نظریه ولایت مطلقه فقیه از نظریات خاص امام محسوب میشود؛ نظریهای که اگر چه پیشتر شکل محدود آن در بین فقها به عنوان یک اصل برای عمل فقیه در محدوده فقه مورد پذیرش بود اما با این حد از اختیارات و نفوذ در حیطه عمل سابقه نداشت. البته نظرات امام را باید در سیر تاریخ تطور فقه شیعه بر پایه قدرت اجتهاد علما، مورد توجه قرار داد. ادامه …
وحید بهبهانی را باید از پایهگذاران اجتهاد اصولی در عصر اخیر دانست. وی بر ضرورت اجتهاد و انفتاح باب علمی و استمداد از قوانین اصول فقه تأکید میورزید. او مسئلهٔ اجتهاد و وجود مجتهد را برای قانونگذاری و بیان احکام (همانند وجود طبیب برای سلامت مردم) برای نظم بخشیدن به معاش و معاد مردم ضروری میدانست. ادامه …
آیتاللهالعظمی فیاض درباره مسئله بهظاهر بغرنج اختلاف فقها نیز موضعی واقعبینانه و همدلانه نسبت به فقها اتخاذ کرده و مینویسد: «اختلافات موجود بین مجتهدان، اختلاف در احکام واقعی اسلامی نیست، بلکه اختلاف در احکام اجتهادی است که نتیجه افکار مجتهدان در یک چارچوب اسلامی است و این احکام اجتهادی، گاه با احکام واقعی تطبیق میکند و گاه تطبیق نمیکند.» ادامه …
طلاب در نتیجهٔ درگیر شدن با حوزههای متنوعی از سیاست و اقتصاد گرفته تا ورزش و هنر… با مسائل و نیازهای جدیدی روبهرو میشوند و تخصص به تدریج به یک مطالبه بدل میشود و نیاز به تخصص در این حوزهها را بیش از هر زمان دیگری احساس میکند؛ چنانچه مرجعیت نیز از این مطالبهٔ تخصصی مصون نمانده و امروز صحبت از «تبعیض در تقلید» میشود. ادامه …
گویا کسانی که بر روی آثار آیتالله شیخ عبدالکریم حائری کار کردهاند شوقی به انتشار آثارشان ندارند! برخی شواهد تاریخی این گمان را میپروراند که شاید حاشیهها و شروح منتشرنشده از حاشیهها و شروح منتشرشده بیشتر باشند. ادامه …
نظریه ولایت مطلقه فقیه از نظریات خاص امام محسوب میشود؛ نظریهای که اگر چه پیشتر شکل محدود آن در بین فقها به عنوان یک اصل برای عمل فقیه در محدوده فقه مورد پذیرش بود اما با این حد از اختیارات و نفوذ در حیطه عمل سابقه نداشت. البته نظرات امام را باید در سیر تاریخ تطور فقه شیعه بر پایه قدرت اجتهاد علما، مورد توجه قرار داد. ادامه …
تقسيمبندى فعلى تقسيمبندى هزار سال گذشته است و طبق نياز آن زمان اين تقسيمبندى و مهندسى بوده است اما امروز اين تقسيمبندى كافى نيست چنانچه خواهد آمد كه اگر به اين مباحث به گونهاى علمى و فنى فقهى بپردازيم مدخل بسيار خوبى در علم فقه خواهد بود. ادامه …
آیتالله فیاض را میتوان شاخصترین تقریرنویس درس خارج اصول فقه استاد بزرگ نجف، آیتاللهالعظمی خویی دانست. مرحوم خویی در حالی بر کتاب دهجلدی شاگردش به نام «محاضرات فی أصول الفقه» تقریظ نوشت که آقای فیاض ۳۲ ساله بوده. سید خویی در تقریظ خود، نوشتههای شاگرد جوانش را «اعجابانگیز» دانسته و او را نور چشم خود و علامه مدقق خطاب کرده است. ادامه …
پاسخ فقهی حجت الاسلام رضا اسلامی به مقاله اول حجت الاسلام آقای سید ضیاء مرتضوی مندرج در روزنامه جمهوری اسلامی مورخ ۳/۱۲/۹۲ مقاله دوم ایشان را در پی داشت و باب گفتوگو و بحثی علمی را باز کرد. حجت الاسلام و المسلمین رضا اسلامی، برای تعدیل دیدگاه مطرح شده و رسیدن به نگاه جامع الأطراف، حاشیهای نوشته است که در ادامه میخوانیم. ادامه …
گاهی اوقات ایشان اینگونه فتواها را به من نشان میداد و میگفت: «دیدی؟! اینها مال بیسوادی و درس نخواندن است.» اگر کسی طبق موازین فقهی حرفی میزد، ایشان نمیگفت که با مذاق فقهی سازگار نیست. ولی اگر سیره عقلا به امری تعلق میگرفت که مبنای علمی نداشت، ایشان نمیتوانست بپذیرد. ادامه …