چنانچه دیدگاه رهبر انقلاب درباره ضرورت پرداختن به فلسفه و علوم عقلی در کنار نظرات طیف سنتی حوزه که مخالف این علوم هستند و همیشه آن را تحقیر و تخطئه میکنند به جامعه علمی عرضه شود، نخبگان حوزوی و دانشگاهی حتی آنانی که موضع سیاسی در قبال نظام دارند به خوبی تفاوت سطح نگاه متعالی رهبری با سایرین را متوجه میشوند. ادامه …
روند کنونی کاملاً خارج از هنجارهای حاکم بر حوزه است؛ «تهدید به افشا» و «بهرهگیری از روشهای مرسوم ژورنالیستی برای فشار به طرف مقابل» نهتنها در حوزه هیچ تأثیر مثبتی ندارد، بلکه میتواند نتایج عکسی را هم نشان دهد. عجیب است که پیشگامان این اعتراض از مسألهی کاملاً بدیهی هنجارهای حوزوی بیاطلاع هستند. ادامه …
گرچه جامعةالمصطفی در رشتهسازی، در جهان اسلام بین مراکز فرهنگی واقعاً پیشرو است؛ ولی باز هم معتقدم خلأ زیادی در ایجاد رشتههایی همچون فقه و اصول با رویکرد فرهنگشناسی هستیم. در فقه نیازمند فرهنگشناسی هستیم و فقها باید به فقه فرهنگی بیشتر توجه کنند و یکی از ابواب فقه را به فرهنگ و فقه فرهنگی اختصاص دهند. ادامه …
این آفت بیانگر آن است که در نظام تربیتی حوزه، اجتهاد در فربگی تاریخی خود، فارغ از «مسأله اجتماعی» موضوعیت یافته و نیازمند قطب علمی و نهادهای متمرکز آموزشی است. البته پیش از انقلاب این تمرکز به بهانه قدرت مرجعیت شیعه تقویت میشد؛ اما پس از انقلاب، با وجود حاکمیت فقیه در پایتخت سیاسی، قم بهعنوان پایتخت دینی، در معنایی سکولارتر و علمگرایانهتر به بقا و توسعه خود ادامه داد. ادامه …
دغدغهی طلاب مددکار در ارائهی کمک به مددجویان عزیز، گاهی فراتر از وظایفشان و بدون انگیزهی مالی و از روی احساس وظیفهی جهادی و با انگیزهی معنوی و دینی است و به همین جهت است که کار برکت پیدا میکند و بزرگان هم، کار را تأیید میکنند؛ مثلاً آیتالله حسینی بوشهری گفتند اگر نگوییم این طرح بینظیر است، قطعاً کم نظیر است. ادامه …
برخی از روحانیون اما بر آن شدهاند تا علاوه بر مرام طلبگی به اشتغال دیگری نیز روی بیاورند. از این گونه موارد انگشتشمار وجود دارد که علاوه بر مشی طلبگی، به اشتغال دیگری نیز گرایش یافتهاند. نقل است که مرحوم علامه طباطبایی پس از اینکه در نجف اشرف مشغول به تحصیل بوده، به دلیل عدم دریافت مقرری، به تبریز بازمیگردد و مدت ده سال به کشاورزی میپردازد. ادامه …
همانطور که سمی اندک در منبع آب همه منبع را زهرآلود میکند، ورود انحراف و خرافه یا قصور و تقصیر در عرضهی درست دین نیز میتواند اندیشه دینی را حداقل در برخی ابعادش مسموم سازد و نتیجه معکوس بهبار آورد. تفکر طالبان و داعش و مسلک سلفیتکفیری، صرفنظر از خاستگاههای آن، نمونههایی از رسوخ این سموم در جریانات دینی و ایمانیاند؛ سمومی از قبیل جهل مقدس، ادامه …
با وجود فناوریهای جدید ارتباطی و روشهای متنوع، خطیبان دینی، عمدتاً هنوز از همان روش سنتی تبلیغ یعنی منبر استفاده میکنند. نهفقط در روش و قالب هنوز شیوه سنتی را بهکار میبرند، که نوع نگاهشان به مخاطب و محتوا نیز هنوز رنگ و بوی سنتی دارد. البته معدود روحانیونی هم هستند که تلاش میکنند با ابزارهای مدرن مانند وبلاگنویسی کار تبلیغ را انجام بدهند؛ ولی فقط ابزار بهروز شده؛ نه گفتمان و ادبیات ادامه …
نویسنده مدعی است که واژه «علما» تا ظهور نهضت مشروطه در کنار واژه «مُلّا»، «شیخ» و «حجتالاسلام» برای اشاره به دانشمندان دینی در معنای عام آن بهکار میرفت. وی عنوان میکند که در بررسیهای خود به این نتیجه رسیده است که در طول تاریخ اسلام، تا پیش از نهضت مشروطه، فقط و فقط کلمه عالِم و علما و دیگر عناوین علمی و تخصصی کاربرد داشته و حتی یک بار کلمه «روحانی» به کار نرفته است. ادامه …
طلبهها و فضلای حوزه علمیه تمایل دارند به همان مقدار که در هویتیابی حوزه سهیم هستند، در اداره حوزه علمیه و فعالیتهایی که بهنام حوزه علمیه انجام میشود سهیم باشند. مجمع نماینگان طلاب و فضلای حوزه علمیه برای این امر تأسیس شد؛ اما در عمل نتوانسته است در راستای مشارکت طلاب عمل کند؛ چرا که این مجمع فاقد اختیارات قانونی حداقلی است و صرفاً به تشکلی برای مشورتدهی تبدیل شده است. ادامه …