با نزدیک شدن به برگزاری پنجمین دوره انتخابات مجلس خبرگان، شورای نگهبان خود را برای بررسی صلاحیت ثبت نام کنندگان و تعیین نهائی کاندیداهای مجلس خبرگان آماده می‌کند.
قانون درباره بررسی صلاحیت کاندیداهای خبرگان چه می‌گوید؟
قانون اساسی، بصراحت، شرایط نمایندگان مجلس خبرگان را بیان نکرده و تعیین آن را مطابق اصل ۱۰۸، برای نخستین دوره، به فقهای اولین شورای نگهبان و پس از آن، به خود مجلس خبرگان واگذار کرده‌است؛ اما با دقت در اصول مربوط، می‌توان کلیاتی را در مورد شرایط اعضای مجلس خبرگان به دست آورد. به ضرورت تناسبِ حکم و موضوع، اعضای خبرگان، اولاً، باید دارای درجه‌ای از فقاهت و آگاهی بر مسائل سیاسی و اجتماعی روز باشند که قدرت تشخیص «اعلم به احکام و موضوعات فقهی یا مسائل سیاسی و اجتماعی یا شخص واجد مقبولیّت عامه» را داشته باشند و ثانیاً، دارای مرتبه‌ای از تقوا باشند که در اظهار نظر خویش، فقط مصالح اسلام و مسلمانان را در نظر گیرند و نه منافع فردی و گروهی را. از سوی دیگر، در صورتی که اهل خبره، به آنچه می‌گوید، اعتقاد نداشته باشد و یا دارای سوابق سوء سیاسی و اجتماعی باشد، بدون تردید، نمی‌توان به تشخیص او اعتماد کرد.
نکته پایانی درباره شرایط نمایندگان مجلس خبرگان، «مرجع تشخیص واجدان شرایط» است. این موضوع از اهمیت زیادی برخوردار است. تبصره یکم ماده سوم قانون انتخابات مجلس خبرگان، مرجع تشخیص دارا بودن شرایط مورد نظر را فقهای شورای نگهبان دانسته‌است. به‌طور معمول، فقهای مزبور، برای کسانی که اجتهادشان محرز نیست، اقدام به برگزاری امتحان و اختبار می‌کنند و شرایط دیگر را با تحقیق و تفحص احراز می‌کنند.
روال تعیین صلاحیت کاندیداهای خبرگان چگونه بود؟
در دوره‌های پیشین افرادی که برای انتخابات خبرگان ثبت‌نام می کردند در زمان اعلام شده به وزارت کشور مراجعه کرده و با ارائه مدارک مورد نیاز ثبت‌نام می کردند. بررسی صلاحیت این افراد نیز در یک بازه زمانی محدود صورت می گرفت. صلاحیتی که متفاوت از سایر انتخابات شرایط سختی را برای حائزین شرایط در نظر گرفته است.
اما آنچه که مورد توجه متصدیان بررسی شرایط علمی خبرگان نبود، تفکیک مقوله صلاحیت علمی با سایر صلاحیت‌ها از جمله سیاسی بود. همین امر باعث ایجاد سوءتفاهم ها و در برخی موارد بهانه‌های واهی برای منتقدان و مخالفان شورای نگهبان می‌شد. شورای نگهبان در یک اطلاعیه کلی اسامی حائزین صلاحیت نهائی را اعلام می‌کرد و آنانی که نامشان در این لیست نبود متحیر در علت رد صلاحیت بودند که در اغلب موارد عدم کسب رتبه علمی علت اصلی این امر بود.
اما در این دوره شورای نگبهان در اطلاعیه‌ای که اواسط تابستان صادر شد اعلام کرد متقاضیان شرکت در انتخابات خبرگان بایستی در مرحله نخست برای شرکت در آزمون علمی ثبت‌نام کنند. این ثبت نام در محل دبیرخانه مجلس خبرگان انجام شده و زمان آزمون علمی نیز پانزدهم شهریور اعلام شده است. آیتﷲ محمد مومن از فقهای شورای نگهبان در سخنران پیش از دستور جلسه اول اجلاس هجدهم خبرگان با اشاره به مواد قانونی شرایط انتخاب شوندگان مجلس خبرگان رهبری گفت: طبق قانون، علاوه برای شرایطی که برای کاندیداهای مجلس خبرگان ذکر شده است این افراد بایستی از لحاظ علمی در حدی باشد که قدرت استنباط بعض مسائل فقهی را داشته باشد و بتواند ولی فقیه واجد شرایط رهبری را تشخیص دهد.از این‌رو تدبیری اندیشه شده تا داوطلبان حضور در انتخابات مجلس خبرگان رهبری در آزمون کتبی و پس از قبولی در آزمون کتبی نیز در مصاحبه شفاهی علمی شرکت نمایند تا با توجه به وظایف خطیر مجلس خبرگان رهبری افرادی که به درجه علمی مزبور رسیده‌اند وارد عرصه انتخابات این مجلس شوند».
امید است تدابیر شورای نگهبان همچنان ادامه داشته باشد و توجه به افکار عمومی و فقط عمل نکردن به تکلیف سرلوحه این نهاد مقدس قرار گیرد.
آپارات
اینستاگرام
توییتر
تلگرام
ایتا
