به گزارش خبرگزاری حوزه، در این نشست که در دفتر مدیر حوزههای علمیه در قم برگزار شد، حجتالاسلام والمسلمین سید علی عماد، معاون پژوهش حوزههای علمیه و مسئولان انجمنهای علمی علاوه بر ارائه گزارشی از فعالیتها و برنامههای آتی، نقطه نظرات خود را پیرامون ظرفیتها و موانع و مشکلات انجمنها بیان کردند.
ظرفیتهای انجمنها مغفول مانده است
پس از سخنان معاون پژوهش حوزه و مسئولان انجمنها، آیتﷲ سیدهاشم حسینی بوشهری، مدیر حوزههای علمیه کشور با اشاره به دستاوردهای فعالیت انجمنهای علمی در حوزه، گفت: در دیدار اخیر با مقام معظم رهبری گزارش جامعی از فعالیت انجمنها را خدمت معظم له ارائه کردیم.
عضو خبرگان رهبری با تأکید بر لزوم اطلاعرسانی از فعالیتهای انجمنها، تصریح کرد: ظرفیت و پتانسیل کار انجمنهای علمی حوزه مغفول مانده است.
مدیر حوزههای علمیه با اشاره به نظرات و پیشنهادات مسئولین انجمنها، ابراز داشت: برآیند پیشنهادات مسئولان انجمنها در شکلگیری اتاق فکر میگنجد و ما نیز از تشکیل آن استقبال میکنیم.
آیتﷲ حسینی بوشهری خاطرنشان کرد: وجود مشکلات در کار نو و جدید در عرصهای که مسبوق به سابقه نبوده طبیعی است، البته بخشی نیز به مسئولان انجمن برمیگردد که میبایست اطلاعرسانی مناسبی از فعالیتها داشته باشند.
صدور مجوز فعالیت ۱۸ انجمن علمی حوزه
معاون پژوهش حوزههای علمیه نیز در این نشست از صدور مجوز فعالیت ۱۸ انجمن علمی جدید در حوزه علمیه خبر داد و گفت: تاکنون ۱۸ انجمن مجوز فعالیت رسمی دریافت کردهاند و چند انجمن دیگر نیز در شرف تأسیس میباشند که با حمایتهای لازم به نقطه مطلوب خواهد رسید.
حجتالاسلام والمسلمین سید علی عماد با اشاره به اینکه انجمنهای علمی حوزه، کارکردهای نسبتا موفقی داشتهاند و نقش خود را به خوبی در حوزه راهبری دانش انجام دادهاند، ادامه داد: اقدامات خوبی نیز انجام شده و احیانا موانعی بر سر راه آنها وجود دارد که باید کمک کنیم تا این موانع برداشته شود.
وی به جایگاه انجمنهای علمی هم اشارهای کرد و یادآور شد: اگر نقش و جایگاه انجمنها در حوزه تببین شود، گامهای مؤثرتری برداشته خواهد شد.
معاون پژوهشی حوزههای علمیه همچنین خواستار حمایتهای بیشتر از انجمنها شد و ابراز داشت: با توجه به افزایش تعداد انجمنها و رشد تورم، میزان حمایت مالی از انجمنها به همان میزان سالهای گذشته است.
لزوم تشکیل اتاق فکر انجمنهای علمی
در ادامه این نشست، حجتالاسلام والمسلمین محسن مهاجرنیا، مسئول دبیرخانه انجمنهای علمی حوزه، خواستار تشکیل اتاق فکر انجمنها شد و گفت: چشمانداز ۲۰ ساله حوزه علمیه تدوین شده که هم اکنون در دومین سال برنامه پنج ساله خود قرار دارد، ما نیز حس کردیم اگر اتاق فکر انجمنها تشکیل شود، بیش از این میتوان از ظرفیتها استفاده کرد.
وی با اشاره به ظرفیتهای انجمنهای علمی، تصریح کرد: این انجمنها در ۱۰ سال گذشته در حوزههای علمیه راهاندازی شد و در این مدت کارهای خوبی انجام شده است.
مسئول دبیرخانه انجمنهای علمی حوزه ادامه داد: تعداد ۱۶ انجمن با حدود سه هزار عضو در حوزههای علمیه فعالیت میکنند؛ در این بین ۴۰ مجتهد و ۱۵۰ محققق دارای تحصیلات دکتری دانشگاه در این انجمنها عضویت دارند که این سطح تحصیلات و جمع بین حوزه و دانشگاه در کشور و خارج کشور بینظیر است.
حجتالاسلام والمسلمین مهاجرنیا تأکید کرد: باید سازوکاری تعریف شود تا از ظرفیت انجمنها در راستای رسالت و دانش حوزه استفاده شود.
وی در پایان تأکید کرد: انجمنهای علمی میتوانند بازوی علمی و فکری خوبی برای مدیریت حوزههای علمیه باشند.
انجمنهای علمی؛ منبع ارتباطدهی حوزه علمیه با خارج از کشور
حجتالاسلام والمسلمین سید صادق محمدی، مسئول انجمن اصول فقه حوزه یکی دیگر از مدیران انجمنها بود که در این نشست به بیان نقطه نظرات خود پرداخت.
وی با اشاره به اینکه انجمنهای علمی حوزه منبع ارتباطدهی مجامع علمی و اندیشمندان خارجی و داخلی است، گفت: ماهیت انجمنهای علمی ارتباطدهی است و باید در این زمینه فعالیت داشته باشد.
مسئول انجمن اصول فقه حوزه با بیان اینکه قرن بیستم به نام قرن انفجار اطلاعات نامگذاری شده است، افزود: انجمنهای علمی یکی از بهترین ساختارهایی است که میتوانند در عرصه ارتباط حوزه علمیه با خارج ایفای نقش کنند.
وی پیشنهاد داد: اتاقی و جمعی متشکل از فرهیختگان حوزوی و دانشگاهی برای ارتباط علمی حوزه علمیه با خارج اعم از دانشگاههای خارجی و … تشکیل شود.
انجمن علمی؛ کمهزینهترین مسیر وحدت حوزه و دانشگاه
در ادامه این نشست، حجتالاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست با اشاره به نقش انجمنهای علمی در تحقق وحدت حوزه و دانشگاه، گفت: این انجمنها کمهزینهترین مسیر وحدت حوزه و دانشگاه است.
مسئول انجمن فقه و حقوق حوزه علمیه همچنین با اشاره به برخی مشکلات انجمنهای علمی، ادامه داد: گاهی انجمنهای علمی یک فرایند غیرحوزوی، بلکه خارج از کشور و غربی تلقی میشوند و نگاه به فعالیت انجمنها این گونه است.
وی، نبود انگیزه و جاذبه، ترس از بدعت و ترس از اینکه یک فقه غیر ژورنالیستی از دل انجمن فقه حوزه بیرون بیاید و برنامهریزیهای غیر واقعنگر که برای انجمن میشود را از دیگر مشکلات انجمنهای علمی حوزهها برشمرد.
حجتالاسلام والمسلمین علیدوست در ادامه با اشاره به راهکار ایجاد تعامل بین انجمن علمی و مدیریت حوزه، تصریح کرد: برای برقراری این تعامل نیازمند تعریف موضوعات برای برقراری مباحث علمی در مراکز حوزوی هستیم، به عنوان نمونه اخیرا نشست علمی آسیبشناسی و سیر تحولات لایحه قانون مجازات اسلامی توسط انجمن فقه و حقوق برگزار شد.
وی افزود: باید با برگزاری نشستهای علمی، انجمنهای علمی را به سطح سوم حوزههای علمیه بکشانیم؛ اگر مراجع عظام را سطح اول، اساتید سطوح خارج را سطح دوم بدانیم، خیل عظیم طلاب به عنوان بدنه حوزه محسوب میشوند و باید با این گروه ارتباط داشته باشیم، البته این به بدان معنا نیست که با سطوح اول و دوم حوزه ارتباط نداریم.
لزوم تدوین چشمانداز انجمنهای علمی حوزه
مسئول انجمن مطالعات سیاسی حوزه نیز در ادامه این نشست با اشاره به اینکه مقام معظم رهبری در سفیر اخیر به قم بر نگاه به آینده و نگاه جهانی حوزههای علمیه تأکید کردند، تصریح کرد: حوزه علمیه دستاورد عظیمی در علوم انسانی داشته که ظرفیت بسیار ارزشمندی به شمار میرود.
حجتالاسلام والمسلمین بهروز لک افزود: خلئی که وجود دارد، این است که باید در حوزه علمیه برنامه آیندهنگر را تدوین کنیم، برای اینکه بدانیم ده سال آینده کجا خواهیم بود، همچنین باید چشماندازی را برای کار علمی انجمنهای علمی ترسیم کنیم.
وی، لازمه این کار را راهاندازی رشتههای متناسب در حوزههای علمیه دانسته و ادامه داد: البته بحث آیندهپژوهشی در کشور مطرح است، اما با رویکرد غربی شکل گرفته و بومیسازی نشده است که میتوان این کار را در حوزه علمیه انجام داد.
مسئول انجمن مطالعات سیاسی با تاکید بر ضرورت نگاه جهانی حوزههای علمیه، تصریح کرد: باید بین حوزه علمیه قم با حوزه علمیه نجف و دیگر مراکز علمی ارتباط موثری برقرار شود؛ انجمنها به عنوان بدنه نخبگان حوزه میتوانند واسطه ایجاد ارتباط حوزه با مراکز خارج از کشور باشند.
حجتالاسلام والمسلمین بهروز لک یادآور شد: ارتباط با خارج، مسایل مغفول را برای انجمنهای علمی حوزه روشن میکند.
حوزه مسیر علوم انسانی را مدیریت کند
حجتالاسلام والمسلمین حمید پارسانیا، مسئول انجمن مطالعات اجتماعی حوزه نیز به عنوان یکی دیگر از مسئولین انجمنها، در این نشست، نقش حوزه به ویژه انجمنهای علمی در مدیریت علوم انسانی را مورد بررسی قرار داد.
وی با اشاره به اینکه حرکتهای خوبی که در انجمنهای علمی حوزه شکل گرفته است، یک محصول حوزوی هستند، گفت: انجمنهای علمی حوزه در سالهای بعد از انقلاب فعال شده و با جایگاه واقعی که باید داشته باشند، فاصله دارد.
حجتالاسلام والمسلمین پارسانیا تأکید کرد: اگر حوزه بتواند مسیر علوم انسانی را مدیریت کند و مرجعی برای تولید نظریات اسلامی باشد، این کار توسط انجمنهای علمی انجام شدنی است.
مسئول انجمن مطالعات اجتماعی حوزه با اشاره به اینکه باید چشماندازی برای انجمنهای علمی حوزه تدوین شود، ابراز داشت: انجمنهای علمی حوزه در رصد مسایل آموزشی و علمی حوزه مربوط به خود، در راستای کمک به مدیریت حوزه نقش مهمی دارند.
وی گفت: تعامل بین انجمنهای علمی حوزه با شورای تحول علوم انسانی ضروری است؛ البته شخصیتهایی از انجمنهای نیز در این شورا حضور دارند اما کار اصلی بر عهده انجمنهای علمی حوزه است.
حجتالاسلام والمسلمین پارسانیا در پایان، انجمن علمی حوزه را کانال مناسبی برای تعریف رشتهها محتوای آموزشی مورد نیاز برشمرد.
نصرالله صادقی
حقیقت نبوت ابدیت انسان وعقیده به خدا وعمل به امر دین ودوری از ظلم به خودودیگران است.