مباحثات

رسانه فکری تحلیلی حوزه و روحانیت
گفت‌وگو با حجت‌الاسلام و المسلمین محمد کاشانی درباره تحریف کتاب مقدس؛

محققینی که می‌خواهند درباره دیدگاه قرآن در زمینه تحریف کار کنند، به نظر می‌رسد دچار یک اشتباه یا غفلت هستند که در قرآن کریم به دنبال آیه‌ای می‌گردند که دقیقا گفته باشد کتاب مقدس تحریف شده، ولی چون آیه‌ای به این صراحت پیدا نمی‌کنند، قائل به عدم تحریف می‌شوند. روش علمی بحث، اینگونه نیست. موارد زیادی را در کتاب مقدس می‌بینیم که گرچه از واژه تحریف در آن استفاده نشده است، ولی با قاطعیت تحریف کتاب مقدس را اثبات می‌کند. به عنوان مثال، در کتاب مقدس تصریح شده که سلیمان کافر شد و بت پرستید. ولی قرآن مجید به صراحت می‌گوید: «و ما کفر سلیمان». ادامه 

در آیین گرامیداشت ۲۵ سال آینه پژوهش

آن چیزی که باعث اشتباه عده‌ای می‌شد، این بود که تصور می‌کردند کتاب دینی مقدس است، حال آنکه دین کتابی مقدس دارد، اما کتاب‌های دینی مقدس نیست. هیچ کتابی و هیچ شخصیتی فراتر از نقد نمی‌تواند بنشیند. کلّ بنی آدم خطّاء. همه ما خطاکاریم. همه ما جائزالخطائیم، یا به گفته یک نفر، واجب‌الخطا هستیم، یا سراپا خطا هستیم. لذا باید چراغ نقد روشن باشد. این چراغ را در حوزه کتاب و اطلاع‌رسانی، مجله آینه پژوهش منتشر کرد و بحمدالله ۲۵ سال گذشته و امیدوارم ۲۵ سال دیگر هم بگذرد. ادامه 

به بهانه انتشار:

تازه‌ترین کار گسترده و سنگین مرکز احیای آثار اسلامی که سرانجام به فرجامی نیکو رسیده، مجموعه آثار شهید ثانی است که با عنوان «موسوعة الشهید الثانی» در ۳۰ مجلد به گونه‌ای نظام‌مند و دقیق، مناسب و چشم‌نواز در سال ۱۳۹۲ منتشر شده و به عنوان «برگزیده» شانزدهمین دوره همایش کتاب سال حوزه و سی و دومین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی انتخاب شده است. این مجموعه در واقع محصول فعالیّت‌های گسترده و تلاش مستمّر ۱۵ ساله کسان بسیاری است که چه بسا نامشان در این مجموعه نیامده است. ادامه 

نگاهی به تفاوت‌ مبانی پژوهشی در تحقیقات فقهی و پژوهش‌های آکادمیک

عدم توجه به این تفاوت‌های بنیادین در هنگام برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های پژوهشی در حوزه علمیه، می‌تواند منجر به آسیب جدی به جریان تحقیق و پژوهش در حوزه علمیه گردد؛ به خصوص که این تغییر و تحولات، معمولا به انتقال کامل محسّنات روش‌های پژوهشی آکادمیک به تحقیقات حوزوی نشده و چنانکه در دیگر سیاست‌گذاری‌های اخیر حوزوی قابل مشاهده است، به تحولاتی پوسته‌ای و فرمی محدود خواهد شد و آثار حوزوی را از عمق و غنای همیشگی خود خالی خواهد کرد. ادامه 

مروری برای کتاب «جهان‌های اجتماعی» نوشته حمید پارسانیا

کتاب «جهان‌های اجتماعی» تلاشی است برای ارائه گزارشی از آنچه تاکنون بر دانش‌های اجتماعی گذشته و همچنین نقدی بر مبانی، اهداف و روش‌های حاکم بر این دانش‌ها و نهایتا کنکاشی برای رسیدن به ساختار و روشی نو برای پرداختن به موضوع جامعه؛ تلاشی که شاید بتواند در آینده زمینه‌ساز شکل‌گیری روش جدید و مبتنی بر بنیان‌های هستی‌شناختی و انسان‌شناختی اسلامی، برای پژوهش درباره جامعه شود. ادامه 

نگاهی به نقش فقه شیعی در تشکیل حکومت اسلامی؛

حجت‌الاسلام والمسلمین سید جمال‌الدین باستانی: تأثیری که نهضت مشروطه بر اندیشه‌های بنیادین مرحوم امام داشته، قابل توجه است؛ نهضتی که در آن نظام فکری مشروطه و نظام فکری مشروعه در مقابل هم قرار می‌گیرند، و در نهایت این استعمار و استبداد است که از این تقابل استفاده می‌کند، و هر دو را کنار می‌زند؛ استبداد قدرت می‌گیرد و راه نفوذی می‌شود برای استعمار.

به اعتقاد من این درس بزرگی برای امام بود تا بداند اسلام و کشور نیازمند یک تئوری فقهی است که این دو را در کنار هم بنشاند، و الا همان آش است و همان کاسه. ادامه 

به بهانه درگذشت محمدباقر بهبودی؛

محمدباقر بهبودی که روز ۲۱ بهمن ۱۳۹۳ در سن ۸۶ سالگی درگذشت، در محضر استادانی چون آیت الله خویی و میرزا هاشم قزوینی شاگردی کرده بود. علاقه او به متون روایی سبب شد که پژوهش بر این منابع را به عنوان دغدغه اصلی خود برگزیند. دکتر مژگان سرشار که از شاگردان شاخص مرحوم بهبودی است، درباره انگیزه استادش از انتشار آثاری چون صحیح کافی معتقد است: «انگیزه او در انتخاب احادیث صحیح … تصفیه روایات شیعه از خرافات و موهومات است.» ادامه 

بررسی رویکرد فقهای شیعه و اهل سنت در مسائل حکومتی؛

آیت الله سید احمد مددی الموسوی: بیشتر اهل سنت بر این باورند که فقه باید پیاده شود اما مردم اجرا کنند؛ یعنی کسی که قدرت اجرایی خوبی داشته باشد و خائن نباشد و امین باشد و مدیر و مدبّر باشد و علم کافی داشته باشد و بتواند ضوابط قرآنی را اجرا کند، اما لازم نیست که فقیه باشد. ممکن است از فقها فتوا را بگیرد و اجرا کند. این اختلاف ما و اهل سنت در مسئله ولایت فقیه است. برخی فقهای ما نیز که قائل به ولایت فقیه نبودند، شاید همین ذهنیت را داشتند که شأن فقیه بیشتر همان استنباط است. ادامه 

گزارشی از نشست نقد و بررسی تازه‌ترین اثر پیروز سیار؛

در این نشست، کامران فانی درباره نقش برجسته سیار در ترجمه «عهد عتیق؛ جلد اول: کتاب‌های شریعت یا تورات؛ بر اساس کتاب مقدس اورشلیم»، گفت: در تمام ۱۵۰۰ سال گذشته، ایرانی‌ها همت شایانی در ترجمه این اثر نداشته‌اند و سیار نخستین فردی است که راه تازه‌ای را در این عرصه گشوده است. از سوی دیگر، امروزه آگاهی از عهد عتیق به ویژه دو سِفر «پیدایش» و «خروج» به بخشی از معلومات عمومی افراد تبدیل شده است که خواندن آن برای همه ضروری است و ترجمه سیار می‌تواند در این مسیر بسیار مفید واقع شود. ادامه 

سید محمدجواد شیرازی از زبان دوست دیرین؛

حجت‌الاسلام والمسلمین صادق سیبویه درباره حجت‌الاسلام والمسلمین سید محمدجواد شیرازی: به تنهایی یک موسوعه بود. صاحب‌نظر بود، اما اهل صحبت نبود. تا کسی از او چیزی نمی‌پرسید، چیزی نمی‌گفت. علم و حلم را با هم داشت. بسیاری از ما اگر مقداری سواد داشته باشیم، حلم نداریم. اما اگر یک ساعت از آقای شیرازی سوال می‌کردی و حرف می‌زدی، خسته نمی‌شد و آخرین سوال را چنان جواب می‌داد که انگار اولین سوال است. هیچ فرقی نمی‌کرد. تا انتها با حوصله و صبر و روی خوش برخورد می‌کرد. ادامه