مباحثات

رسانه فکری تحلیلی حوزه و روحانیت
به مناسبت درگذشت آیت‌الله‌العظمی مدنی

madani_safi

وی درباره مسائل سیاسی کشور در چارچوب فکری خود نظر می‌داد، حتی کتابی به نام «الإرشاد إلی ولایة الفقیه» تألیف کرد که حاوی نگرش خاص وی درباره مسئله ولایت فقیه بود، با بزرگان کشور مراوده داشت و آنها نیز احترام وی را پاس می‌داشتند.

این مرجع تقلید نه چندان شناخته شده تبریزی در سال ۱۳۰۷ شمسی در شهر تبریز متولد شد و از ۱۶ سالگی به توصیه پدرش وارد حوزه علمیه تبریز شد. هشت سال به تحصیل ادبیات عرب پرداخت که این مدت، بیش از زمانی است که سایر طلاب برای آموختن ادبیات عرب وقت می‌گذارند. آیت‌ﷲ مدنی سپس تحصیل فقه و اصول را آغاز کرد و آن را تا یادگیری کتاب «کفایة‌الاصول» در تبریز ادامه داد و سپس به حوزه قم عزیمت کرد.

زمانی که وی وارد حوزه قم می‌شود، مراجع بزرگی چون آیت‌ﷲ‌العظمی بروجردی، امام خمینی و آیت‌ﷲ سید محمد محقق داماد مشغول تدریس فقه و اصول در این حوزه بودند. وی به تدریج در دروس این استادان بزرگ حاضر می‌شود.

آیت‌ﷲ مدنی تبریزی که در ادبیات عرب به مهارت بالایی رسیده بود، در اوان ورود به قم شرحی بر کتاب مطول تفتازاتی به نام «توضیح المطوّل» می‌نویسد که علامه طباطبایی با نوشتن تقریظی بر آن، این طلبه جوان و درس‌خوان هم‌شهری‌اش را تشویق می‌کند. وی همچنین در دوران اقامت در مدرسه حجتیه قم، شرح هفت جلدی بر کتاب «فرائد الاصول» شیخ انصاری می‌نویسد که مورد تشویق مرحوم آیت‌ﷲ‌العظمی بروجردی قرار می‌گیرد. این شرح که «درر الفوائد فی شرح الفرائد» نام دارد، از مهم‌ترین آثار اصولی این فقیه کهن‌سال حوزه قم شمرده می‌شود.

حاشیه بر عروة الوثقی، قواعد الاصول و منهاج الأحکام، کتاب الجهاد، کتاب الدفاع، کتاب القضا، رسالة فی المحارب، رسالة فی القتل و رسالة فی علم غیب الأئمة از دیگر آثار فقهی، اصولی و کلامی این فقیه فقید است. از عناوین آثار او می‌توان دریافت که وی در عین دوری‌گزینی از فعالیت‌های سیاسی و حکومتی، نگاهش را از تئوری‌سازی درباره فقه حکومتی منصرف نکرده بود و به مسائل مبتلی‌به جامعه آگاهی داشت.

آیت‌ﷲ مدنی تبریزی در مقدمه کتاب قواعدالاصول، با استفاده از تعبیر روایی «العجب ثم العجب» نسبت به فتوا دادن و ادعای اجتهاد کسانی که تسلط بر صرف، نحو، لغت عرب، کلام، اصول و فقه ندارند هشدار داده و از اینکه افراد ناآگاهی که حتی قادر به خواندن صحیح کتب عربی نیستند درباره انتخاب مرجع اعلم نظر می‌دهند انتقاد کرده و از متروک شدن آثار علمی بزرگان ابراز تأسف و نگرانی نموده است.

جایگاه فقهی و حوزوی وی را می‌توان از پیامی که آیت‌ﷲ‌العظمی صافی گلپایگانی در سوگ رحلت ایشان منتشر کرده است دریافت. به گفته این مرجع تقلید برجسته حوزه علمیه قم، مرحوم آیت‌ﷲ مدنی تبریزی از «استوانه‌های بزرگ علمی و معنوی حوزه علمیه قم» بودند.

آیت‌ﷲ مدنی تبریزی صبح روز یکشنبه ۲۶ خرداد ۱۳۹۲ برابر با هفتم شعبان ۱۴۳۴ در شهر مقدس قم دار فانی را وداع گفت. از ایشان ۲۱ کتاب منتشر شده و چهار اثر منتشر نشده به جای مانده است که به گفته آیت‌ﷲ شیخ جعفر سبحانی در پیام تسلیت‌شان، حیات جدیدی برای آن فقید سعید به شمار می‌رود.

عکس از پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌ﷲ مدنی

رده‌های مرتبط

پاسخ دهید