغاز به‌کار کرد و تا کنون نیز به کار خود به‌عنوان یک مؤسسه آکادمیک ادامه داده است. ابن خلدون که به نحوی مؤسس علم جامعه‌شناسی به‌شمار می‌رود فارغ التحصیل همین دانشگاه بود. ←
آقای بروجردی فلسفه خیلی نمی‌دانست. روزی يک فيلسوف از خارج آمده بود خدمت آقای بروجردی و با ایشان بحث کرده بود. آقای بروجردی گفته بود برويد علامه طباطبايی را بیاورید. علامه آمد و بحث کرد و او را مغلوب کرد. بعد او هم رفته بود تهران و حرف علامه را منتشر و ترويج کرده بود. ←
پیش از ماجرای گوهرشاد، دو واقعه‌ی دیگر هم در قم به وقوع پیوسته بود و قابلیت آن را داشت که مخالفت با حاکمیت استبداد را در مسأله‌ی حجاب به رخ بکشد؛ یکی واقعه‌ی شیخ محمدتقی بافقی در فروردین ماه ۱۳۰۶ و دیگری ماجرای حاج آقا نورالله اصفهانی که از اصفهان آغاز شد و در قم به اوج خود رسید. اما در آن زمان شیخ عبدالکریم حائری یزدی، مرجع مسلّم زمان، از این وقایع حمایت نکرد و جرقه‌ای که روحانیت زده بود، شعله‌ور نشد. این دو پیش‌آمد سبب شدند که روحانیون مخالف، از قم قطع امید کنند و متوجه مشهد شوند. ←
به نظر بسیاری از بزرگان حوزه، شریعتی با طرح خود به‌عنوان یک رقیب روحانیت در تفسیر و شناخت دین، راه هرگونه هم‌گرایی را بسته و راهی موازی در پیش گرفت که هیچ‌گاه هم‌سو و هم‌راه با مسیر حوزه نخواهد شد. پس ادامه واکنش به شریعتی به منزله مشروعیت بخشیدن به یک رقیب نامشروع تلقی خواهد شد. ←
دکتر احمدی در سفر لندن همچنین از علامه شنیده بود که اگر کسی بخواهد اسلام را در اروپا و در مغرب زمین معرفی کند، باید از طریق عرفان وارد شود؛ نه از طریق فقه. به تعبیر علامه، عرفان فراتر، جذاب‌تر و ریشه‌دارتر از فقه است. دکتر احمدی همین ایده‌ی علامه را بارها در سخنان خود به‌کار می‌برد و می‌خواست که سویه‌های عرفانیِ دین برجسته شود. ←
شاید اوج همدلی و هماهنگی مراجع عظام تقلید را در وقایع پیش از انقلاب، بتوان در ماجرای ۱۵ خرداد ۴۲ شاهد بود. غالب فقیهان به این وقایع واکنش نشان دادند. اما پس از آن بود که برخی از فقها، کم‌تر به اقدامی سیاسی پرداختند. دو روز پس از این واقعه بود که آیت‌الله شریعتمداری با روحانیون طرفدار خود در تبریز تماس گرفت و توصیه کرد: «مردم را به آرامش دعوت کنید و از تظاهرات جداً خودداری شود؛ چون از تظاهرات نتیجه‌ای گرفته نخواهد شد… ←
نسل جوان حسنی را با طنزهای مسخره‌آمیز روزنامه‌های دوم خردادی می‌شناسند، اما از نقش مردانه او در غائله کردستان و فداکاری‌های بی‌شمار او برای انقلاب، از سال‌ها پیش از آن تا سال‌ها پس از آن و حضور مداومش در جبهه‌های جنگ تحمیلی و نگهداری ارومیه در برابر حزب خلق مسلمان و بسیاری از مسائل و رخدادهای دیگر آگاهی ندارند. این ستمی بود که این داعیه‌داران آزادی در حق این مرد روا داشتند و او حتی یک‌بار شکایت هم نکرد. ←
همه حقوق مادی و معنوی این سایت، متعلق به مباحثات است. بازنشر مطالب مباحثات با ذکر منبع، مجاز است.
