مباحثات

رسانه فکری تحلیلی حوزه و روحانیت
بازنشر | به مناسبت اول آبان سالروز شهادت حاج آقامصطفی خمینی؛

حاج‌آقا مصطفی مجموعه‌ای از زیبایی‌ها بودند. اخلاق خوبی داشتند، ذوق خوبی داشتند، اهل اخلاص بودند. در عین حال اهل ذکر و عبادت و توسل بودند. ایشان برای امام هم خیلی خوب بود. چون فرزندی بود که از هر لحاظ تمام بود. ادامه 

در خلال سال‌های ۱۲۰۵ - ۱۳۲۲ ه.ق

نویسنده با هدف روشن ساختن ساختار و خصوصیات جمعیت علما در ایران و به ویژه در عراق دوره عثمانی، از خلال منابع اصلی، بخصوص تراجم احوال، به تحقیق گسترده درباره شمار طلاّب و علمای شیعه شاغل به تحصیل و تدریس در دو شهر کربلا و نجف در قرون یازدهم تا سیزدهم هجری قمری پرداخته است. ادامه 

نگاهی نزدیک به آخرین پیاده‌روی عظیم اربعین؛

با اندکی مشاهده و حساب سرانگشتی می‌توان تخمین زد که امسال بالغ بر ۲۵ میلیون زائر اربعین در دهه دوم ماه صفر وارد کربلا شده‌اند. تنها از مسیر حدودا ۹۰ کیلومتری نجف – کربلا، به طور متوسط روزانه بیش از ۲ میلیون زائر با پای پیاده وارد کربلا می‌شدند. اتصال جمعیت در این جاده دو بانده، به گونه‌ای بود که می‌شد یک نماز جماعت به طول ۸۰ کیلومتر و عرض ۸ متر برگزار شود. این علاوه بر انبوه زائرانی است که با وسائل نقلیه این مسیر را طی می‌کردند. ادامه 

فقه در حوزه نجف؛

این سطور به مروری سریع بر آثار چهره‌های سرآمد عرصهٔ فقه اکتفا می‌کند. البته به خاطر ضیق مجال، از ذکر نام ده‌ها تن از فقهای بزرگ و تلاش‌هایشان در دو قرن اخیر و خصوصاً در دوران معاصر که دوران اوج شکوفایی نگارش‌های فقهی بوده، چشم پوشیدیم و به مروری تاریخی بر برخی چهره‌های بزرگ تاریخ فقه و نکاتی که در این میان وجود دارد اکتفا کردیم. ادامه 

ویژه‌نامه ایام سوگواری سید الشهداء / ۱۰

پس از انتشار مقاله «فقه عزا؛ تنقیح مبانی فقهای نجف در امر عزاداری» که چندی پیش در ضمن ویژه‌نامه سوگواری حضرت سید الشهداء (علیه السلام) در سایت مباحثات منتشر شد، نظرات موافق و مخالف مختلفی در این باره بیان شده که یکی از آن‌ها به قلم مهدی مسائلی نگاشته شده و خواندن آن خالی از لطف نیست. این یادداشت را در ادامه می‌خوانید.  ادامه 

ویژه‌نامه ایام سوگواری سید الشهداء (ع) / ۸

نباید فراموش کرد که نجف فضایی سنتی داشته است و اساساً جز در یک دوره کوتاه در دوره آخوند خراسانی چندان روی خوشی به تجددگرایان نشان نداده است. حتی در دوره آخوند خراسانی نیز سید کاظم یزدی باز هم صاحب نفوذ بود و عدم همراهی وی با مواضع سیاسی آخوند در قبال ایران و مشروطه‌خواهان، خود یک خرق اجماع محسوب می‌شد. ادامه 

ویژه‌نامه ایام سوگواری سید الشهداء / ۳

با وجود استفتاهایی که در نجف صادر شده بود و در فضای ملتهب آن دوران، سید محسن امین که مخالفین خود را گروهی می‌دانست که صرفاً باعث تهییج عوام و قشریون شده‌اند، با انتشار کتاب معروف خود با نام «التنزیه لأعمال التشبیه» در سال ۱۳۴۷ هـ ق، آتش بحث را شعله‌ور کرد و دامنه جدال را به میان عوام شیعیان که داغ‌دار ماجرای تخریب بقیع در همان سال‌ها بودند، کشاند. ادامه 

در چند دهه آینده با تقویت حوزه سنتی نجف، حوزه قم رقیبی جدی را در پیش روی خود خواهد داشت. بنابراین لازم است این تحولات با دقت بیشتری پیگیری شود تا همان‌طور که دغدغه مراجعی همچون آیت‌الله العظمی شبیری زنجانی است، شاهد افت علمی طلاب حوزه در ایران نباشیم. ادامه 

نگاهی به مشرب سیاسی و فقهی آیت‌الله شاه‌آبادی؛

امام در مشی سیاسی هم بی‌تأثیر از مرحوم شاه‌آبادی نبوده است. حتماً مرحوم شاه‌آبادی می‌دانست که شیوهٔ او در شاگردش کارگر می‌افتد و فقاهت و سیاست با هم می‌آمیزد و انقلاب اسلامی شکل می‌گیرد. از همین رو به شاگردش نوید داده بود «تو انقلاب خواهی کرد و پیروز هم می‌شوی». ادامه 

تنش میان کربلا و نجف به دلیل افزایش اختلاف میان انقلابیون ایران و متنفذین نجف، متوجه درون خود نجف شد و حضور امام خمینی در نجف و افزایش فعالیت‌های سیاسی ایرانیان در این شهر از یک سو و افزایش فشار بعثی‌ها بر شیرازی‌ها از سوی دیگر سبب شد که این تنش به حاشیه رانده شود. ادامه