با توجه به اینکه تا آن زمان هیچ پایگاه علمیای در جهان اسلام به اینصورت وجود نداشت، این دانشگاه با استقبال گسترده دانشجویان سراسر ممالک اسلامی روبهرو شد. وجود یک پایگاه علمی در نجف و وجود استاد بزرگی چون شیخ طوسی چنان بر اهمیت آنجا افزود که هنوز بعد از گذشت ۱۰ قرن استحکام و پایداری آن قابل مشاهده است. ادامه …
مقایسه دو کتاب «الاحکام السلطانیه» و «النهایه» به خوبی نشان میدهد که حضور ماوردی در منصب قاضیالقضاه و نگاه حکومتی او به فقه، باعث شده فقه او متعرض مسایلی شود که در کتاب شیخ طوسی هیچ اثری از آنها نیست؛ مسایلی که بسیاری از آنها، گویا در راستای دغدغه اجرای حکومتی احکام شرعی در جامعه اسلامی و گاه پاسخی به مشکلات و مسایل ایجادشده در ضمن اجرای احکام شرعی در جامعه بوده است. ادامه …
شیخ طوسی بر روابط متقابل میان حکومت و مردم تاکید دارد و جایگاه مردم را بیان میکند. وی میگوید: به یقین همه افراد و شهروندان که در حکومت امام به سر میبرند موظفاند وی را تعظیم و تکریم کنند و در مقابل، امام و رهبر نیز متعبد و مکلف است مردم را گرامی داشته و بر حسب منزلت آنان در تکریمشان بکوشد. ادامه …
این سطور به مروری سریع بر آثار چهرههای سرآمد عرصهٔ فقه اکتفا میکند. البته به خاطر ضیق مجال، از ذکر نام دهها تن از فقهای بزرگ و تلاشهایشان در دو قرن اخیر و خصوصاً در دوران معاصر که دوران اوج شکوفایی نگارشهای فقهی بوده، چشم پوشیدیم و به مروری تاریخی بر برخی چهرههای بزرگ تاریخ فقه و نکاتی که در این میان وجود دارد اکتفا کردیم. ادامه …
شیخ طوسی با پاسخگویی به بسیاری از شبهاتی که در باب امام زمان وجود دارد، از اعتقاد شیعیان در مورد امام زمان دفاع کرد. پاسخهایی که شیخ برگزید، تا قرنها مورد استناد فقهای شیعه قرار گرفته است. شاید هم شبهاتی که در مورد امام زمان (عج) بیان میشود هنوز همان سؤالات سابق باشد. ادامه …
بر اساس اندیشهٔ شیخ طوسی، دو گونه فساد ممکن است دامان دینداران را بگیرد؛ یکی توجه صرف به تقلید و دیگری توهم دست یافتن به دانش و رأی نهایی. به نظر او اگر فردی به دانشی دست یابد و خود را تکیه زده بر حقیقت محض بپندارد، زود است که بر فساد مبتلا شود. او تأکید میکند که تنها راه دوری از این دو فساد، درافتادن در وادی عقل و نظرورزی است. ادامه …
شیخ طوسی در شهری قدم گذاشت که دارای محافل دینی و علمی بود. اما از پویایی و انسجام، کاملاً به دور بود و کمتر محفل منسجمی در این شهر وجود داشته است. عظمتِ شخصیتِ شیخ طوسی و علقههای علمیِ وی سبب شد که در نجف، بر گرد ایشان حلقههای درسی شکل بگیرد و شیخ را به تشکیل حوزهای واحد ترغیب کند. ادامه …