برگزاری موفق حج امسال نشان داد که راه برای تعاملات ضروری با دولت سعودی باز است و تجربیات و تدابیر حجتالاسلام والمسلمین قاضیعسکر ـ نماینده ولی فقیه در امور حج و زیارت ـ در این بین بسیار راهگشاست. پس میتوان از این فرصت برای رسیدن به مطالبات جمهوری اسلامی ایران در احقاق حقوق شهروندان بهخاطر حادثه منا و سقوط جرثقیل در مسجدالحرام نیز استفاده کرد. ادامه …
خوشبختانه حج سال جاری، همانگونه که برخی نیز پیش بینی میکردند، به خاطر تدبیر طرف سعودی و همچنین برنامهریزیهای بعثه جمهوری اسلامی ایران و بعثههای کشورهای دیگر، حجی آرام، منظم و بدون حادثه بود. همکاری ایران و کشورهای دیگر از یک سو و عربستان سعودی از سوی دیگر در برگزاری موفقیتآمیز حج میتواند زمینه تبادل نظر و همکاری در زمینههای دیگر و کاهش تنش میان دو کشور و بالتبع تنشهای موجود در جهان اسلام را فراهم سازد. ادامه …
دورهی پساصدام، دوره پلورالیسم دخالت علمای شیعه در سیاست است. بنابراین شاهد چرخشی نظری و عملی هستیم که دال مرکزی آن دخالت فقه سنتی دیروز و سیاسیشده امروز علمای شیعه است؛ مسألهای که باعث تحولات جدی در فرهنگ سیاسی عراق میشود و تا پیش از آن انتخابات به این معنا مطرح نبود. در این دوره ـ به جز یک مقطع کوتاه ـ گفتمان روحانیت و علمای شیعه از حالت مقاومت خارج و به گفتمان قدرت تبدیل میشود. ادامه …
شاید بگویید قبلاً هم این وزارتخانه سه وزیر روحانی را به خود دیده است؛ بنده عرض میکنم خیر؛ بسیار فرق میکند؛ هیچوقت در آن سه دوره گفته و نوشته نشد که وزارت ارشاد به یک حوزوی سپرده شده است! این مسأله است که به موضوع حساسیت بسیار زیادی داده است. موفقیت و عدم موفقیت در این دوره دیگر به پای یک نفر حساب نمیشود؛ بلکه به حساب حوزه نوشته خواهد شد. ادامه …
بهکارگیری اسلام برای حل مشکلات اجتماعی باعث میشود قرائتها و برداشتهای مختلفی از اسلام در حاکمیت سیاسی پیدا کنیم. همین برداشتهای مختلف فقهی مبنای جناحبندی در جمهوری اسلامی شد. نحوه کاربست اسلام برای حل مشکلات سیاسی و گرهگشایی مسائل حکومتی باعث شکلگیری جناج چپ و راست شد؛ مبتنی بر فقه پویا و سنتی. ادامه …
بعد از انقراض صفویه و تحول درونگفتمانیای که در حوزه فقاهت اتفاق میافتد و جریان اجتهادی و اصولی غلبه پیدا میکند و مرجعیت علمی از درون حاکمیت دولت شیعی به خارج از قلمرو دولت شیعی در عراق منتقل میشود، یعنی از ابتدای قرن سیزدهم، کنش جدیدی از روحانیت شیعی را مشاهده میکنیم؛ یک نوع استقلال از حاکمیت. ادامه …
جایگاه فلسفه سیاسی در اندیشه سهروردی بدین صورت است که در حکمت بحثی، فلسفه سیاسی بخشی از حکمت عملی است که بهطور بحثی به دست میآید و در حکمت ذوقی نیز فلسفه سیاسی میتواند همان جایگاه را داشته باشد؛ با این تفاوت که مبانی و مواد آن از طریق ذوقی بهدست میآید یا با طریق ذوقی تأیید میشود. ادامه …
مشخص نیست یک طلبه معمولی درباره رابطه با آمریکا و اسرائیل چه چیزی بیش از رهبر انقلاب میخواهد به مردم بگوید. یا درباره برجام و سند ۲۰۳۰ چه اطلاعاتی بیش از گفتوگوی ویژه خبری در اختیار دارد که به مخاطبش عرضه کند؟ هر چه عرضه از سوی نهادهای دیگر بیشتر باشد، مردم کالای بهتر را میپسندند و یک روحانی در منبرش چیز تازهای در عرصه سیاست ندارد؛ چون کالای سیاست به وفور و ارزان در اختیار مردم است. ادامه …
سنت آگوستین مردم را به دو دسته تقسیم میکند: «مردان شهر آسمانی» و «مردان شهرزمینی»؛ و میگوید آدمها که به دنیا میآیند بالذات یا آسمانی هستند یا زمینی. بر اساس این نگاه، این تلقی وجود دارد که امر آسمانی کاملاً در تقابل با امر زمینی قرار دارد و این در تفکر مسیحیت خیلی تداوم پیدا کرده است. اسلام مبتکر تلفیق این دو ساحت است؛ توحید به نوعی همین تلفیق آسمان و زمین است. ادامه …
با ظهور انقلاب اسلامی از سویی ایده تقیه کنار گذاشته میشود و از سوی دیگر اصل و مشروعیت نظام سلطنتی زیر سؤال میرود؛ که هر دو نکته را میتوان در فقه سیاسی امام خمینی(ره) به روشنی مشاهده کرد. در این دوران پرسش جدیدی فراروی فقه سیاسی قرار میگیرد و آن سؤال از مشروعیت یا عدم مشروعیت نظام مردمی است؛ یعنی عدم مشروعیت نظام سلطنتی امری مفروغ عنه است. ادامه …