مباحثات

رسانه فکری تحلیلی حوزه و روحانیت

حجت‌الاسلام دکتر مصطفی آزادیان عضو هیئت علمی پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلام است که سطح سه حوزه را به پایان برده است. وی دارای کارشناسی الهیات و معارف اسلامی، کارشناسی ارشد دین‌شناسی و دکتری ادیان و عرفان (هر سه از مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی) است.

آثار و تألیفات

کتاب

آموزه‌ی نجات از دیدگاه علامه طباطبایی با نگاهی به دیدگاه رایج مسیحیت؛

همچنین فصل‌هایی از برخی کتب:

فصل «ایمان: گوهر دین» (از کتاب مباحثی در کلام جدید، تألیف جمعی از مؤلفان، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه)؛

فصل «مبانی اخلاقی سیاست متعالیه» (از کتاب سیاست متعالیه از منظر حکمت متعالیه، مجموعه مقالات اخلاق و سیاست، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۴)؛

فصل «اخلاقی‌زیستن مبتنی بر ایمان» (از کتاب مجموعه مقالات روز جهانی فلسفه، به کوشش شهین اعوانی، تهران: مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران)؛

فصل «یاد مرگ و آثار تربیتی آن» (از کتاب ره‌توشه‌ی راهیان نور ویژه‌ی ماه مبارک رمضان ۱۴۳۴ق، دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم)؛

فصل «معادباوری در حادثه‌ی عاشورا» (از کتاب ره توشه‌ی راهیان نور ویژه‌ی محرم ۱۴۳۵ق، دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم)؛

فصل «معادناباوری؛ علت‌ها و زمینه‌ها» (از کتاب ره توشه‌ی راهیان نور ویژه‌ی ماه مبارک رمضان ۱۴۳۵ق،  دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم)؛

فصل «سیمای انسان در عالم برزخ» (از کتاب ره‌توشه‌ی راهیان نور ویژه ماه مبارک رمضان ۱۴۳۶ق، دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم).

مقالات

«چند معما درباره‌ی قدرت مطلق»، جورج ماوردس، ترجمه، مجله علمی ترویجی معرفت، ش۵۱، سال ۱۳۸۰؛

«علامه طباطبایی و آموزه گناه نخستین»، مجله‌ی علمی ترویجی معرفت، ش۷۴، سال ۱۳۸۲؛

«نقش خداوند در رستگاری انسان از نظرگاه اسلام و مسیحیت»، مجله‌ی علمی ترویجی معرفت، ش۷۸، سال ۱۳۸۳؛

«ایمان، مقایسه تطبیقی بین اسلام و مسیحیت»، مجله‌ی علمی ترویجی معرفت، ش۸۸، سال ۱۳۸۴؛

«ثنوی‌گری در آیین گنوسی و نقد آن»، فصلنامه‌ی علمی پژوهشی معرفت ادیان، شمارۀ۴، ۱۳۸۹؛

«اخلاق بودایی: مبانی و ساحت‌ها»، فصلنامه‌ی علمی پژوهشی معرفت ادیان، ش۶، ۱۳۹۰؛

«جهان‌بینی رگ و ده جهان‌بینی متناقض!»، مجله‌ی علمی پژوهشی معرفت ادیان، ش۹ سال ۱۳۹۱؛

«نجات در اسلام و مسیحیت با تأکید بر قرآن کریم و کتاب مقدّس»، مجله‌ی علمی پژوهشی نقد و نظر، ۱۳۹۲

و….

عقلانیت اخلاقی‌زیستن

این پروژه به‌دنبال پاسخگویی به این پرسشِ فلسفی جدی و مهم است که چرا باید اخلاقی بود؟ منشأ الزام اخلاقی‌زیستن کجاست؟ به‌راستی، اگر ما اخلاقی نباشیم چه اتفاقی می‌افتد؟ کدام خلأ جدی به‌وجود می‌آید؟ برخی همانند اشاعره، در پاسخ به این پرسش نظریه‌ی امر الهی را مطرح می‌کنند و معتقدند چون خداوند امر فرموده اخلاقی باشید، باید اخلاقی‌زیست کنیم.

کانت در پاسخ به این پرسش می‌گوید: انسانیت و هویت انسان وابسته به اخلاقی‌بودن اوست؛ اگر انسان اخلاقی نباشد، هیچ چیز نیست. کانت هویت انسان را به آزادی، اختیار و تصمیم اختیاری او می‌داند و می‌گوید اگر من بخواهم انسان باشم، باید آزاد باشم و آزادی یعنی این‌که کسی برای من قانون وضع نکند؛ حتی قانون اخلاقی؛ من خودم قوانین اخلاقی را وضع می‌کنم. بنابراین باید اخلاقی باشیم؛ زیرا ما با انجام کارهای اخلاقی، هویت خود را رقم می‌زنیم.

فیلسوفان اسلامی اما، در پاسخ به این پرسش، مسأله‌ی کمال و سعادت و خیر حقیقی و نهایی انسان را مطرح می‌کنند و معتقدند ما به اخلاقی‌زیستن محتاجیم؛ چون اخلاقی‌زیستن ما را به سعادت و کمال حقیقی می‌رساند. آموزه‌های دینی نیز ثواب و پاداش اخروی (فلاح، نجات و فوز) را منوط به اخلاقی‌زیستن کرده‌اند. بنابراین این پرسش مهم فلسفی با شناخت ماهیت حقیقی انسان و نیز شناخت کمال و سعادت حقیقی او ارتباط دارد.

رده‌های مرتبط

پاسخ دهید