این فقه شیعی باید به گونهای سامان داده شود که برای اداره جامعه حضور داشته باشد. جامعه که صرفا جامعه شیعی نیست، بلکه جامعه غیرشیعی هم که باشد باید فقه بتواند آن را اداره کند. پس اگر فقه ما بخواهد جامعه غیرشیعی را نیز اداره کند، حتما باید نوآوری داشته باشد. تاکید میکنم که نوآوری باید با اصحاب فن باشد تا به سمت و سوی بیراهه و از دین خارج شدن نرود. ادامه …
مقایسه دو کتاب «الاحکام السلطانیه» و «النهایه» به خوبی نشان میدهد که حضور ماوردی در منصب قاضیالقضاه و نگاه حکومتی او به فقه، باعث شده فقه او متعرض مسایلی شود که در کتاب شیخ طوسی هیچ اثری از آنها نیست؛ مسایلی که بسیاری از آنها، گویا در راستای دغدغه اجرای حکومتی احکام شرعی در جامعه اسلامی و گاه پاسخی به مشکلات و مسایل ایجادشده در ضمن اجرای احکام شرعی در جامعه بوده است. ادامه …
«بررسی کاربرد مسائل علم اصول،»، «اصول فقه و روشهای نوین فهم متن با تاکید بر مکاتب زبان شناسی و معنا شناسی»، «نقد و بررسی نظریه خطابات قانونیه»، «حکمت و علت در استنباط حکم یا تبعیت حکم از مصالح و مفاسد»، «تبارشناسی قواعد علم اصول»، «نقد و بررسی نظریه حق الطاعه»، «نقش موضوع در استنباط حکم» و «قلمرو کاربرد قواعد اصولی» از جمله موضوعات نشستهای علمی آینده است که تا ۲۱ اسفند در قم و تهران برپا خواهد شد. ادامه …
آیت الله سید احمد مددی الموسوی: بیشتر اهل سنت بر این باورند که فقه باید پیاده شود اما مردم اجرا کنند؛ یعنی کسی که قدرت اجرایی خوبی داشته باشد و خائن نباشد و امین باشد و مدیر و مدبّر باشد و علم کافی داشته باشد و بتواند ضوابط قرآنی را اجرا کند، اما لازم نیست که فقیه باشد. ممکن است از فقها فتوا را بگیرد و اجرا کند. این اختلاف ما و اهل سنت در مسئله ولایت فقیه است. برخی فقهای ما نیز که قائل به ولایت فقیه نبودند، شاید همین ذهنیت را داشتند که شأن فقیه بیشتر همان استنباط است. ادامه …
فرضیه دیگری که در این اثر مطرح میشود، آن است که در مکتب اسلام، نه «جنگ» اصالت دارد و نه «صلح»، بلکه رعایت «مصلحت اسلام و مسلمانان» اصالت دارد که گاهی با «جنگ و جهاد» تأمین میشود و گاهی با «صلح و همزیستی مسالمتآمیز». ادامه …
یکی از محورهای مهم فلسفه علم فقه، بحث مکاتب، گرایشها و رویکردها در فقه و اجتهاد است و یکی از رویکردهای مهم که بررسی آن در فقه و اجتهاد، ضروری است، رویکرد حکومتی در فقه و اجتهاد است. این نوشتار، معرفی مختصر و اجمالی از کتاب «درآمدی بر رویکرد حکومتی به فقه» است. ادامه …
مسائل مربوط به فقه و جامعه و سیاست، همواره مورد توجه جهان اسلام و اندیشمندان سیاسی مسلمان بوده است. «فقه» دانشی است كه با جامعه تعامل دارد و لذا پاسخگوی نیازهای آن است. با توجه به همین امر است كه از آن به فقه الدولة، فقه السیاسة، فقه الإمارة و فقه الحكومة نیز تعبیر میكنند. ادامه …
نظام آموزشی و پژوهشی حوزه برای تأمین نیازهای نظام آماده نیست. مقام معظم رهبری هم در سفرشان به شهر مقدس قم، در دیدار با طلاب و اساتید فرمودند آموزش و پرورش با چندین میلیون دانشآموز، یک مهد بسیار آماده است، حتی آنها اعلام آمادگی کردهاند و مرکزی هم راهاندازی شده ولی متأسفانه حوزه به آن صورتی که میبایست برای اینها برنامه داشته باشد، مهیا نبوده است. ادامه …