مباحثات

رسانه فکری تحلیلی حوزه و روحانیت

ششمین شماره مجله آموزه‌های فقه مدنی دوفصلنامه‌ای علمی – پژوهشی در حوزه مدنیت فقهی، با مطالب قال توجه و متنوعی منتشر شد.

این مجله به صاحب امتیازی دانشگاه علوم اسلامی رضوی به صاحب امتیازی دانشگاه علوم اسلامی رضوی و مدیر مسئولی دکتر سیدمحمدباقر فرزانه و سردبیری محمد واعظ زاده خراسانی منتشر می‌شود.

در مطلع این شماره مقاله‌ای با عنوان بررسی دلالی آیه «وابتلوا اليتامي» در جواز تصرفات مالی صبی ممیز به قلم رضا حق‌پناه، سید علی دلبری منتشر شده است.

موضوع تصرفات و داد و ستد کودکان، که هم در فقه معاملات مورد بحث است و هم در مبحث حقوقی روز در این مقاله مطمح نظر قرار گرفته است.

به نظر مشهور آیه «وابتلوا اليتامي» دو صفت رشد و بلوغ را در دادن مال به ایتام و کودکان متذکر شده است؛ اما اینکه هر دو وصف باید با هم محقق شوند یا بودن یکی از آنها کفایت می‌کند محل اختلاف فقها و مفسران است؛ با بررسی آراء فقیهان و مفسران، به نظر می‌رسد، دخالت متغیر رشد در داد و ستد کودکان، صرف‌نظر از مقارن بودن آن با بلوغ یا عدم آن درخور تأمل جدی‌تر است.

در این نوشتار با بررسی آیه مزبور با روش توصیفی – تحلیلی عنصر رشد برای جواز تصرفات مالی صبی ممیز کافی شناخته شده است.

مقاله دیگری با عنوان تاریخچه و قلمرو حق حبس در فقه امامیه (با نگاهی تطبیقی به فقه اهل سنت و حقوق غربی) به قلم دکتر محسن جهانگیری و غلامرضا یزدانی به چاپ رسیده است.

در این نوشتار با تعریف حق حبس که حق خودداری از انجام تعهد تا اجرای تعهد طرف دیگر است مورد توجه قرار گرفته و یادآوری شده است که حق حبس از دیرباز مورد پذیرش فقهای اسلامی بوده است. در فقه امامیه، تا زمان محقق اردبیلی، کسی در صحت حق حبس تردید نکرده بود و بعد از اینکه ایشان، آن را نامشروع دانست و برخی از محققین از این ایشان تبعیت کردند، سید عاملی در مفتاح الکرامه مجدداً تردیدهای محقق اردبیلی و دیگران با پاسخ داد و سایر محققین از ایشان تبعیت کردند. منشأ حق حبس را باید در اراده ضمنی طرفین جست‌وجو کرد. از این رو، حق حبس نه تنها به تمامی عقود و معاملات تعمیم دارد بلکه بعد از انحلال قرارداد نیز حق حبس جاری می‌شود.

از دیگر مقالات این شماره می‌توان به نقد و تحلیل ادله عقلی حرمت اخذ اجرت بر واجبات نوشته مجید رضا شیخی نصرآبادی، دکتر محمد تقی فخلعی، دکتر عباسعلی سلطانی، بررسی مستندات قرآنی روایی فریقین در حکم ازدواج موقت و پیامدهای آن اثر محمدرضا حاجی اسماعیلی و داود اسماعیلی، تأملی فقهی حقوقی در قرارداد بیع متقابل به قلم دکتربابک درویشی و روح ﷲ فیاضی، مقاله ضمان از دین مجهول نوشته احمد باقری، زهره نیک عمل، مقاله امتناع از شهادت در فقه و حقوق (ایران و چند کشور غربی و عربی) نوشته سید احمد سجادی نژاد، بررسی مبنای فقهی- حقوقی حق پذیره (حق تقدیمی) اثر دکتر عبدالرضا اصغری، فرزاد بهشتی توندری اشاره کرد.

در مقاله بررسی مستندات قرآنی روایی فریقین در حکم ازدواج موقت و پیامدهای آن، ازدواج موقت مورد توجه و تحلیل پژوهشی قرار گرفته است.

و در آن یادآوری شده است که موضوع ازدواج موقت در قانون مدنی ایران مورد پذیرش واقع شده و مختص فقه شیعه است از قرآن و روایات استفاده می‌شود که این نوع ازدواج جایز و دلیلی بر تحریم آن وجود ندارد دلایلی هم که اهل سنت در تحریم آن آورده مبتنی بر دیدگاه خاص خلیفه دوم است. نگاه ابتدایی به این موضوع حاکی از آن است که این حکم بنابر ضرورت تشریع شده تا از ارتکاب به گناه کاسته شود زیرا ترویج این نوع ازدواج دارای پیامدهایی است که به غیر از ضرورت و در غیر جایگاه خود، پسندیده نیست.

در این مقاله ابتدا مفهوم ازدواج موقت و مستندات قرآنی و روایی آن بررسی، سپس پیامدهای آن مورد ارزیابی قرار گرفته است.

منبع: خبرگزاری حوزه

رده‌های مرتبط

پاسخ دهید