استاد باید چند تا «خوش» داشته باشد؛ خوشبیان باشد، خوشترکیب باشد، خوشاخلاق باشد، البته علم حرف اول را میزند اما بیان هم مهم است چرا که باعث میشود درس به شاگردان منتقل شود. استاد باید زمینهای فراهم کند که طلبه بتواند سؤالهایش را بپرسد. اگر طلبه نتواند سؤالهایش را از استاد بپرسد، باید به چه کسی مراجعه کند؟ باید زمینه برای طرح سؤالهای طلاب وجود داشته باشد. استاد نباید بیحوصلگی کند. طرح سؤال در کلاسهای درس، یکی از امتیازهای حوزه است و همین مسئله عمق درس را تقویت خواهد کرد. ادامه …
به اهل سنت، جواب نقضى نیز میشود داد؛ اهل سنت نيز عشر بر سرمايه را واجب مىدانند. باید از آنها پرسید چنین حکمی از كجاى قرآن آمده است؟ ابن قدامه (از فقهاى حنبلىمذهب) مىگويد چهار چيز زكات دارد: گندم، جو، خرما و كشمش و تأکید میکند که در غير از اين موارد، «لا نص فيها و لا إجماع». ولى شاهديم كه اهل سنت عشر در تجارت هم دارند. پس اين شیوه تعميم، از اختصاصات شيعه نيست و در فقه اهل تسنن نیز مصداق دارد. ادامه …
در روزهای اخیر پرسشی مطرح میشود که آیا سفر عمره با توجه کمک مالی که به کشور عربستان میشود از «مصادیق کمک به جور» محسوب میشود. نگاه مراجع معظم تقلید در این زمینه چیست؟ ادامه …
امام بهوسیله شبکه خاصی که ما آن را «سازمان وکالت و اطلاعرسانی» مینامیم، به امور شیعیان میپرداختند. عدهای معتقدند چنین سازمانی در زمان امام صادق (ع) نیز بوده و حتی برخی آن را به زمان امیرالمؤمنین (ع) نسبت میدهند. از نظر بنده چنین سازمانی از زمان امام صادق (ع) و امام باقر (ع) شکل گرفت و ریشه دواند؛ اما در زمان امام هادی (ع) بهشکل مخفی و البته متقن گسترش یافت. حضرت در بلاد مختلفی که شیعیان حضور داشتند نمایندگانی را گماشته بودند و شیعیان را به آنها ارجاع میدادند و از سامرّا (تحت شرایط سخت امنیتی) شیعیان را امامت میکردند. ادامه …
آیت الله ملکوتی باعث شد وی تأثیر فراوانی بر شکلگیری دیدگاه انقلابی و صحیح آذریزبانها داشته باشد. غائله آذربایجان و ماجرای تنشهای حامیان آیت الله شریعتمداری امر مهمی بود که به واسطه حضو تأثیرگذار آیت الله ملکوتی از بسیاری اتفاقات تلخ جلوگیری شد. شاید هنوز مردم تبریز ندانند میزبان عالمی از تراث گرانقدر حوزههای علمیه بودند که در صورت رد تکالیف انقلابی میتوانست در زمره مراجع طراز اول جهان تشیع قرار گیرد. ادامه …
مهم این است که خود مدیران، اساتید، کارگزاران حوزه، حتی کارهای اداری حوزه، همه اینها باید مظهر اخلاق باشد. جایی که میخواهد این تأثیر را داشته باشد، اوّل باید از خودش شروع کند. این از هر کتابی، از هر نوشتهای، از همه اینها مهمتر است. و این عالِم را که میبیند همان «مَن یُذَکِّرَهُمُ الله رُؤیته» باشد. و همیشه اگر در حوزهها انسانهای فرهیختهای تربیت میشدند سرّش همین بود. یعنی این نمونههای اخلاق را میدیدند. در همه خصوصیات. الگوبرداری میکردند، خودبهخود. ادامه …
با مروری بر آثار شهید صدر (رض)، چه کتب و مقالات، و چه سخنرانیها و دروس وی، به این نکته پی میبریم که گویی در ذهن وی طرح و نقشهای جامع و کلان از ابعاد تعالیم و آموزههای اسلامی در علوم و معارف مختلف، موجود بوده که در کنار یکدیگر، با چیدمانی منظم و مسنجم و هدفمند، بنایی عظیم و متقابل را تشکیل داده و به آن استحکام و دوام و جمال و جلال بخشیدهاند. در ترسیم این بنا، هر بخشی، نقش و سهم و وظیفهای دارد و از سواد و مصالح خاص خود ساخته شدهاند، اما با این حال، ارتباط هر یک از این اجزا با یکدیگر و کنار هم قرار گرفتن آنهاست که یک بنا را تشکیل میدهد. ادامه …
باید دید این طلبه کجا میخواهد برود؟ چه کاری میخواهد بکند؟ پس چون نمیداند چه کاری میخواهد بکند، گیج است که من چرا اینها را میخوانم. و الا اگر بداند که من کجا میخواهم بروم، مشکلی وجود نخواهد داشت. اول باید هدف مشخص شود، بعد راهی را که به آن هدف منتهی میشود پیدا میکند. این طلبه نمیداند واقعا میخواهد چه کاری انجام بدهد. تکلیف خودش را نمیداند. لازمه این کار استعدادیابی است که ما این کار را برای طلبهها انجام ندادهایم. ادامه …
نهضت آزادی با ذکر شواهدی از متون نگاشتهٔ شیخ انصاری، به این نتیجه رسیده بود که شیخ از مخالفان بحث از ولایت فقیه است. پس از انتشار این جزوه، احمد آذری قمی مقالهٔ مفصلی نگاشت و در آن به بررسی مسئلهٔ ولایت فقیه در اندیشههای شیخ انصاری پرداخت. بر اساس آنچه آذری قمی گفته بود، شیخ انصاری از قائلین به نظریهٔ ولایت فقیه بوده و نمیتوان عدم اعتقاد به این اندیشه را به شیخ نسبت داد. آذری قمی سپس بر نهضت آزادی طعن زده بود که درست است که نهضت آزادی، شیخ انصاری را بزرگترین فقیه سدهٔ اخیر میدانند، ولی برای آنکه او را منکر یا مردد جلوه دهند و از آن به نفع مقاصد سیاسی خود بهرهبرداری کنند ادامه …
آیا اساسا آموزش حکمت متعالیه که موضوع اصلى آن وجود و احکام وجود است، به کودکان پیشدبستانى امکانپذیر است یا خیر؟ و اگر امکانپذیر باشد، چه ضرورتى دارد. طبق دیدگاه این نویسنده، فلسفه، تاثیر شگرفى در تحصیل خودشناسى و درک ازکجایى و به کجایى خویش و نهایتا حصول اطمینان و آرامش روانى در هر یک از افراد جامعه و رهایى از پوچى و سرگردانى دارد. در این بین، مبانى فلسفى خاص حکمت متعالیه منجر به تغییر رویکرد علوم و طرح سوالهاى جدیدى میگردد که آموزش اسلامى علوم، تولید علم و نهایتا اسلامى شدن دانشها را در پى خواهد داشت. ادامه …