از مایکل سندل پرسیدم شما می‌گویید عدالت بر اساس سنت و فرهنگ است؛ عدالت در جمهوری اسلامی ایران بر کدام اساس باید باشد؟ مباحث لیبرالی یا اعتقادات خودمان؟ پاسخی جالب وی به شکل دقیق این بود: «عدالت در جمهوری اسلامی ایران باید برآمده از قرآن و روایات باشد!». نتیجه‌ای که از این حرف می‌توان گرفت این است که در دل فلسفه سیاسی و فقه سیاسی ما ظرفیت‌هایی وجود دارد که باید آن‌ها را احیا کنیم. ←
مگر در جامعه‌ی اسلامی علما و مراجع، پناه مردم نبوده‌اند؟ مگر بیوتشان محل رفع و رجوع مشکلات مردم نبوده؟ چطور شده که وقتی به حضورشان می‌رسیم زبانمان بند می‌آید؟ روحانیت و به‌ویژه مرجعیت در جامعه‌ی شیعی ایران همچون حصونی بوده‌اند که با وجودشان مردم احساس امنیت می‌کردند؛ امنیت در برابر ظلم و بی‌عدالتی. اما الآن احساس امنیت بماند؛ که در محضرشان حس می‌کنی خودت عامل ناامنی هستی! ←
بعد از میرزای شیرازی، تکثر مرجعیت به تکثر زعامت منجر شد؛ چون مرجعیت نهادی بود که برای پاسخ به نیاز زعامت سیاسی به‌وجود آمده بود؛ نه پاسخ به سؤالات شرعی. پس شکل‌گیری نهاد مرجعیت به دلیلی ورای نیاز مردم به پرسش‌های فقهی‌شان بود؛ و آن عبارت بود از نیاز به تعامل با ساختار قدرت و سازوکار سیاسی. ←
ظهور امر ملی برخی مسائل را برای ما ظاهر کرد؛ یکی این‌که امر ملی لزوماً شرعی نیست؛ امر ملی از شریعت استقلال پیدا می‌کند؛ مثل دو حلقه زنجیر هستند؛ در عین حال که به شریعت وصل است، اما عین شریعت هم نیست. دیگر این‌که امر ملی ناشی از حقوق ملی است؛ که قبلاً چیزی به نام حقوق ملی نداشتیم؛ قبلاً از رعایا یا امت صحبت می‌کردیم. ←
بنده نیز معتقدم انقلابیبودن به‌معنای کارهای غیرقانونی و تحمیل هزینه کردن بر نظام نیست؛ پس بنده نیز حمله به سفارت‌ها را خودسرانه می‌دانم؛ اما کسانی که به بهانه تقلب نظام را متهم کردند و حمله کردند را نیز محکوم می‌کنم/حوزه انقلابی حوزه‌ای است که باید همیشه درباره‌ی انقلاب‌زدایی احساس خطر داشته باشد. عدهای در حوزه با اسلام سیاسی و غرب‌ستیزی مخالفند. ←
بخشی از ارزش‌هایی که باعث انقلاب شد یا مورد تأکید خاص مؤسس انقلاب بود ـ و متأسفانه حوزه ما هرچه می‌گذرد در این زمینه رو به حضیض می‌رود ـ عبارتند از: «حفظ حرمت عالمان و مراجع تقلید»، «رعایت حدود و سلسله‌مراتب حوزوی»، «رعایت اخلاق در مواجهه با هم‌صنف»، «دفاع از حقوق مردم در برابر حاکمان» و «ساده‌زیستی». ←
برگزاری موفق حج امسال نشان داد که راه برای تعاملات ضروری با دولت سعودی باز است و تجربیات و تدابیر حجت‌الاسلام والمسلمین قاضی‌عسکر ـ نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت ـ در این بین بسیار راه‌گشاست. پس می‌توان از این فرصت برای رسیدن به مطالبات جمهوری اسلامی ایران در احقاق حقوق شهروندان به‌خاطر حادثه منا و سقوط جرثقیل در مسجدالحرام نیز استفاده کرد. ←
خوشبختانه حج سال جاری، همان‌گونه که برخی نیز پیش بینی می‌کردند، به خاطر تدبیر طرف سعودی و همچنین برنامه‌ریزی‌های بعثه جمهوری اسلامی ایران و بعثه‌های کشورهای دیگر، حجی آرام، منظم و بدون حادثه بود. همکاری ایران و کشورهای دیگر از یک سو و عربستان سعودی از سوی دیگر در برگزاری موفقیت‌آمیز حج می‌تواند زمینه تبادل نظر و همکاری در زمینه‌های دیگر و کاهش تنش میان دو کشور و بالتبع تنش‌های موجود در جهان اسلام را فراهم سازد. ←
دوره‌ی پساصدام، دوره پلورالیسم دخالت علمای شیعه در سیاست است. بنابراین شاهد چرخشی نظری و عملی هستیم که دال مرکزی آن دخالت فقه سنتی دیروز و سیاسی‌شده امروز علمای شیعه است؛ مسأله‌ای که باعث تحولات جدی در فرهنگ سیاسی عراق می‌شود و تا پیش از آن انتخابات به این معنا مطرح نبود. در این دوره ـ به جز یک مقطع کوتاه ـ گفتمان روحانیت و علمای شیعه از حالت مقاومت خارج و به گفتمان قدرت تبدیل می‌شود. ←
شاید بگویید قبلاً هم این وزارتخانه سه وزیر روحانی را به خود دیده است؛ بنده عرض می‌کنم خیر؛ بسیار فرق می‌کند؛ هیچ‌وقت در آن سه دوره گفته و نوشته نشد که وزارت ارشاد به یک حوزوی سپرده شده است! این مسأله است که به موضوع حساسیت بسیار زیادی داده است. موفقیت و عدم موفقیت در این دوره دیگر به پای یک نفر حساب نمی‌شود؛ بلکه به حساب حوزه نوشته خواهد شد. ←
همه حقوق مادی و معنوی این سایت، متعلق به مباحثات است. بازنشر مطالب مباحثات با ذکر منبع، مجاز است.
