آنگونه که به صورت رسمی اعلام شد، با وساطت و درخواست «بخشش» از سوی یکی از مراجع عظام تقلید حکم زندان «حجتالاسلام احمد منتظری» منتفی شد، اما به نظر میرسد فراتر از مسئلهی سیاسی و قضائی امری اخلاقی مغفول مانده … ادامه …
در پرتو ادعاهای پسااسلامگرایی ما شاهد نوعی بازگشت و بازاندیشی در فقه سیاسی هستیم؛ بازگشت به فضای پیش از اسلام سیاسی؛ بازاندیشی تجربه فقهای دوران مشروطه؛ فقهایی مانند نایینی. نوعی نایینیگرایی جدید در حال رخدادن است تا ما بهتر بتوانیم مسائل مربوط به دولت را درک کنیم و به آنها پاسخ بدهیم. ادامه …
در سالهای اخیر، حوزههای علمیه به علت حیات دوزیست خود که از طرفی تحت نفوذ نظام حاکم بوده و حتی بخشی از نیاز مالی خود را از بودجه رسمی میگیرد و از طرف دیگر همچنان به وجوهات پرداختی از سوی مردم و بازاریان وابستگی دارد، همزمان با هر دو تهدید «فقه حکومتزده» و «پوپولیسم فقهی» دست و پنجه نرم میکند و این تهدیدی برای کیان تشیع محسوب میشود. ادامه …
هر مسجدی با امام و امتش، یک جمهوری اسلامی در مقیاسی کوچک است؛ همه مسئولان منتخب مردم هستند. ولی فقیه در این مقیاس کوچک، همان امام جماعت مسجد است. مأمومین و مردم محله، امت هستند. شورای امر به معروف مسجد، همان قوه قضائیه است؛ شورای اجرائیاش کابینه محله و هیئت امنایش به منزله قوه مقننه. ادامه …
یکی از مباحثی که در فقه مطرح میشود و انتظار میرود که فقها به آن بپردازند، فقه سیاسی است. توقعی نبوده و نیست که از منظر فقه در دانشگاهها کار اجتهادی انجام و دیدگاه سیاسی اسلام بیان شود؛ ولی از حوزههای علمیه این توقع میرود که در این زمینه کار کنند. وضعیت اندیشه سیاسی اسلام در وضعیت کنونی حوزه قم نسبت به دهه ۶۰ قابل مقایسه نیست. ادامه …
در گذشته این امکان وجود داشت که شخصی مثل حاج شیخ عبدالکریم بهراحتی در درس خود بگوید ما حکومت اسلامی نداریم؛ اما امروز چنین حقی به فقها محول نشده و چنین اتفاقی نمیتواند بیفتد و اگر هم فقیهی احیاناً چنین نظری داشته باشد، ترجیح میدهد سکوت کند. ادامه …
آیا طرح عملیات بانکی بدون ربا به سرانجام میرسد؟ آیا مراجع تقلید و فقها همچنان به اعتراضات خود ادامه میدهند یا بهدنبال یافتن راهکاری عملیتر و همهجانبهتر برای حل مشکل ربا در نظام بانکداری ایران خواهند بود؟ بهنظر میرسد طرح عملیات بانکی بدون ربا به سرانجامی نخواهد رسید؛ چرا که گویا تنها یک سوی ماجرا را دیده و نهادهای مجری را در نظر نگرفته است. ادامه …
اگر رسیدن نهاد مرجعیت از نظر قدرت و جایگاه اجتماعی به وضعیت کنونی، پروژهای هدفمند بوده باشد، در این صورت نقش عامل سیاسی بسیار پررنگ میشود؛ زیرا صدور فتوای تحریم تنباکو توسط میرزای شیرازی، قدرتنمایی یک نهاد مذهبی خارج از ساختار سیاسی بود در مواجهه و مقابله با یک تصمیم اتخاذشده توسط یک نظام سیاسی؛ مواجههای که به تحقیر اراده و اقتدار سیاسی حکومت وقت انجامید. ادامه …
در زمانهی ما ارتباط مستقیم با متولیان برگزیده دین، یعنی ائمه اطهار(ع) وجود ندارد و دینداران باید با شعور دینی و منابع گرانقدر آن، یعنی قرآن و روایات، مصادیق و جبهه حق و باطل را تشخیص دهند؛ ولی اگر کسی در این وادی دچار جمود فکری و قشریگری شود، ممکن است حتی انقلاب اسلامی را بدعتی دینی ببیند که از سر وظیفه باید با آن مخالفت کند. ادامه …
هستند کسانی که با ژست علمی، انقلابیون را محکوم میکنند که شما علمی نیستید؛ چون علم سیاست یا روابط بینالملل یا دیپلماسی را نمیدانید؛ در حالیکه از قضا انقلابیگری علمی است و اتفاقاً بعضی از تئوریهایی که در دنیای امروز بهعنوان تئوریهای علمی جا افتادهاند توهمی بیش نیستند و اصلاً علمی نیستند؛ فرضیاتی هستند که آنها را به حد علمیت رساندهاند برای قبضهکردن دنیا. ادامه …